Senftenberg (Brandenburgia)

Senftenberg
Zły Komorow
	; Rynek
	Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Brandenburgia
Burmistrz	Andreas Fredrich
Powierzchnia	126,94 km²
Wysokość	102 m n.p.m.
Populacja (31 grudnia 2013); • liczba ludności; • gęstość	; 24 987; 213 os./km²
Nr kierunkowy	03573
Kod pocztowy	01945, 01968, 01996
Tablice rejestracyjne	OSL, CA, SFB
	Położenie na mapie Brandenburgii Senftenberg; Zły Komorow
	Położenie na mapie Niemiec Senftenberg; Zły Komorow
	51°31′N 14°00′E/51,516667 14,000000
	Strona internetowa
	Portal Niemcy

Senftenberg (dolnołuż. Zły Komorow, pol. hist. Komorów Zły^[2]) − miasto we wschodniej części Niemiec w kraju związkowym Brandenburgia, siedziba powiatu Oberspreewald-Lausitz na terenie Łużyc Dolnych, nad rzeką Czarną Elsterą, Miasto liczy 24 987 mieszkańców, a jego powierzchnia wynosi 126,94 km²^[3].

Podział administracyjny

Brieske (Brězk) - obejmuje Brieske-Dorf (Brjazki)
Niemtsch
Hosena (Hóznja)
Peickwitz
Sedlitz
Großkoschen - obejmuje Kleinkoschen

Geografia

Miasto leży w krainie łużyckich jezior - Lausitzer Seeland. Wszystkie jeziora w tym regionie to sztuczne zbiorniki, utworzone w wyniku rekultywacji terenów po odkrywkowych kopalniach węgla.

Historia

Zdobienia na polsko-saskim słupie dystansowym króla Augusta II Mocnego w lokalnym muzeum

Najstarsza znana wzmianka o miejscowości pochodzi z 1279. Osada często zmieniała przynależność państwową. Początkowo leżała na terenie Marchii Łużyckiej. W 1319 miasto objął piastowski książę Henryk I jaworski, włączając je do księstwa jaworskiego, jednego z polskich księstw dzielnicowych na Dolnym Śląsku^[4]. Po jego śmierci w 1346 znalazło się we władaniu Czech, w 1350 przekazane Marchii Brandenburskiej,^[5] w 1368 przypadło ponownie Czechom^[6]. W 1448 znalazło się w granicach Elektoratu Saksonii.

W 1509 wybuchł wielki pożar, z którego ocalał jedynie kościół^[6], w 1605 żniwo zebrała epidemia, w czasie wojny trzydziestoletniej w 1641 miasto zostało ponownie zniszczone^[7]. W latach 1697-1706 i 1709-1763 w granicach unijnego państwa polsko-saskiego. W trakcie III wojny północnej w 1701 przez miasto maszerowały wojska w kierunku Polski^[8]. W 1704 w obawie przed inwazją szwedzką, wzmocniono i podwyższono obwarowania miejskie, a po zwycięstwie szwedzkim w bitwie pod Wschową w 1706 wielu mieszkańców w obawie przed Szwedami zbiegło do Brandenburgii, by powrócić po podpisaniu traktatu pokojowego^[9]. W 1731 na rynku stanął polsko-saski słup pocztowy, na którym widnieją herby Rzeczypospolitej i Saksonii. Obecnie oryginał znajduje się w lokalnym muzeum, a na rynku stoi kopia. Podczas wojny siedmioletniej we wrześniu 1758 pruskie wojsko rozbiło obóz pod miastem^[10].

Przed inwazją na Rosję w 1812 w okolicznych wsiach kwaterowali Francuzi i ich sojusznicy, m.in. Polacy, Włosi, Bawarczycy^[11]. W 1814 wybuchła kolejna epidemia^[7]. Po kongresie wiedeńskim w 1815 miasto wraz z północną częścią Saksonii przyłączono do Królestwa Prus, by w 1871 stało się częścią Cesarstwa Niemieckiego. U schyłku XIX wieku miasto zaczęło się rozrastać w związku z wydobyciem węgla brunatnego^[7]. Podczas II wojny światowej w Großkoschen (ob. w granicach miasta) mieściła się filia niemieckiego obozu koncentracyjnego Groß-Rosen^[12].

