Terizinozauroidy

Terizinozauroidy
Therizinosauroidea
Maleev, 1954
Ilustracja
Terizinozaur
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstrunowce
Podtypkręgowce
Gromadazauropsydy
Podgromadadiapsydy
Infragromadaarchozauromorfy
Nadrząddinozaury
Rząddinozaury gadziomiedniczne
Podrządteropody
Infrarządtetanury
(bez rangi)celurozaury
Nadrodzinaterizinozauroidy

Terizinozauroidy (Therizinosauroidea) – nadrodzina dinozaurów z grupy celurozaurów

Dinozaury te sprawiły nieco problemów, zwłaszcza, jeśli chodzi o systematykę. Klasyfikowane są jako teropody, ale mają też cechy całkowicie odmienne od tej grupy. Mają ptasiopodobne miednice, jak dromeozaury; bezzębne dzioby, podobnie jak ornitomimozaury czy ptaki. Wszystkie cztery palce u stóp są zwrócone do przodu, natomiast u reszty teropodów pierwszy wewnętrzny palec jest zredukowany i zwrócony do tyłu. Jedna z teorii twierdzi, że Therizinosauroidea jest grupą dinozaurów ptasiomiednicznych, ze względu na miednice, dzioby, i czteropalczaste stopy. Inna teoria jest taka, że dinozaury te są potomkami prozauropodów, z powodu kształtu zębów, znajdujących się w głębi szczęk. Odkrycie alśazaura – prymitywniejszego od wcześniej poznanych – podtrzymuje tezę o przynależności tej grupy do teropodów, ponieważ miał kilka cech celurozaurów. Później odkryto jeszcze starszego terizinozauroida, beipiaozaura, który miał właśnie pierwszy palec stopy zredukowany, a oprócz tego ciało pokryte piórami.

Wciąż nie jest pewne, z którą grupą teropodów terizinozauroidy są najbliżej spokrewnione: z deinonychozaurami, ornitomimozaurami, czy owiraptorozaurami, na co wskazywałyby pióra beipiaozaura. Część naukowców uważa je za najbardziej bazalnych przedstawicieli grupy maniraptorów[1].

Terizinozauroidy były wszystkożerne. Obecnie przypuszcza się, że w trakcie swojej ewolucji przeszły z diety mięsnej na roślinną, lecz niektóre rodzaje mogły żywić się również owadami.

Do niedawna uważano, że terizinozauroidy najpierw pojawiły się w Azji, a później na obszarze Ameryki Północnej. Po odnalezieniu w 2005 r. szczątków nowego rodzaju tej grupy dinozaurów – falkariusa – pogląd ten uległ zmianie. Odnalezione w Azji terizinozauroidy, takie jak terizinozaur, czy też każdy inny, były bardziej zaawansowane ewolucyjnie niż falkarius. Sugeruje to, że terizinozauroidy nie pojawiły się wpierw w Azji a potem w Ameryce Północnej, lecz odwrotnie.

Klasyfikacja

  • Nadrodzina terizinozauroidy (Therizinosauroidea)
    • beipiaozaur (Beipiaosaurus)
    • falkarius (Falcarius)
    • Rodzina alśazaury (Alxasauridae)
    • Rodzina terizinozaury (Therizinosauridae)
      • enigmozaur (Enigmosaurus)
      • erlianzaur (Erliansaurus)
      • erlikozaur (Erlikosaurus)
      • nanszjungozaur (Nanshiungosaurus)
      • Neimongosaurus
      • notronych (Nothronychus)
      • segnozaur (Segnosaurus)
      • Suzhousaurus
      • terizinozaur (Therizinosaurus)

Przypisy

  1. Lindsey A. Zanno, David D. Gillette, L. Barry Albright, Alan L. Titus. A new North American therizinosaurid and the role of herbivory in 'predatory' dinosaur evolution. „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”, 2009. DOI: 10.1098/rspb.2009.1029 (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Spinosaurus BW2.png
Autor: , Licencja: CC BY 2.5
Spinosaurus aegyptiacus, a spinosaurid from the Middle Cretaceous of Egypt
Therizinosaurus NT.jpg
Autor: Nobu Tamura email:nobu.tamura@yahoo.com http://spinops.blogspot.com/, Licencja: CC BY-SA 4.0
Restoration of Therizinosaurus cheloniformis.