Bistorta

Bistorta
Ilustracja
(c) Jörg Hempel, CC BY-SA 3.0 de

Rdest żyworodny
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

rdestowate

Rodzaj

Bistorta

Nazwa systematyczna
Bistorta (L.) Scop.
Meth. Pl. 24. 25 Mar 1754
Typ nomenklatoryczny

Bistorta major Gray[3]

Bistortarodzaj roślin z rodziny rdestowatych (Polygonaceae). Obejmuje 43 gatunki[4]. Zasięg rodzaju obejmuje strefę umiarkowaną i okołobiegunową półkuli północnej – Amerykę Północną (na południe po Meksyk), całą Europę, Maroko w północno-zachodniej Afryce, rozległe obszary Azji bez jej południowych krańców[4]. Do flory polskiej należą dwa gatunki rodzime – rdest wężownik B. officinalis i rdest żyworodny B. vivipara[5].

Jako okrywowa roślina ozdobna uprawiany jest zwłaszcza rdest pokrewny B. affinis. Rdest wężownik B. officinalis, a konkretnie jego suszone kłącze, wykorzystywane jest w ziołolecznictwie[6].

Systematyka

Rdest pokrewny
Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny rdestowatych Polygonaceae, z podrodziny Polygonoideae i plemienia Persicarieae[7][2]. W obrębie plemienia, do którego należą poza tym rodzaje Persicaria, Aconogonon i Koenigia, zajmuje pozycję siostrzaną względem tych dwóch ostatnich (rodzaj Persicaria jest bazalny w obrębie plemienia)[8].

Gatunki tu zaliczane tradycyjnie włączane były często do rodzaju rdest Polygonum lub do rodzaju Persicaria[6]. W polskim piśmiennictwie nawet po odkryciu odległego pokrewieństwa gatunków, zaliczanych tradycyjnie do szeroko ujmowanego rodzaju Polygonum, dominuje wciąż szerokie jego ujęcie, stąd także dominująca nazwa zwyczajowa „rdest” – niezależnie od przynależności taksonomicznej poszczególnych taksonów[5].

Pozycja rodzaju na tle kladogramu podrodziny Polygonoideae[2][8]


Oxygonum





Persicaria




Bistorta



Aconogonon + Koenigia






Fagopyrum




Pteroxygonum





Calligonum



Pteropyrum






Oxyria




Rumex



Rheum






Knorringia





Reynoutria




Fallopia



Muehlenbeckia






Duma




Atraphaxis



Polygonum












Wykaz gatunków[4]
  • Bistorta abukumensis Yonek., Iketsu & H.Ohashi
  • Bistorta affinis (D.Don) Greenerdest pokrewny
  • Bistorta albiflora Miyam. & H.Ohba
  • Bistorta alopecuroides (Turcz. ex Kom.) Nakai
  • Bistorta amplexicaulis (D.Don) Greenerdest himalajski
  • Bistorta attenuata Kom.
  • Bistorta attenuatifolia Miyam. & H.Ohba
  • Bistorta bistortoides (Pursh) Small
  • Bistorta burmanica Yonek. & H.Ohashi
  • Bistorta carnea (K.Koch) Kom.
  • Bistorta coriacea (Sam.) Yonek. & H.Ohashi
  • Bistorta diopetes H.Ohba & S.Akiyama
  • Bistorta elliptica (Willd. ex Spreng.) V.V.Petrovsky, D.F.Murray & Elven
  • Bistorta emodi (Meisn.) H.Hara
  • Bistorta griersonii Yonek. & H.Ohashi
  • Bistorta griffithii (Hook.f.) Grierson
  • Bistorta hayachinensis (Makino) H.Gross
  • Bistorta honanensis (H.W.Kung) Yonek. & H.Ohashi
  • Bistorta incana (Nakai) Nakai
  • Bistorta jaljalensis H.Ohba & S.Akiyama
  • Bistorta krascheninnikovii N.A.Ivanova
  • Bistorta longispicata Yonek. & H.Ohashi
  • Bistorta ludlowii Yonek. & H.Ohashi
  • Bistorta macrophylla (D.Don) Soják
  • Bistorta manshuriensis (Petrov ex Kom.) Kom.
  • Bistorta milletii H.Lév.
  • Bistorta milletioides H.Ohba & S.Akiyama
  • Bistorta ochotensis Kom.
  • Bistorta officinalis Delarbrerdest wężownik
  • Bistorta perpusilla (Hook.f.) Greene
  • Bistorta plumosa (Small) Greene
  • Bistorta purpureonervosa (A.J.Li) Yonek. & H.Ohashi
  • Bistorta × rhaetica (Brügger) Dostál
  • Bistorta rubra Yonek. & H.Ohashi
  • Bistorta sherei H.Ohba & S.Akiyama
  • Bistorta sinomontana (Sam.) Miyam.
  • Bistorta subscaposa (Diels) Petrov
  • Bistorta suffulta (Maxim.) Greene ex H.Gross
  • Bistorta tenuicaulis (Bisset & S.Moore) Nakai
  • Bistorta tenuifolia (H.W.Kung) Miyam. & H.Ohba
  • Bistorta tubistipulis Miyam. & H.Ohba
  • Bistorta vacciniifolia (Wall. ex Meisn.) Greene
  • Bistorta vivipara (L.) Delarbrerdest żyworodny
  • Bistorta yunnanensis H.Gross

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b c Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-01-10].
  4. a b c Bistorta (L.) Scop.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-30].
  5. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 136-137, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. a b David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 115. ISBN 978-1-107-11502-6.
  7. Genus Bistorta (L.) Scop.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-07-30].
  8. a b Tanja M. Schuster, James L. Reveal, Michael J. Bayly, Kathleen A. Kron. An updated molecular phylogeny of Polygonoideae (Polygonaceae): Relationships of Oxygonum, Pteroxygonum, and Rumex, and a new circumscription of Koenigia. „Taxon”. 64, 6, s. 1188-1208, 2015. DOI: 10.12705/646.5. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Bistorta affinis kz01.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bistorta affinis in the UMCS Botanical Garden in Lublin‎
Bistorta vivipara LC0318.jpg
(c) Jörg Hempel, CC BY-SA 3.0 de
Viviparous Knotweed (Bistorta vivipara), Grimsdalen, Rondane National Park, Norway
Rhön - Schwarzes Moor 2022-06-04 b.JPG
Autor: Baummapper, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
Das Schwarze Moor, Kernzone im Biosphärenreservat Rhön, Deutschland. Auf dem Bohlenweg.