Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Woli Wielkiej

Cerkiew Opieki Bogurodzicy
Distinctive emblem for cultural property.svg A-39 z dnia 26.06.2001[1]
cerkiew nieczynna kultowo
Ilustracja
Widok od strony zachodniej
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Wola Wielka

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Matki Bożej Śnieżnej w Łukawicy

Wezwanie

Opieki Bogurodzicy

Położenie na mapie gminy Narol
Mapa konturowa gminy Narol, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wola Wielka, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Wola Wielka, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu lubaczowskiego
Mapa konturowa powiatu lubaczowskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Wola Wielka, cerkiew”
Ziemia50°18′33,9″N 23°23′36,3″E/50,309417 23,393417

Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Woli Wielkiej – dawna cerkiew greckokatolicka, wzniesiona w 1755 we wsi Wola Wielka.

W latach 1947–1994 użytkowana jako rzymskokatolicki kościół filialny Parafii Matki Bożej Śnieżnej w Łukawicy.

Po 1994 świątynia nieczynna kultowo, pod opieką Fundacji Pro Akademia Narolense.

Cerkiew wraz z drewnianą dzwonnicą, przycerkiewnym cmentarzem i ogrodzeniem wpisano na listę zabytków w 2001 i włączono do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia obiektu

Cerkiew postawił w 1755 wójt wsi Bazyli Szcziry z wiejską gromadą. W 1844 wykonano kamienną podmurówkę, dobudowano zakrystię i przystawiono w nawie chór muzyczny. W 1857 odnowiono dzwonnicę. W latach 90 XIX wieku przebudowano zakrystię oraz dach nad nawą, który pokryto blachą, a dachy pozostało pobito nowym gontem. W 1893 malarz Joan Manastyrski wykonał polichromię ścian. W 1902 zamontowano ikonostas zakupiony w Łówczy. W 1927 zamieniono pokrycie dachów z gontowego na blaszane. W 1947 po wysiedleniu ludności ukraińskiej cerkiew przejął kościół rzymskokatolicki. Od 1994 po wybudowaniu nowej kaplicy w Woli Wielkiej, świątynia pozostaje nieużytkowana.

Architektura i wyposażenie

Cerkiew zbudowano z drewna sosnowego konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce, orientowana, trójdzielna, na planie trzech prostokątów: szersza i wyższa nawa, prezbiterium i babiniec. Na ścianach wsparte na rysiach dookolne wydatne zadaszenie. Powyżej zadaszenia ściany oszalowane pionowo z listwowaniem. Nawa przykryta ośmiopołaciową kopułą na niskim tamburze z pendentywami zwieńczoną cebulastym hełmem z latarnią; dachy kalenicowe nad babińcem i prezbiterium, kryte blachą.

Wewnątrz nad babińcem i sanktuarium pozorne sklepienie kolebkowe. Pierwotną polichromię naścienną zamalowano. W nawie chór śpiewaczy wsparty na dwóch belkach oraz fragment późnobarokowego ikonostasu (pocz. XIX wieku). Część wyposażenia cerkwi znajduje się w muzeach w Łańcucie i Lubaczowie.

Otoczenie świątyni

Obok świątyni usytuowana jest drewniana dwukondygnacyjna dzwonnica na rzucie kwadratu, konstrukcji słupowo-ramowej, zwieńczona galeryjką i blaszanym dachem namiotowym. Wokół cerkwi znajdują się wapienne nagrobki z ośrodka kamieniarskiego w Bruśnie. Cmentarz przycerkiewny otoczono murkiem z łamanych bloków wapienia.

Przypisy

Bibliografia

  • Janusz Mazur, Kościoły i cerkwie Roztocza i Ziemi Lubaczowskiej, Lubaczów 2009, Oficyna Wydawnicza MERCATOR, s. 64–65, ISBN 978-83-60483-07-7.
  • Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego, Krzysztof Zieliński (red.), Rzeszów: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia”, 2015, s. 312–313, ISBN 978-83-61577-68-3, OCLC 922211420.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy (HB3).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY 3.0
wieś Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy
Narol (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy, dzwonnica (HB5).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY 3.0
wieś Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy
Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy (HB10).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wola Wielka, Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Woli Wielkiej
Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy (HB9).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wola Wielka, Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Woli Wielkiej
Stary Dzików cerkiew 1.JPG
Autor: Wojciech Pysz, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stary Dzików (Poland), Greek Catholic church
Cerkiew greckokatolicka w Starym Dzikowie z 1904 r.
Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy (HB7).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY 3.0
wieś Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy
Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy (HB4).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY 3.0
wieś Wola Wielka, cerkiew Opieki Bogurodzicy