Asturia

Księstwo Asturii

Principáu d’Asturies

wspólnota autonomiczna
Herb Flaga
Hymn: Asturias, patria querida
Państwo	Hiszpania
Siedziba	Oviedo
Data powstania	11 stycznia 1982
Kod ISO 3166-2	O
Prezydent	Adrián Barbón (PSOE)
Powierzchnia	10 604 km²
Populacja (2006) • liczba ludności	1 077 000
• gęstość	101 os./km²
Języki urzędowe	hiszpański / asturyjski
Liczba przedstawicieli w parlamencie
Liczba senatorów	2
Liczba posłów	8
Położenie na mapie Hiszpanii
Strona internetowa
Portal Hiszpania

Asturia, Księstwo Asturii (hiszp. Asturias, Principado de Asturias, ast. Asturies, Principáu d’Asturies) – region historyczno-geograficzny, wspólnota autonomiczna i prowincja^[1] w Hiszpanii.

Podczas rządów gen. Franco Asturia nazywana była prowincją Oviedo, jej historyczna nazwa została przywrócona za czasów demokratycznych.

Język

Większość ludności mówi językiem hiszpańskim, natomiast ok. 18% językiem asturyjskim, który nie ma statusu oficjalnego języka Hiszpanii.

Geografia

Asturia – widok z kosmosu

Stolicą Asturii jest Oviedo, lecz największym miastem jest Gijón, inne większe miasta: Avilés, Cangas de Onís, Cangas del Narcea, Grado, Langreo (La Felguera i Sama), Mieres, Villaviciosa i Llanes. W skład księstwa Asturii wchodzi jedna prowincja o takiej samej nazwie.

Położenie

Asturia jest położona w północnej Hiszpanii nad Zatoką Biskajską, od wschodu graniczy z prowincją Kantabria, od południa z Kastylią i Leónem, a na zachodzie z Galicją.

Warunki naturalne

Większą część powierzchni Asturii zajmują Góry Kantabryjskie z kulminacją Torre de Cerredo o wysokości 2648 m n.p.m., na północy wąski pas nadbrzeżnej niziny. Góry Kantabryjskie są silnie rozczłonkowane.

Główne rzeki

• Nalón
• Navia
• Sella

Budowa geologiczna

Góry Kantabryjskie zbudowane są z wapieni, marmurów i kwarcytów, obniżenia z mniej odpornych łupków i piaskowców. Jest to obszar najbogatszy w skały wapienne na Półwyspie Iberyjskim. Miąższość wapieni dochodzi do 2,5 km. Licznie występują formy krasowe – wąwozy, jaskinie i in.

Ochrona przyrody

Na południowym wschodzie największy w Hiszpanii Park Narodowy Picos de Europa, założony w 1918, o powierzchni 650 km². Leży on w środkowej części masywu Picos de Europa.

Podział terytorialny

Asturia jest wspólnotą autonomiczną oraz prowincją. Dzieli się wyłącznie na comarcas.

Gospodarka

Przemysł

Region rozwinięty przemysłowo, koncentracja zakładów występuje głównie w dolinach rzek. Silnie rozwinięty przemysł wydobywczy, stanowiący podstawę gospodarki (eksploatacja złóż węgla kamiennego, rud żelaza, manganu, cynku i ołowiu), ponadto przemysł metalurgiczny (hutnictwo żelaza i metali nieżelaznych), maszynowy, stoczniowy, zbrojeniowy, chemiczny (koksowniczy), włókienniczy, skórzany, szklarski, spożywczy i papierniczy (celuloza).

Rolnictwo

Uprawa zbóż (głównie pszenica, proso i kukurydza), ziemniaków, winorośli, fasoli, warzyw i owoców. Hodowla bydła i koni, a na wybrzeżu rybołówstwo.

Turystyka

Liczne kąpieliska na Zielonym Wybrzeżu (hisz. Costa Verde) m.in.: Luarca, Ribadesella, Llanes.

Historia

Somiedo

Osadnictwo ludności na ziemiach dzisiejszej Asturii miało miejsce już w czasach paleolitu (Altamira).

W drugiej połowie I tysiąclecia p.n.e. tereny zasiedlało celtyckie plemię Asturów, w wyniku wojny kantabryjskiej w latach 25–19 p.n.e. pokonane i podporządkowane Cesarstwu Rzymskiemu.

Na przełomie V i VI wieku miał miejsce podbój terenów dzisiejszej Asturii przez Wizygotów. W czasie arabskiego najazdu na Półwysep Iberyjski (początek VIII wieku), góry Asturii stały się schronieniem dla arystokracji wizygockiej, która pod wodzą Pelagiusza, pierwszego króla Asturii wygrała bitwę pod Covadongą w roku 722 i utworzyła Królestwo Asturii. Nowo powstałe królestwo zapoczątkowało rekonkwistę i do 910 roku wyparło muzułmanów aż po rzekę Duero. Podziały i unie dynastyczne zakończyły się włączeniem w 1230 roku ziem Asturii do Królestwa Kastylii. Od 1388 roku następca tronu Kastylii (a następnie Hiszpanii) nosił tytuł księcia Asturii.

Zaniedbana prowincja królestwa hiszpańskiego w drugiej połowie XIX wieku, po odkryciu złóż węgla i rud żelaza, stała się jednym z najbardziej uprzemysłowionych regionów kraju. W październiku 1934 roku miała miejsce rewolucja robotnicza przeciw udziałowi prawicy w rządzie republiki. Rewolucja została krwawo stłumiona, a w jej pacyfikacji zginęło wielu cywili, gdyż oficerowie pacyfikujący rebelię nakazali traktować miasto jako wrogie (tak jak podczas wojen zagranicznych)^[2]. W okresie wojny domowej 1936–1939 Asturia została opanowana w zaciętych walkach przez frankistów przy udziale korpusu włoskiego. W 1982 roku otrzymała status wspólnoty autonomicznej.

Lista prezydentów Asturii

Demografia

Miasta Asturii

Gijón

Oviedo

Zobacz też

• Królestwo Asturii
• Władcy Asturii
• Książę Asturii
• Herb Asturii

Przypisy