Kościół św. Brykcjusza w Gościęcinie
95/54 z dnia 22 kwietnia 1954[1] | |||||||||||
kościół filialny | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||
Miejscowość | |||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Parafia | Wniebowzięcia NMP w Gościęcinie | ||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||
50°17′20,38″N 17°58′29,21″E/50,288994 17,974781 |
Kościół św. Brykcjusza – zabytkowa, drewniana świątynia znajdująca się w Gościęcinie w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim. Należy do parafii Wniebowzięcia NMP w Gościęcinie.
Historia kościoła
Kościół wybudowano w 1661 (odnowiono w 1880), pod wezwaniem św. Brykcjusza. Pierwotnie istniała tu drewniana kaplica z 1594. Fundatorami byli Marta i Marcin Wolff – magister sztuk wyzwolonych i filozofii, właściciel wolnego sołectwa w Gościęcinie. Usytuowano go poza wsią, na niewielkim wzniesieniu. W sąsiedztwie znajduje się źródło (studnia św. Brykcjusza), któremu przypisuje się właściwości lecznicze, oraz dawna pustelnia (sprzed 1870), zamieniona obecnie na schronisko, a także dwie kaplice – neoromańska z 1870 oraz poświęcona poległym w Wielkiej Wojnie z 1916. Cała okolica określana jest przez miejscową ludność jako Bryksy.
Źródła kultu św. Brykcjusza w tej okolicy nie są do końca znane – być może przywieźli go koloniści z Flandrii w XIII wieku. Prawdopodobnie wzrost ruchu pątniczego do źródła był przyczyną budowy obecnego kościoła. Pomocniczy biskup wrocławski Franz Karl Neander konsekrował go w 1674.
Architektura i wnętrze kościoła
Świątynia jest orientowana, konstrukcji zrębowej na podmurówce. Wzniesiono ją na planie krzyża o trójbocznie zamkniętych ramionach i części zachodniej, dłuższej od pozostałych, z niewielką kruchtą. W północnej części umieszczono zakrystię, wydzieloną niską ścianką. Prostokątne drzwi wejściowe posiadają stare okucia. Zewnętrzne ściany pokryto gontem, podobnie jak dachy dwupołaciowe, na niższych kalenicach z wielobocznymi połaciami. Pośrodku kalenicy osadzono ośmioboczną wieżyczkę na sygnaturkę, przekrytą baniastym hełmem z latarnią, zwieńczona krzyżem.
Wnętrze kościoła przekryte jest pozornymi sklepieniami kolebkowymi. W tęczy znajduje się barokowy krzyż z Chrystusem. Wyposażenie ołtarza głównego (obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem) i rzeźby świętych pochodzą z XVII wieku, podobnie jak barokowa, marmurowa płyta nagrobkowa. W bocznym ołtarzu umieszczono obraz św. Brykcjusza autorstwa Jana Bartela z 1896 roku. Z tego samego roku pochodzi obraz przedstawiający chrzest Jezusa w Jordanie. Chór muzyczny osadzono, na czterech słupach.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2013-07-15] .
Bibliografia
- Opolskie kościoły drewniane, Danuta Emmerling (red.) i inni, Opole: Śląskie Wydawnictwo Adan, 2006, ISBN 83-915371-9-6, ISBN 978-83-915371-9-0, OCLC 749504946 .
Linki zewnętrzne
- Kościół pątniczy w Bryksach. parafia-gosciecin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
- Święci w Polsce i ich kult w świetle historii. sancti-in-polonia.dle.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-01)].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.2778 N
- S: 49.942 N
- W: 16.8461 E
- E: 18.8073 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kędzierzyn-Koźle County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.43 N
- S: 50.15 N
- W: 17.88 E
- E: 18.45 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Adynno, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ołtarz główny w kościele odpustowym w Gościęcinie-Bryksach (XVII w)
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gościęcin, kościół odpustowy pw. św. Brykcjusza, 1661