Willa Louisa Damego

Willa Louisa Damego
Symbol zabytku nr rej. :
- A/713/2020 z 06.10.2020 (woj. śląskie)[1]
- A/1548/94 z 03.10.1994 (woj. katowickie)[2]
Ilustracja
Widok ogólny (2016)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. Sokolska 8

Typ budynku

willa

Styl architektoniczny

cottage

Architekt

Louis Dame

Inwestor

Louis Dame

Rozpoczęcie budowy

ok. 1900

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Willa Louisa Damego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Willa Louisa Damego”
Ziemia50°15′41,7″N 19°00′52,9″E/50,261583 19,014694

Willa Louisa Damegowilla miejska z ogrodem z około 1900 roku przy ulicy Sokolskiej 8 w Katowicach, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

Historia

Willę zaprojektował i wybudował około 1900 roku jako dom własny i siedzibę firmy budowlanej Louis Dame – architekt i mistrz murarski, autor licznych projektów architektonicznych w Katowicach i na Górnym Śląsku[3][4].

W latach 1903–1922 mieszkał tu nadburmistrz Katowic Alexander Pohlmann[5].

W dwudziestoleciu międzywojennym mieścił się tu Konsulat Generalny Niemiec, a w czasie II wojny światowej siedziba nazistowskich organizacji. Po 1945 roku działała m.in. prokuratura (do 1989 roku), a od 1999 roku dom jest własnością i siedzibą „Funduszu Górnośląskiego” S. A.[6]

W 1994 roku budynek wpisano do rejestru zabytków pod nr A/1548/94 3 X 1994.[7]

Architektura

Dom zaprojektowano jako willę miejską z założeniem ogrodowym, częścią gospodarczą  i utylitarną. Od strony zachodniej znajdowało się podwórze ze stajnią, na które prowadził wjazd obok przybudówki pełniącej funkcje gospodarcze i mieszkalne. Budynki te oddzielały willę od położonego we wschodniej części parceli warsztatu i placu składowego.

Jest to obiekt murowany z dekoracją szachulcową, posadowiony na cokole z piaskowca, o planie zbliżonym do prostokąta, z wieżą w północno-wschodnim narożniku i oficyną od południa. Podpiwniczony, piętrowy z użytkowym poddaszem. Nakryty wysokim wielospadowym dachem z lukarnami, pokryty dachówką ceramiczną - holenderką. Elewacje gładkie, tynkowane; oryginalnie zdobiły je dekoracje sztukatorskie o motywach roślinnych oraz elementy szachulcowe.

Wejście główne znajduje się w cofniętej części elewacji frontowej i prowadzi do hallu w narożniku południowym z jednobiegowymi, murowanymi schodami. Z hallem łączy się korytarz. Pomieszczenia mieszkalno-reprezentacyjne w układzie amfiladowym zaprojektowano wzdłuż elewacji północnej i wschodniej, natomiast pomieszczenia pomocniczo-gospodarcze w części zachodniej budynku.  Rozplanowanie piętra i poddasza jest analogiczne do parteru.

Willa stanowi przykład malowniczej rezydencji miejskiej nawiązującej do angielskiego budownictwa wiejskiego, tzw. cottage house

W stylu cottage zaprojektowano wnętrza domu. Dominowała ciemna kolorystyka, ciężkie materiały, detale w stylu gotyckim oraz drewniane boazerie, posadzki i sufity. Z pierwotnego wystroju zachowały się jedynie żeliwne schody, piec na poddaszu i drewniana stolarka okienna i drzwiowa.

Pierwotnie willę otaczał duży ogród, zajmujący teren dzisiejszej parceli przy ul. Sokolskiej 6.

Około 1928 roku od zachodu wystawiono oficynę, zlikwidowano stajnie i warsztat, a do budynku gospodarczego dobudowano garaż. W miejscu dawnych placów składowych powstały nowe obiekty.

W latach 90. XX wieku dokonano renowacji elewacji i częściowo przebudowano wnętrza. Dodano półokrągły świetlik o konstrukcji metalowej na poziomie przyziemia służący doświetleniu pomieszczeń piwnic oraz zadaszenie głównego wejścia i łącznik pomiędzy willą a oficyną[3].

Galeria zdjęć

Przypisy

  1. Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 30 października 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-08)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-10-30]
  2. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 47 [dostęp 2008-09-28].
  3. a b Katarzyna Łakomy, Wille miejskie Katowic, Katowice: Muzeum Śląskie w Katowicach, 2011, s. 265-267, ISBN 978-83-62593-06-4, OCLC 759502434.
  4. Grażyna, Szewczyk, Katowice oczami Niemców i Polaków : relacje, wspomnienia, obrazy literackie, Katowice, s. 84, ISBN 978-83-7164-918-9, OCLC 987270007.
  5. Henryk Szczepański: Katowice za Pohlmanna. Cz. 1. „Śląsk” : miesięcznik społeczno-kulturalny, 2015, nr 7, s. 44
  6. Grzegorek i inni, Ulice i place Katowic, Katowice, s. 207, ISBN 978-83-933665-8-3, OCLC 825776236.
  7. Papoń Krzysztof, WKZ, www.wkz.katowice.pl [dostęp 2018-06-13] (pol.).

Bibliografia

  • Katarzyna Łakomy: Wille miejskie Katowic. Katowice 2015, s. 264-267
  • Ulice i place Katowic. Michał Bulsa tekst ; Grzegorz Grzegorek kreacja i redakcja ; Piotr Tabaczyński i in. zdjęcia ; Henryk Waniek wstęp. Katowice 2015, s. 207
  • Katowice oczami Niemców i Polaków : relacje, wspomnienia, obrazy literackie. 1.Red. Grażyna Barbara Szewczyk. Katowice 2017, s. 84
  • Henryk Szczepański: Katowice za Pohlmanna. Cz. 1. „Śląsk” : miesięcznik społeczno-kulturalny 2015, nr 7, s. 44-47

Media użyte na tej stronie

Katowice location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.30 N
  • S: 50.125 N
  • W: 18.885 E
  • E: 19.125 E
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Kattowitz Villa Grundmann.jpg
Willa Friedricha Wilhelma Grundmann w Katowicach.
Willa ul. Sokolska 8 Katowice.jpg
Autor: Christophorus ex Silesia, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Willa tzw. willa Louisa Damego, wzniesiona została około 1900 w stylu historyzmu. Katowice, ul. Sokolska 8, Katowice
Willa Louisa Damego 01.jpg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC BY-SA 4.0
Willa Louisa Damego, Katowice, Sokolska 8
Katowice, willa, ul. Sokolska 8 01.JPG
Autor: Polar123, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Katowice, willa, 1900
Willa Louisa Damego 02.jpg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC BY-SA 4.0
Willa Louisa Damego, Katowice, Sokolska 8
Katowice, Sokolska 8.jpg
Autor: Alenutka, Licencja: CC BY-SA 3.0
willa przy ul. Sokolskiej 8 w Katowicach. Przed drugą wojną światową mieścił się w niej konsulat Niemiec[1]
Willa Louisa Damego .jpg
Autor: Ossolka, Licencja: CC BY-SA 4.0
willa, Louis Dame, Katowice, Sokolska 8, pocztówka 1903
Willa Louisa Damego 05.jpg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC BY-SA 4.0
Willa Louisa Damego, Katowice, Zabrska, Sokolska 8
Willa Louisa Damego.jpg
Autor: Ossolka, Licencja: CC BY-SA 4.0
willa, Louis Dame, Katowice, Sokolska 8