Kwaszenina

Kwaszenina

osada
Dawne Wojskowe Gospodarstwo Rolne w Kwaszeninie
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	bieszczadzki
Gmina	Ustrzyki Dolne
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-710[1]
Tablice rejestracyjne	RBI
SIMC	0361784[2]
Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne Kwaszenina
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kwaszenina
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Kwaszenina
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego Kwaszenina
49°33′11″N 22°39′24″E/49,553056 22,656667

Kwaszenina – osada w Polsce w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne^[2][3].

Szlachecka wieś prywatna Quaschenina własność Herburtów położona była w 1589 roku w ziemi przemyskiej województwa ruskiego^[4]

Położenie geograficzne

Kwaszenina położona jest w Górach Sanocko-Turczańskich w Karpatach Wschodnich w południowo-wschodniej Polsce. Przez miejscowość z zachodu na wschód przepływa rzeka Wyrwa. Od wschodu graniczy z Ukrainą z miejscowością Michowa w rejonie starosamborskim obwodu lwowskiego. Od południa graniczy z Jureczkową i Liskowatem, z zachodu z Wojtkówką, Wojtkową i Jamną Górną i od północy z Makową i Arłamowem. Najwyższe wzniesienie leży na południu osady i są to Kopce 610 m n.p.m. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa nr 2089R Jureczkowa – Kwaszenina – Arłamów, a od niej droga gminna prowadzi do granicy państwowej. Najbliższe miasto to Ustrzyki Dolne odległe o 25 km. Do Przemyśla jest 40 km, a do Sanoka 50 km. Powierzchnia osady wynosi 2570 ha.

Historia

Kwaszenina wspominana była po raz pierwszy w dokumentach w 1511 i wchodziła obok między innymi Arłamowa, Paprotna i Sopotnika w skład klucza dobromilskiego Herburtów. Właścicielem dóbr dobromilskoch a więc i Kwaszeniny był wówczas podkomorzy przemyski Jan Herburt, a później kolejno kasztelan lwowski Stanisław Herburt (do 1584), kasztelan przemyski Szczęsny Herburt (do 1601), sekretarz królewski Jan Szczęsny Herburt (do 1616) i jego syn Jan Leon Herburt. W 1622 Jan sprzedał majątek Czuryłom, a ci z kolei Koniecpolskim. W 1693 dobra dobromilskie (także Kwaszeninę) nabył wojewoda płocki Jan Dobrogost Krasiński. Do czasów rozbiorów dobra były jeszcze w posiadaniu Białogłowskich i Lubomirskich. W czasie zaborów Kwaszenina należała do austriackich dóbr kameralnych. W końcu XIX wieku we wsi działał tartak wodny oraz wydobywano amatorskimi metodami olej skalny do celów gospodarskich. W 1921 w Kwaszeninie było 164 domy i liczyła 1018 mieszkańców (953 wyznania gr-kat, 19 rz-kat, 45 mojż.). Podczas spisu 529 osób (pomimo wyznania greckokatolickiego) podało narodowość polską. Z kolei w 1939 wieś zamieszkiwało 1220 osób w tym 1140 Ukraińców, 25 Polaków i 55 Żydów.

We wsi była parafia greckokatolicka i drewniana cerkiew pw. św. Mikołaja z 1797, rozebrana w 1954 przez WOP^[5] oraz założona w 1835 szkoła trywialna.

Po wysiedleniu mieszkańców w latach 1945-1947 we wsi pozostało 6 polskich rodzin. W latach 60. wysiedlono także ostatnich mieszkańców.

W latach 1970-1990 wyludniona wieś wraz z sąsiednimi miejscowościami: Arłamowem, Grąziową, Jamną Górną, Jamną Dolną, Krajną, Łomną i Trójcą wchodziła w skład Ośrodka Wypoczynkowego Urzędu Rady Ministrów. W 1973 powstało tu z inicjatywy gen. Czesława Kiszczaka Wojskowe Gospodarstwo Rolne w ramach Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych MSW, które miało zaopatrywać wybudowaną bazę hotelową. Gospodarstwo funkcjonowało do 1992^[6]. Na terenie niszczejących obiektów wypalany był węgiel drzewny (stan na 2005).

Turystyka

Wieś leży na terenie założonego w 1992 Parku Krajobrazowego Gór Słonnych.

Szlaki piesze

• Górski szlak turystyczny (niebieski) Rzeszów – Grybów na odcinku Ustrzyki Dolne – Jureczkowa – Kwaszenina – Suchy Obycz 618 m n.p.m. – Kalwaria Pacławska
• Szlak Arłamowski: Leszczawa Dolna – Grąziowa – Kiczera – Jamna – w Kwaszeninie dojście do Górskiego szlaku turystycznego (niebieskiego) Rzeszów – Grybów

Szlaki rowerowe

• Śladami Dobrego Wojaka Szwejka R-63: na odcinku Jureczkowa – Kwaszenina – Medyka^[7]

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Kryciński, Pogórze przemyskie, Warszawa 1992
• Stanisław Kryciński, Pogórze przemyskie – informator krajoznawczy, Demart, Warszawa 2006
• StanisławS. Kryciński StanisławS., Przemyśl i Pogórze Przemyskie, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2014, ISBN 978-83-62460-51-9 .
• GrzegorzG. Rąkowski GrzegorzG., Ukraińskie Karpaty i Podkarpacie, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2013, ISBN 978-83-62460-31-1, OCLC 840316814 .

Linki zewnętrzne

• Kwaszenina, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 18 .

Gmina Ustrzyki Dolne

• Siedziba gminy: Ustrzyki Dolne

Miasta	Ustrzyki Dolne
Wsie	Bandrów Narodowy Brelików Brzegi Dolne Daszówka Dźwiniacz Dolny Hoszowczyk Hoszów Jałowe Jamna Dolna Jamna Górna Jureczkowa Krościenko Leszczowate Liskowate Łobozew Dolny Łobozew Górny Łodyna Moczary Nowosielce Kozickie Ropienka Równia Serednica Stańkowa Teleśnica Oszwarowa Teleśnica Sanna Ustjanowa Dolna Ustjanowa Górna Wojtkowa Wojtkówka Wola Maćkowa Wola Romanowa Zadwórze Zawadka
Części miasta wg TERYT	Jasień Osiedle Fabryczne Pod Dębami Strwiążek Strwiążyczek Ustjanowa Górna Zabłocie
Osady	Arłamów Kwaszenina Sokole Trzcianiec
Osady leśne	Grąziowa Trójca
Integralne części wsi	Borsukowce Braniów Chwaniów Dolny Koniec Górny Koniec (Krościenko) Górny Koniec (Leszczowate) Górny Koniec (Stańkowa) Kopalnia Łodyna-Ług Pod Jaworem Ropienka Dolna Ropienka Górna Rzeki Wolica Za Działem Zabłocie
Nieistniejące wsie i ich części	Siegenthal Stebnik Steinfels