Jacek Stwora

Jacek Stwora

Jacenty Ziemowit Stwora

Data i miejsce urodzenia	24 marca 1918 Kraków
Data i miejsce śmierci	21 kwietnia 1994 Kraków
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	proza, reportaż
Epoka	polska literatura współczesna
Odznaczenia
Nagrody
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia Nagroda Miasta Krakowa Nagroda Prasy Włoskiej w kategorii „Dokument” na Prix Italia w Turynie

Jacek Stwora, właściwie Jacenty Ziemowit Stwora^[1] (ur. 24 marca 1918 w Krakowie, zm. 21 kwietnia 1994 w Krakowie) – polski prozaik, reportażysta, autor audycji radiowych, weteran II wojny światowej.

Życiorys

W 1936 zdał maturę w III Państwowym Gimnazjum im. Jana III Sobieskiego w Krakowie, następnie podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jako pisarz debiutował w 1935 roku na łamach prasy codziennej, należał do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. Jako recytator występował min. w Jamie Michalika oraz w Domu Katolickim^[1].

Zmobilizowany do służby w 24 pułku ułanów, walczył w kampanii wrześniowej. Po klęsce Polski przedarł się przez Słowację, Węgry i Jugosławię do Francji, w której obronie wziął udział. Po rozformowaniu 10 Brygady Kawalerii Pancernej przedostał się do wolnej strefy, w latach 1941-1943 przebywał na terenie Hiszpanii, gdzie był więziony min. w obozie koncentracyjnym w Miranda de Ebro. Po ucieczce z obozu przedostał się na brytyjski Gibraltar skąd dopłynął do Szkocji, w której zaciągnął się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Przeszedł cały szlak bojowy odtworzonego 24 pułku ułanów jako dowódca plutonu czołgów. W czasie wojny publikował wspomnienia, opowiadania i wiersze w pismach "Wrócimy" i "Salamandrze. Miesięczniku 1 Dywizji Pancernej"^[1].

Po zdemobilizowaniu w 1947 zdecydował się na powrót do Polski, do rodzinnego Krakowa gdzie w latach 1947-1952 pracował jako redaktor w Polskim Radiu, w 1948 zapisał się do Polskiej Partii Robotniczej. W 1952 roku został zwolniony radia i wyrzucony z partii z przyczyn politycznych, pracował jako robotnik na terenie Nowej Huty. W 1956 przyjęty z powrotem do Polskiego Radia, przywrócono mu także prawa członkowskie w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zajmował się pisaniem słuchowisk i reportaży, publikował również w min. Życiu Literackim i Polityce. W latach 80 XX w. wielokrotnie brał udział w spotkaniach byłych żołnierzy 24 pułku ułanów w Kraśniku, podpisał także "Oświadczenie pisarzy krakowskich" solidaryzujących się ze strajkującymi^[1].

Zmarł w 1994, pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie^[2].

Życie prywatne

Jacek Stwora był synem Stefanii z Godulów i Stanisława. W 1950 poślubił Alicję Kamińską (1922-1985), aktorkę teatrów w Warszawie, Łodzi, Sosnowcu i Krakowie, z którą miał syna Wojciecha (ur. 1951) i córkę Magdalenę (ur. 1954)^[1].

Awanse

• plutonowy podchorąży - 1939
• porucznik^[1]
• rotmistrz - 1947

Nagrody

• 1959 – nagroda miasta Krakowa
• 1972 – nagroda prasy włoskiej w kategorii „Dokument” na Prix Italia w Turynie za reportaż Pasja, czyli misterium Męki Pańskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej widziane
• 1977 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości.

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski - 1967
• Krzyż Walecznych - 1940

i inne.

Twórczość literacka

• Zbój i żołnierz, czyli cnota ocalona (napisane wspólnie z Leszkiem Herdegenem)
• Dzielnica szwarckopów
• Co jest za tym murem?
• Szukam panny Emilci
• Kataryniarz i złoty tron
• Nadspodziewany początek bankietu
• Rajski plac

Przypisy

Bibliografia

• Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.
• https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/jacek-ziemowit-stwora