Władysław Nowakowski (konstruktor lotniczy)

Władysław Nowakowski

Data i miejsce urodzenia	23 kwietnia 1916 Kołaczyce
Data i miejsce śmierci	26 kwietnia 1980 Bielsko-Biała
Odznaczenia

Władysław Wojciech Nowakowski (ur. 23 kwietnia 1916 w Kołaczycach, zm. 26 kwietnia 1980 w Bielsku-Białej) – konstruktor szybowcowy.

Życiorys

Ukończył szkołę powszechną w Czudcu, następnie uczył się w I Gimnazjum Męskim w Rzeszowie^[1]. W 1934 r. zdał egzamin maturalny w Liceum Państwowym we Lwowie i rozpoczął studia na kierunku lotniczym Politechniki Lwowskiej, które ukończył w 1939 r. uzyskując tytuł magistra inżyniera^[2].

W latach 1940-1941 pracował jako konstruktor w Lwowskich Warsztatach Lotniczych, a następnie w Zakładach Szybowcowych Nr 5^[3]. Do końca II wojny światowej pracował w Krakowie w biurze konstrukcyjnym firmy Solvay. Pod koniec wojny trafił do obozu koncentracyjnego w Płaszowie^[2].

Po wojnie, mieszkając w Krakowie, rozpoczął wykłady na Wydziale Lotniczym w tamtejszej Akademii Górniczo-Hutniczej. W rok później, ówczesny szef Instytutu Szybownictwa, inż. Rudolf Weigl zaproponował mu współpracę. Młody zespół inżynierów-konstruktorów (Marian Gracz, I. Kaniewska, T. Kostia, Franciszek Kotowski, Rudolf Matz, Piotr Mynarski, Justyn Sandauer, Marian Wasilewski, Roman Zatwarnicki, i konstruktor Józef Niespał) przyczynił się do rozwoju pierwszych po II wojnie polskich szybowców i rozwoju sportu szybowcowego.

W 1948 r. zostaje awansowany na stanowisko dyrektora Instytutu Szybownictwa (przemianowanego następnie na Szybowcowy Zakład Doświadczalny), które pełnił do 1977 r.^[4]

Przez dłuższy czas łączył pracę konstruktora z funkcją wykładowcy na Wydziale Lotniczym AGH w Krakowie. Był inicjatorem powołania Liceum Lotniczego w Bielsku-Białej, prowadząc tam później zajęcia z młodzieżą. Miał duży dar pedagogiczny, a klarowność przedkładanych tez i logiczna argumentacja znalazła też swój wyraz w licznych publikacjach książkowych, których był autorem. Był współorganizatorem Centralnej Szkoły Instruktorów Szybownictwa w Aleksandrowicach^[2]. Brał udział w pracach Ligi Lotniczej, Ligi Przyjaciół Żołnierza, Ligi Obrony Kraju oraz Aeroklubu PRL, zasiadał w Radzie i Komisji Szybowcowej APRL. Na forum Międzynarodowej Organizacji Naukowo-Technicznej Szybownictwa (OSTIV) propagował polską technikę szybowcową^[3].

W latach 1954-55 przebywał w Chińskiej Republice Ludowej, gdzie brał udział w organizacji i rozwoju chińskiego szybownictwa, za co otrzymał Chińską Gwiazdę Przyjaźni^[3].

Pracując jako szef SZD często odwiedzał biuro konstrukcyjne i swymi uwagami przyczyniał się do sukcesów konstrukcyjnych powstających tam szybowców. Pierwszą jego konstrukcją był IS-1 Sęp, ostatnią jego pracą był szybowiec SZD-22 Mucha Standard, projektowany specjalnie na Mistrzostwa Świata w Lesznie w roku 1958 (zwyciężył na niej Adam Witek).

W zakresie konstrukcji interesował się szczególnie bezogonowcami, będąc współkonstruktorem SZD-6 Nietoperz i popierając następną konstrukcje, jaką był SZD-13X Wampir i SZD-20X Wampir2.

Był współautorem (ze swoim uczniem Andrzejem Abłamowiczem) podręcznika pilotażu szybowcowego Podręcznik pilota szybowcowego (1967, rozdz. I: Aerodynamika i mechanika lotu), Podstawowe wiadomości z teorii lotu (1953), Aerodynamika i mechanika lotu (1970), Podstawy aerodynamiki i mechaniki lotu (1980)^[4].

Zmarł 26 kwietnia 1980 r., kilka dni po swych 64 urodzinach. Pochowany w Bielsku-Białej.

Był odznaczony: Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Srebrnym i Brązowym Medalem Za Zasługi dla Obronności Kraju, Złotą Gwiazdą Medalu Przyjaźni ChRL, Medalem X i XXX-lecia PRL, Medalem 50-lecia Polskiego Lotnictwa Sportowego 1919-1969, odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego, odznaką Zasłużonego Działacza Lotnictwa Sportowego, złotymi odznakami NOT i SIMP, złotą odznaką za Zasługi dla Przemysłu Maszynowego, odznaką z plakietką Za Zasługi dla Aeroklubu PRL, złotą odznaką Województwa Katowickiego. W 1952 r. otrzymał zespołową Nagrodę Państwową dla konstruktorów Szybowcowego Zakładu Doświadczalnego^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy R. Konieczny. Dyrektor SZD. „Skrzydlata Polska”. 12/1982, 8 sierpnia 1982. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.