Złotniczka (ptak)

Złotniczka
Guaruba guarouba[1]
(J.F. Gmelin, 1788)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugowate

Podrodzina

papugi neotropikalne

Plemię

Arini

Rodzaj

Guaruba[2]
Lesson, 1830

Gatunek

złotniczka

Synonimy
  • Psittacus Guarouba J. F. Gmelin, 1788[3]
  • Aratinga guarouba (J. F. Gmelin, 1788)
  • Guarouba guarouba (J. F. Gmelin, 1788)[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 VU pl.svg
Zasięg występowania

kolor czerwony – aktualny zasięg występowania; szachownicą oznaczono obszary, na których wymarła
Guaruba guarouba

Złotniczka[5], konura złota[6] (Guaruba guarouba) − gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae), zamieszkujący północną Brazylię. Upierzenie żółtozłote z kontrastującymi zielonymi lotkami. Gatunek narażony na wyginięcie; rzadko spotykany w hodowlach[7].

Systematyka

Złotniczka jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju Guaruba[5][8]. Bywała też zaliczana do rodzaju Aratinga[3][9]. Nie wyróżnia się podgatunków[3][8].

Morfologia

Długość ciała 33–36 cm. Masa ciała około 270 g[7].

W ubarwieniu złotniczki przeważa barwa żółta, jedynie lotki są zielone. Ptak ma duży, silny dziób o ostrych brzegach. Obszar wokół oczu jest jasnoróżowy, podobnie nogi. Obie płcie wyglądają identycznie. Kolorystyka młodych osobników jest bardziej matowa, z mniejszą ilością koloru żółtego, większy obszar zajmuje barwa zielona. Głowy i dzioby młodych są przeważnie zielone, grzbiet zielono-żółty, górna część ogona w większości zielona, pierś zielonawa, obszar wokół oczu jasnozielony, natomiast nogi brązowe[10].

Występowanie

Konura złota występuje w północnej części Brazylii – na południe od Amazonki. Zamieszkuje wilgotne nizinne lasy deszczowe do 500 m n.p.m., sporadycznie odwiedza też lasy typu varzéa czy łąki z rozrzuconymi drzewami[7].

Populacja tych ptaków, którą badano w 1986, w ciągu roku zamieszkiwała dwa różne siedliska. Podczas sezonu bez lęgu, co zbiegło się z suszą, zajmowały wysoki las. Natomiast podczas sezonu lęgowego ptaki opuściły las i przeniosły się na otwarte obszary, takie jak pola rolnicze, na skraju lasu[11].

Zachowanie

Żyje w grupach 3–30 osobników[7].

Składa od 3 do 5 jaj, które wysiaduje samica przez 25–30 dni. Młode są w pełni opierzone po około 10 tygodniach od wyklucia[7].

Żywi się owocami, nasionami i orzechami.

Status i zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2013 roku uznaje złotniczkę za gatunek narażony na wyginięcie (VU – vulnerable); wcześniej, od 1994 roku miała ona status gatunku zagrożonego wyginięciem (EN – endangered). Liczebność populacji, według szacunków, zawiera się w przedziale 10 000 – 19 999 osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Główne zagrożenia dla gatunku to niszczenie i fragmentacja siedlisk wskutek budowy dróg, rozwoju osadnictwa oraz pozyskiwania drewna. Nielegalny odłów tych ptaków na handel jest obecnie prowadzony na znacznie mniejszą skalę niż dawniej i nie stanowi poważnego zagrożenia dla populacji[4]. Gatunek został wymieniony w Załączniku I konwencji CITES[12].

Przypisy

  1. Guaruba guarouba, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Guaruba, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2010-10-30] (ang.).
  3. a b c d Golden Parakeet (Guarouba guarouba). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
  4. a b BirdLife International, Guaruba guarouba, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017 [online], wersja 2016-3 [dostęp 2017-02-09] (ang.).
  5. a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (Wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-21].
  6. P. Mielczarek, W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842. 
  7. a b c d e Golden Conure (Guaruba guarouba). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-10-21]. (ang.).
  8. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-20]. (ang.).
  9. D. Lepage: Golden Parakeet Guaruba guarouba. [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2020-10-21]. (ang.).
  10. Joseph. M Forshaw: Parrots of the World; an identification guide. Ilustrowany przez Frank Knight. Princeton University Press, 2006. ISBN 0-691-09251-6.
  11. David C. Oren, Novaes, Fernando. Observations on the golden parakeet Aratinga guarouba in Northern Brazil. „Biological Conservation”. 36 (4), s. 329–337, 1986. DOI: 10.1016/0006-3207(86)90008-X. 
  12. Guaruba guarouba. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2020-10-21]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 VU pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Guaruba guarouba -Gramado Zoo, Brazil-8a.jpg
Autor: Ironman br, Licencja: CC BY-SA 3.0
Golden Parakeet (also known or Golden Conure) at Gramado Zoo, in south Brazil.
Guaruba guarouba MHNT.ZOO.2010.11.148.2.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 4.0
Eggs of golden parakeet Three specimens of the same spawn ; collection of Jacques Perrin de Brichambaut.