Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Woli Wielkiej

Cerkiew Opieki Bogurodzicy

A-39 z dnia 26.06.2001[1]
cerkiew nieczynna kultowo
Widok od strony zachodniej
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Wola Wielka
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Matki Bożej Śnieżnej w Łukawicy
Wezwanie	Opieki Bogurodzicy
Historia Data zakończenia budowy 1755 Aktualne przeznaczenie nieczynna kultowo Poprzednie wyznanie Kościół Greckokatolicki w Polsce
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno sosnowe Kopuła • liczba kopuł 1 Liczba naw 1
Położenie na mapie gminy Narol Wola Wielka, cerkiew
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wola Wielka, cerkiew
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Wola Wielka, cerkiew
Położenie na mapie powiatu lubaczowskiego Wola Wielka, cerkiew
50°18′33,9″N 23°23′36,3″E/50,309417 23,393417

Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Woli Wielkiej – dawna cerkiew greckokatolicka, wzniesiona w 1755 we wsi Wola Wielka.

W latach 1947–1994 użytkowana jako rzymskokatolicki kościół filialny Parafii Matki Bożej Śnieżnej w Łukawicy.

Po 1994 świątynia nieczynna kultowo, pod opieką Fundacji Pro Akademia Narolense.

Cerkiew wraz z drewnianą dzwonnicą, przycerkiewnym cmentarzem i ogrodzeniem wpisano na listę zabytków w 2001 i włączono do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia obiektu

Cerkiew postawił w 1755 wójt wsi Bazyli Szcziry z wiejską gromadą. W 1844 wykonano kamienną podmurówkę, dobudowano zakrystię i przystawiono w nawie chór muzyczny. W 1857 odnowiono dzwonnicę. W latach 90 XIX wieku przebudowano zakrystię oraz dach nad nawą, który pokryto blachą, a dachy pozostało pobito nowym gontem. W 1893 malarz Joan Manastyrski wykonał polichromię ścian. W 1902 zamontowano ikonostas zakupiony w Łówczy. W 1927 zamieniono pokrycie dachów z gontowego na blaszane. W 1947 po wysiedleniu ludności ukraińskiej cerkiew przejął kościół rzymskokatolicki. Od 1994 po wybudowaniu nowej kaplicy w Woli Wielkiej, świątynia pozostaje nieużytkowana.

• 

  Elewacja frontowa
• 

  Widok ogólny
• 

  Elewacja wschodnia

Architektura i wyposażenie

Cerkiew zbudowano z drewna sosnowego konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce, orientowana, trójdzielna, na planie trzech prostokątów: szersza i wyższa nawa, prezbiterium i babiniec. Na ścianach wsparte na rysiach dookolne wydatne zadaszenie. Powyżej zadaszenia ściany oszalowane pionowo z listwowaniem. Nawa przykryta ośmiopołaciową kopułą na niskim tamburze z pendentywami zwieńczoną cebulastym hełmem z latarnią; dachy kalenicowe nad babińcem i prezbiterium, kryte blachą.

Wewnątrz nad babińcem i sanktuarium pozorne sklepienie kolebkowe. Pierwotną polichromię naścienną zamalowano. W nawie chór śpiewaczy wsparty na dwóch belkach oraz fragment późnobarokowego ikonostasu (pocz. XIX wieku). Część wyposażenia cerkwi znajduje się w muzeach w Łańcucie i Lubaczowie.

• 

  Elewacja południowa
• 

  Dzwonnica
• 

  Cmentarz przycerkiewny

Otoczenie świątyni

Obok świątyni usytuowana jest drewniana dwukondygnacyjna dzwonnica na rzucie kwadratu, konstrukcji słupowo-ramowej, zwieńczona galeryjką i blaszanym dachem namiotowym. Wokół cerkwi znajdują się wapienne nagrobki z ośrodka kamieniarskiego w Bruśnie. Cmentarz przycerkiewny otoczono murkiem z łamanych bloków wapienia.

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Mazur, Kościoły i cerkwie Roztocza i Ziemi Lubaczowskiej, Lubaczów 2009, Oficyna Wydawnicza MERCATOR, s. 64–65, ISBN 978-83-60483-07-7.
• Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego, KrzysztofK. Zieliński (red.), Rzeszów: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia”, 2015, s. 312–313, ISBN 978-83-61577-68-3, OCLC 922211420 .

Linki zewnętrzne

• Kościoły drewniane, Wola Wielka
• Cerkiew Wola Wielka:galeria. mojeroztocze.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-19)].