Geografia Azji
Ten artykuł od 2009-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Geografia Azji - dziedzina nauki zajmująca się badaniem największego kontynentu na Ziemi, Azji, pod względem geograficznym. Powierzchnia Azji (44,5 mln km²) stanowi 1/3 powierzchni lądowej Ziemi. Razem z Europą tworzy jeden obszar lądowy – Eurazję.
Granice
Kontynent azjatycki ograniczają Afryka i Europa na zachodzie i Ocean Spokojny na wschodzie. Wschodnią granicę kontynentu wyznaczają łańcuchy wysp wulkanicznych, które często nawiedzają groźne trzęsienia ziemi. Zachodnią granicę Azji stanowią góry Ural, a południowo-zachodnią Kaukaz.
Przylądki
Najdalej wysuniętymi miejscami w Azji są:
- północ – Przylądek Czeluskin
- południe – Przylądek Tanjung Piai
- zachód – Przylądek Baba
- wschód – Przylądek Dieżniowa
Regiony geograficzne
Klimat
Morze Śródziemne i Morze Czerwone oblewają południowo-zachodnie krańce Azji, o suchym i gorącym klimacie. Wybrzeża Azji Południowej i pobliskie wyspy mają klimat podzwrotnikowy, charakteryzujący się wysokimi temperaturami, niskimi opadami przez większość część roku i bardzo dużymi opadami w porze letniej. Związane są one z silnymi wiatrami, zwanymi monsunami, które latem przynoszą nad ląd wilgotne powietrze znad oceanu.
Geologia
Daleko w ciepłe wody Oceanu Indyjskiego jest wysunięty trójkątny Półwysep Indyjski. Na północy oddzielają go od reszty kontynentu najwyższe góry świata – Himalaje oraz Karakorum, pokryte lodowcami i śniegiem. Topniejące w Himalajach śniegi dają początek rzekom, spływającym na południe, w kierunku rozległych nizin. Mają one zmienne stany wód i często wylewają, osadzając na brzegach żyzne namuły, mające wpływ na urodzajność gleb występujących w tej części Azji.
Krajobrazy
Obszary na północy zajmują zmrożone, bezleśne przestrzenie pokryte w większości tundrą, przez większą część roku pozostające pod śniegiem i lodem, wykraczające poza koło podbiegunowe północne. Na południe od tundry rozpościera się szeroki pas leśny, zwany tajgą, który z kolei przechodzi w urodzajne obszary trawiaste zwane stepami. W centrum kontynentu, w Azji Środkowej, w związku z niskimi opadami, występują pustynie. Na nieurodzajnych piaskach rosną tylko nieliczne gatunki roślin. Wyżej położone, skaliste wyżyny zimą są nawiedzane przez silne wiatry, a latem- silnie nagrzewane przez słońce.
Zobacz też
- Azja
- Kontynenty
- Eurazja
- Geografia
- Afroeurazja
Bibliografia
Media użyte na tej stronie
Map:Asia , subregion as delineated by United Nations geographic classification scheme, except *:
- Russia in
- territories geographically, wholly or partially, in Eastern Europe
- territories geographically, wholly or partially, in Eastern Europe,
- territories geographically, wholly or partially, in
- Russia in
- wilayah secara geografi, keseluruhan atau sebahagian, di Eastern Europe
- wilayah secara geografi, keseluruhan atau sebahagian, di Eastern Europe,
- wilayah secara geografi, keseluruhan atau sebahagian, di
- Russische Teile
- Gebiete, die ganz oder teilweise in Osteuropa liegen
- Südeuropa oder Nordafrika liegenGebiete, die ganz oder teilweise in Osteuropa,
- Melanesien liegenGebiete, die ganz oder teilweise in