Andrzej Bogacz

Andrzej Bogacz

pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	18 listopada 1897 Jodłownik
Data i miejsce śmierci	6 lutego 1962 Dundee
Przebieg służby
Lata służby	1914–1962
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier, Wojsko Polskie, Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	2 Pułk Piechoty Legionów Polskich 2 Pułk Strzelców Podhalańskich 83 Pułk Strzelców Poleskich Batalion KOP „Ostróg” Pułk KOP „Snów” 96 Pułk Piechoty 3 Dywizji Piechoty 7 Pułk Piechoty 1 Brygada Grenadierów 8 Brygada Piechoty
Stanowiska	dowódca batalionu piechoty dowódca pułku piechoty dowódca brygady piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Andrzej Wiesław Bogacz^[1] (ur. 18 listopada 1897 w Jodłowniku, zm. 6 lutego 1962 w Dundee) – pułkownik piechoty Polskich Sił Zbrojnych.

Życiorys

Andrzej Wiesław Bogacz urodził się 18 listopada 1897 w Jodłowniku, w rodzinie Andrzeja i Agnieszki z Wójtowiczów^[2]. Należał do XIV Polskiej Drużyny Strzeleckiej, 18 czerwca 1914 awansowany do stopnia podchorążego PDS. Po wybuchu I wojny światowej od sierpnia 1914 służył w Legionach Polskich. W szeregach 16 kompanii 2 pułku piechoty uczestniczył w kampanii karpackiej, następnie w 11 kompanii, dwa razy był ranny w czerwcu i sierpniu 1915 pod Dubniakami. W randze sierżanta w grudniu 1915 został mianowany aspirantem oficerskim. 1 kwietnia 1916 został chorążym. Na początku 1917 przydzielony do Krajowego Inspektoratu Zaciągu, wkrótce odkomenderowany do Inspektoratu Zaciągu w Siedlcach. Po kryzysie przysięgowym trafił do Polskiego Korpusu Posiłkowego.

Jako podporucznik byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego reskryptem Rady Regencyjnej z 31 października 1918 roku został przydzielony do podległego jej Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia^[3]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 499. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[4]. Od 1923 był dowódcą II batalionu 2 pułku Strzelców Podhalańskich w Sanoku^[5][6]. 1 grudnia 1924 roku awansował na majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 151. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[7]. 26 kwietnia 1928 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy II baonu na stanowisko kwatermistrza pułku^[8][9]. Uprawiał piłkę nożną w zespole piłkarskim „Podhalanie” działającym przy jednostce wojskowej, w barwach którego grał na pozycji napastnika^[10]. W 1929 roku był jednym z założycieli sanockiego koła Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego^[11]. 31 marca 1930 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko dowódcy 11 batalionu KOP „Ostróg”^[12]. 14 grudnia 1931 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 roku i 13. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[13]. Z dniem 15 marca 1932 roku został przeniesiony z KOP do 83 pułku Strzelców Poleskich w Kobryniu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[14][15]. Od 28 listopada 1938 roku do września 1939 był dowódcą pułku KOP „Snów”.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził rezerwowym 96 pułkiem piechoty, na czele którego walczył w rejonie Dobromila, Sądowej Wiszni i w Lasach Janowskich oraz podczas próby przebicia się do Lwowa^[16][17]. 21 września 1939 roku w rejonie Lwowa dostał się do niewoli niemieckiej, z której zbiegł i przedostał się do Francji^[18].

W 1940 roku był dowódcą 7 pułku piechoty^[18]. W czerwcu 1940 roku, po klęsce Francji, przedostał się do Wielkiej Brytanii. 29 października 1943 roku Naczelny Wódz zatwierdził go na stanowisku dowódcy 1 Brygady Grenadierów^[19]. Wiosną 1945 roku, w stopniu pułkownika, został dowódcą 8 Brygady Piechoty^[20].

Po demobilizacji pozostał w Wielkiej Brytanii. Zmarł 6 lutego 1962 w szkockim Dundee.

27 grudnia 1924 poślubił w Sanoku Zofię Barbarę Bezuchę (ur. 1902), córkę sędziego Augusta Bezuchy, siostrę m.in. Jana i Zygmunta – oficerów Wojska Polskiego, a świadkami na ich ślubie byli dowódca 2psp, płk Franciszek Stutzmann i miejscowy lekarz powiatowy, dr Józef Kurasiewicz^[2]. Ich synem był Kazimierz Bogacz (1926–1979), geolog, wykładowca akademicki.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2463 (1921)^[21]
• Krzyż Niepodległości (15 czerwca 1932)^[22]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie: po raz pierwszy w 1921)^[23]
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[24]

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Rozkazy dzienne 1 Samodzielnej Brygady Strzelców i 1 Dywizji Grenadierów, sygn. R.27. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1943. [dostęp 2017-01-14].
• Dziennik działań 26 Poznańskiego Batalionu Piechoty 1945-1946, sygn. C.43. Londyn: Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1946.
• Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
• Jerzy Prochwicz: Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003. ISBN 83-88973-58-4.
• Franciszek Groński. 22 Dywizja Piechoty Górskiej. 2 Pułk Strzelców Podhalańskich – Sanok. „Przemyskie Zapiski Historyczne”, s. 262, R. XIV–XV z 2003–2005. ISSN 0860-0317. 
• Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Andrzej Bogacz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2016-10-31].