Jan Łobza

Jan Piotr Łobza

mjr Jan Łobza
major piechoty
Data i miejsce urodzenia	11 lipca 1896 Bałkuny
Data i miejsce śmierci	30 lipca 1975 Łódź
Przebieg służby
Lata służby	1919–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	81 Pułk Strzelców Grodzieńskich Korpus Ochrony Pogranicza (Oddział Służby Granicznej Dowództwa KOP Placówka Wywiadowcza KOP Nr 2 batalion KOP „Żytyń” batalion KOP „Hoszcza”) 14 pułk piechoty
Stanowiska	dowódca kompanii z-ca dowódcy batalionu KOP dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa (kampania wrześniowa): bitwa nad Ossą, bitwa nad Bzurą,
Odznaczenia

Szkoła Podoficerska 14 pp w 1939 roku. Siedzą od lewej w I rzędzie: ppor. Ziemowit Kuniński, ppor. Mieczysław Nejman, por. Feliks Stawicki, kpt. Józef Rodzeń, płk Franciszek Sudoł, płk Mikołaj Bołtuć, ppłk Władysław Dzióbek, mjr Jan Łobza, ppor. Feliks Matczyński.

Jan Łobza jako major 14 pp.

Grób mjr. Jana Łobzy na Cmentarzu Wojskowym w Łodzi.

Jan Piotr Łobza (ur. 11 lipca 1896^[a] w Bałkunach^[b], zm. 30 lipca 1975 w Łodzi) – major piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Syn Aleksandra i Praksedy. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej 1919 – 1920^[2][c]. Na dzień 1 czerwca 1921 roku pełnił, w randze porucznika, służbę w 81 pułku Strzelców Grodzieńskich^[3]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w tymże stopniu (porucznika) ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 1162. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[4]. W roku 1923 zajmował 1039. lokatę wśród poruczników korpusu piechoty^[5].

Na podstawie rozporządzenia^[d] z dnia 1 grudnia 1924 r., wydanego przez Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego, został awansowany do stopnia kapitana, ze starszeństwem od dnia 15 sierpnia 1924 roku i 464. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[6]. Pod koniec tegoż roku zajmował już 462. lokatę w swoim starszeństwie^[7]. Rozporządzeniem Ministra Spraw Wojskowych z dnia 3 marca 1926 r. odznaczony został Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej^[8], a zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 listopada 1928 r. – Srebrnym Krzyżem Zasługi^[9]. Z dniem 21 września 1926 r. został przeniesiony służbowo na 8. normalny 3 miesięczny kurs do Centralnej Szkoły Strzelniczej w Toruniu^[10]. W roku 1928 zajmował 444. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swojego starszeństwa^[11]. Od początku swej służby wojskowej, aż do roku 1932, był oficerem 81 pułku Strzelców Grodzieńskich^{[12][13][14][15]}. W roku 1930 zajmował 1101. lokatę łączną wśród kapitanów piechoty (była to jednocześnie 398. lokata w starszeństwie)^[16], a w roku 1932 była to już 340. lokata w swoim starszeństwie^[17].

Służba w Korpusie Ochrony Pogranicza^[e]

Dalszy etap kariery wojskowej kapitana Jana Łobzy to służba w Korpusie Ochrony Pogranicza, do którego został przeniesiony zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych opublikowanym w dniu 9 grudnia 1932 r.^[18] (przeniesienie nastąpiło na mocy Rozkazu Nr 3110-105/Piech.907/32 Ministerstwa Spraw Wojskowych – Biura Personalnego z dnia 20 października 1932 roku i potwierdzone zostało Rozkazem Nr 41 Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – Korpusu Ochrony Pogranicza z dnia 7 listopada 1932 r.). Początkowo oddany został do dyspozycji Szefa Oddziału Służby Granicznej Dowództwa KOP^[f], następnie przydzielono go do placówki wywiadowczej KOP Nr 2^[g], a kolejnym jego oddziałem macierzystym został batalion KOP „Żytyń”. Rozkazem dziennym Nr 43 z dnia 2 maja 1935 roku kpt. Jan Łobza wyznaczony został dowódcą batalionowych uroczystości związanych z obchodami rocznicy uchwalenia konstytucji 3 maja. W dniach od 16 do 18 maja 1935 r. brał udział, jako członek delegacji batalionu KOP „Żytyń”, w uroczystościach pogrzebowych Pierwszego Marszałka Polski – Józefa Piłsudskiego. W dniu 25 listopada 1935 r. został wyróżniony Odznaką Pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”^[h]. Rozkazem dowódcy KOP z dnia 8 stycznia 1936 r. (L. dz. 2773/Pf.Per.I.35), potwierdzonym następnie rozkazem dowódcy brygady KOP „Wołyń” z dnia 13 stycznia 1936 roku (L.dz. 17/Pf./36), został przeniesiony (w korpusie oficerów piechoty) do batalionu KOP „Hoszcza”^[19], z terminem stawienia się w nowym miejscu służby wyznaczonym na dzień 22 stycznia 1936 roku^[i]. Z dniem 23 stycznia 1936 r. został mianowany dowódcą 2 kompanii granicznej „Korzec”^[j].

Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 18 marca 1936 r. (ogłoszonym w Tajnym Dzienniku Awansowym Nr 3)^[k] został awansowany do rangi majora, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 r. i 35. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[20]. W dniu 20 kwietnia 1936 r. objął funkcję zastępcy dowódcy batalionu „Hoszcza”^[l] (pełnił wówczas również czasowo funkcję dowódcy kompanii). We wrześniu 1936 roku wyznaczony został przewodniczącym komisji do przyznawania odznak pamiątkowych KOP dla szeregowych^[m]. W okresie od 14 do 30 kwietnia 1937 r. przebywał na kursie w Centralnej Szkole Podoficerów KOP w Osowcu^[n], z kolei w dniach od 5 do 9 maja 1937 roku przebywał w Poznaniu na zjeździe delegatów Ligi Morskiej i Kolonialnej^[o]. W maju 1938 roku major Jan Łobza odznaczony został Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę. Podczas służby w KOP-ie zajmował na dzień 1 lipca 1933 roku – 806. lokatę łączną pośród kapitanów korpusu piechoty (była to 321. lokata w swoim starszeństwie)^[21], a w dniu 5 czerwca 1935 roku – 677. lokatę łączną wśród kapitanów piechoty (była to zarazem 260. lokata w starszeństwie)^[22]. Rozkazem Ministerstwa Spraw Wojskowych – Biura Personalnego z dnia 11 kwietnia 1938 r. (L.dz. 641/Tj.II-1) przeniesiony został do 14 pułku piechoty, z jednoczesnym wyznaczeniem na stanowisko dowódcy batalionu. Odejście z batalionu „Hoszcza” mjr Łobza zameldował w dniu 8 maja 1938 roku^[p].

Służba w 14 pułku piechoty i kampania wrześniowa

We włocławskim 14 pułku piechoty wyznaczony został na stanowisko dowódcy II batalionu, które objął z dniem 14 maja 1938 roku^[19]. Na dzień 23 marca 1939 roku nadal dowodził II batalionem 14 pp^[23] i zajmował 30. lokatę wśród majorów piechoty w swoim starszeństwie^[24]. Dowódcą tegoż batalionu pozostawał zarówno w okresie mobilizacji, jak i podczas walk kampanii wrześniowej^[25].

26 sierpnia 1939 r. wyruszył z Włocławka, prowadząc 14 pułk piechoty do miejsca koncentracji w pobliżu Wąbrzeźna^[26]. Na czele swego batalionu^[q] walczył w kampanii wrześniowej, dowodząc nim podczas bitew w korytarzu pomorskim^[r] i w trakcie odwrotu za Wisłę^[28]. Walczył w bitwie nad Bzurą, w której dowodzony przez niego batalion zdobył w dniu 11 września folwark Przesławice^[29]. W tym też dniu mjr Łobza, z powodu zranienia dowódcy 14 pułku piechoty ppłk. Włodzimierza Brayczewskiego, objął na cztery godziny dowództwo nad pułkiem^[30]. Dowodził II batalionem podczas walk o Sapy i Strzebieszewo, w których batalion ten poniósł ciężkie straty od ognia z broni maszynowej^[31]. Od godzin rannych 13 września, jako najstarszy oficer, przejął dowodzenie pułkiem^[32]. 18 września major Łobza poprowadził jedno z ostatnich natarć, idąc na czele około 150 żołnierzy i oficerów do ataku o przeprawę przez Bzurę pod Starymi Budami^[33][34]. Po tym ataku żołnierze pułku ulegli rozproszeniu, a ich 30 osobowa grupa pod dowództwem mjr Łobzy w nocy z 20 na 21 września przeprawiła się przez Bzurę^[35]. Na drugim brzegu rzeki major Łobza razem ze swoimi żołnierzami dostał się do niemieckiej niewoli^[36]. Przebywał w niej w obozach Sochaczew i Skierniewice oraz w oflagach XI A Osterode, IV A Hohnstein, IV C Colditz, II A Prenzlau, II E Neubrandenburg i VII A Murnau^[27]. Po wyzwoleniu wrócił do kraju. Zmarł w 1975 roku i pochowany został na cmentarzu wojskowym pw. św. Jerzego przy ul. Wojska Polskiego 149 w Łodzi (kwatera: C, rząd: V, grób: 5).

Odznaczenia

• Krzyż Walecznych^[12]
• Srebrny Krzyż Zasługi^[9][17]
• Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej^[8][14]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[37]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[37]
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę^[s]
• Odznaka Pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”^[t]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Igor Kraiński, Jacek Pekról: 14 Pułk Piechoty. Wydawnictwo „Egros”, 1992. ISBN 83-85253-13-0.
• Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918–1939. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
• Tadeusz Sławiński: W żołnierskiej służbie. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2005. ISBN 83-60150-03-6.
• Zbiory Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. 14 pułk piechoty sygn. archiwalna B.I.31/C. [dostęp 2022-02-26].
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w wojsku polskim 1935–1939. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939: stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
• Jakub Wojewoda: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. 4 Dywizja Piechoty. T. 4. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-596-6.
• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2016-03-13].
• Rocznik oficerski 1923. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1923. [dostęp 2017-01-22].
• Rocznik oficerski 1924. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1924. [dostęp 2017-01-22].
• Rocznik oficerski 1928. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1928. [dostęp 2017-01-22].
• Rocznik oficerski 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1932. [dostęp 2017-01-22].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty opublikowana w „Przeglądzie Piechoty”. Zeszyt 8, sierpień 1930 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930. [dostęp 2017-03-03].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 1 lipca 1933 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1933. [dostęp 2017-01-22].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 5 czerwiec 1935 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1935. [dostęp 2017-01-22].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922: załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 1922 r.. Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1922. [dostęp 2017-02-09].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921: dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z dnia 24 września 1921 r.. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie – spis zamieszczony na stronie Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego, 1921. [dostęp 2017-02-09].