Zabytki

Rynek
- Polsko-saski słup dystansowy z 1730 ozdobiony herbami Polski i Saksonii, monogramem króla Polski Augusta II Mocnego i polską koroną królewską (na rynku stoi kopia, oryginał znajduje się w lokalnym muzeum)
- Ratusz
Kościół śś. Piotra i Pawła (ewangelicki), sięgający XIII wieku, najstarszy kościół w mieście
Kościół śś. Piotra i Pawła (katolicki)
Kościół "Wendyjski", użytkowany przez Serbów łużyckich
Twierdza
Pomnik upamiętniający więźniów filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Groß-Rosen w Großkoschen
Hala Dolnołużycka (Niederlausitzhalle)

Polsko-saski słup pocztowy na Rynku
Kościół śś. Piotra i Pawła (ewangelicki)
Kościół Serbów łużyckich
Twierdza
Ratusz

Turystyka

W mieście rozbudowywana jest także nadal sieć ścieżek rowerowych. Z Senftenbergu blisko jest do Spreewaldu.

Kultura

Od 1991 r. działa w mieście Wyższa Szkoła Zawodowa Fachhochschule Lausitz - University of Applied Sciences.

Sport

W Senftenbergu powstała hala narciarska "Snowtropolis", w której przez 365 dni w roku można jeździć na nartach, snowboardzie, sankach.

Senftenberg znany jest z jednego z największych w Niemczech leżącego nieopodal toru wyścigowego EuroSpeedway Lausitz, gdzie co roku odbywają się zawody serii Formuła 3, oraz liczne wyścigi wewnątrzkrajowe.

Współpraca zagraniczna

Przypisy

↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2016-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-16)].
↑ Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [1]
↑ Statistisches Amt Berlin-Brandenburg, Potsdam, 2009
↑ Johann Gottlob Paulitz, Chronik der Stadt Senftenberg und der zum ehemaligen Amte Senftenberg gehörigen Ortschaften, Drezno, 1892-1923, s. 67
↑ Ibid., s. 69
↑ ^a ^b 14. bis 16. Jahrhundert, www.senftenberg.de [dostęp 2019-12-13] (niem.).
↑ ^a ^b ^c 17. bis 19. Jahrhundert, www.senftenberg.de [dostęp 2019-12-13] (niem.).
↑ J. G. Paulitz, op. cit., s. 231
↑ Ibid., s. 232-233, 239
↑ Ibid., s. 254
↑ Ibid., s. 268-269
↑ Groß Rosen | Das Jahr 1945, dasjahr1945.de [dostęp 2019-12-13] (niem.).

[1] Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2016-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-16)].

[2] Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [1]

[3] Statistisches Amt Berlin-Brandenburg, Potsdam, 2009

[4] Johann Gottlob Paulitz, Chronik der Stadt Senftenberg und der zum ehemaligen Amte Senftenberg gehörigen Ortschaften, Drezno, 1892-1923, s. 67

[5] Ibid., s. 69

[senA-6] 14. bis 16. Jahrhundert, www.senftenberg.de [dostęp 2019-12-13] (niem.).

[senB-7] 17. bis 19. Jahrhundert, www.senftenberg.de [dostęp 2019-12-13] (niem.).

[8] J. G. Paulitz, op. cit., s. 231

[9] Ibid., s. 232-233, 239

[10] Ibid., s. 254

[11] Ibid., s. 268-269

[12] Groß Rosen | Das Jahr 1945, dasjahr1945.de [dostęp 2019-12-13] (niem.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Miasta	Calau (Kalawa) Großräschen Lauchhammer Lübbenau/Spreewald (Lubnjow/Błota) Ortrand Ruhland Schwarzheide Senftenberg (Zły Komorow) Vetschau/Spreewald (Wětošow/Błota)
Gminy (Amtsfreie Gemeinde)	Schipkau
Urzędy (Amt)	Altdöbern Ortrand Ruhland

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne