Tadeusz Pawlusiak

Tadeusz Pawlusiak
Data i miejsce urodzenia

9 sierpnia 1946
Wilkowice

Data i miejsce śmierci

16 kwietnia 2011
Wilkowice

Klub

LKS Wilkowice (1961–1963)
LKS Bystra (1964–1966)
BBTS / Włókniarz-BBTS / BBTS Włókniarz Bielsko-Biała (1967–1977)

Wzrost

169 cm

Rekord życiowy

127 m na Velikance w Planicy[1]

Tadeusz Pawlusiak (ur. 9 sierpnia 1946 w Wilkowicach, zm. 16 kwietnia 2011 tamże[2]) – polski skoczek narciarski, dwukrotny olimpijczyk, uczestnik mistrzostw świata, dwukrotny mistrz i sześciokrotny wicemistrz Polski. Podczas dwudziestu trzech lat startów oddał ponad trzy tysiące skoków[3].

Przebieg kariery

Treningi rozpoczął w 1959 r. Swoje pierwsze narty Pawlusiak otrzymał z klubu LKS Bystra. Początkowo uprawiał kombinację norweską. W wieku 16 lat skoczył na Krokwi 78 m[3]. W 1964 zajął miejsce w pierwszej dwudziestce zawodników konkursu w Reit im Winkl, a rok później został członkiem kadry narodowej[4]. Na liście najlepszych kombinatorów sezonu 1967 sklasyfikowano go na miejscu 22.[4]

1968/1969

W 1969 dobrze zaprezentował się w skokach do kombinacji w Le Brassus, gdzie przeskoczył skocznię. Po powrocie do Polski został powołany do kadry na odbywający się w Zakopanem, Wiśle i w Szczyrku Puchar Przyjaźni, w którym brali udział skoczkowie z krajów demokracji ludowej. Na Skalitem był siódmy, w Wiśle-Malince trzeci, zaś rywalizację na Wielkiej Krokwi rozstrzygnął na swoją korzyść[4]. Reprezentacja Polski wygrała klasyfikację drużyn. Już wtedy skoczek wyróżniał się estetycznym ułożeniem ciała w locie[4]. W tamtym sezonie Pawlusiak był jeszcze drugi w Sankt Moritz i trzeci w Lahti. Zdobył złoty medal mistrzostw Polski.

1969/1970

W 1970 podczas Pucharu Przyjaźni odbywającego się w NRD zajął w ogólnej klasyfikacji 7. pozycję. W Klingenthal był 11., w Brotterode 12., a w Oberhofie 6[4]. Wygrał też Puchar Beskidów[4]. Był 24. w Turnieju Czterech Skoczni[5], a najlepiej skakał w Innsbrucku, gdzie uplasował się na 8. pozycji. Został też wicemistrzem Polski.

Uczestniczył też w mistrzostwach świata w Wysokich Tatrach. Na skoczni średniej zajął 12. miejsce. Na skoczni dużej po skoku na 94,5 m prowadził po pierwszej serii, wyprzedzając m.in. Garija Napałkowa i Yukio Kasayę[1]. W drugiej części zawodów reprezentant Związku Radzieckiego wylądował na 109,5 m. Pawlusiak skoczył w ładnym stylu 100,5 m, lecz upadł[1]. Lądował na zakrocznej nodze, przez co jego narta zakrawędziowała. Zajął przez to dopiero 34. pozycję. Brązowy medal dla Polaków zdobył jednak Stanisław Gąsienica-Daniel. W pokazowym konkursie drużynowym polska reprezentacja w składzie Pawlusiak, Daniel, Józef Przybyła, Adam Krzysztofiak zajęła 5. pozycję (startowało 18 ekip)[6].

Po mistrzostwach polscy skoczkowie udali się do Stanów Zjednoczonych, gdzie wystartowali na skoczni mamuciej w Ironwood. Podczas treningu Pawlusiak doznał ciężkiego upadku, uderzając klatką piersiową w zeskok skoczni[1]. Miał rozerwany mostek i nie startował już do końca sezonu.

1970/1971

Pawlusiak po powrocie do wysokiej formy wygrał konkurs w Oberwiesenthal, był też 14. i 9. w Sapporo podczas próby przedolimpijskiej[1]. W Turnieju Czterech Skoczni był na 7. pozycji[7], a w Oberstdorfie zajął 3. lokatę[8]. Wygrał też Spartakiadę Armii Zaprzyjaźnionych w Zakopanem. Ponownie zdobył srebro w MP.

1971/1972

W kolejnej edycji Turnieju Czterech Skoczni był na 27. miejscu[9]. Podczas konkursu finałowego pękła mu panewka stawu biodrowego[1]. Na igrzyskach olimpijskich w Japonii, startując z niewyleczoną kontuzją, zajął 32. na średniej i 18. miejsce na dużej skoczni[10]. Wywalczył też brązowy krążek mistrzostw kraju. Miał również reprezentować Polskę na I Mistrzostwach Świata w Lotach Narciarskich w Planicy, jednak z powodu lęku po wypadku na mamucie w USA nie stawił się przed wyjazdem na zbiórce w Katowicach[11].

1972/1973

Wielka Krokiew – skocznia, której Tadeusz Pawlusiak był rekordzistą.

W klasyfikacji generalnej 21. TCS uplasował się na 89. miejscu[12]. Wystartował wówczas tylko w austriackiej części cyklu. 1 kwietnia 1973 Pawlusiak ustanowił rekord Wielkiej Krokwi, wynoszący dotąd 112 m. Zmagania obserwowało kilkadziesiąt tysięcy widzów[1]. Na skoczni panowały trudne warunki. W pierwszej serii jedynie Pawlusiak przekroczył setny metr. W finale podniesiono belkę. Skaczący jako ostatni Pawlusiak po płynnym locie wylądował na 113 m, zostając nowym rekordzistą[1]. W tym samym sezonie ponownie wygrał Zimową Spartakiadę Armii Zaprzyjaźnionych, rozgrywaną w bułgarskim Pamporowie. Zajął piąte miejsce w Szwajcarskim Tygodniu Skoków. Był najlepszy w Memoriale Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny[3]. Zdobył dwa medale MP – złoty na skoczni normalnej i srebrny na dużej.

1973/1974

30 września 1973 zajął drugie miejsce w igelitowych zawodach we Frenštácie pod Radhoštěm, przegrywając jedynie z Heinzem Wosipiwo[13].

W Turnieju Czterech Skoczni uplasował się na 11. pozycji[14]. Najlepiej spisał się w Oberstdorfie, gdzie był 8.[15] Został też wicemistrzem kraju oraz zdobył brązowy medal za trzecie miejsce w konkursach o MP.

Na światowym czempionacie w szwedzkim Falun był 10. na skoczni średniej[3]. Podczas treningu na dużej skoczni ponownie doznał rozerwania mostka[1]. Trenerem kadry był wówczas Janusz Fortecki.

1975/1976

Po wyleczeniu kontuzji wziął udział w kolejnym TCS. Zajął wówczas 17. pozycję[16]. Najlepiej zaprezentował się w Garmisch-Partenkirchen, gdzie był na 7. miejscu[15].

Na olimpiadzie w austriackim Innsbrucku był 31. i 52.[10] Najlepiej skakali wtedy Austriacy, którzy dominowali dzięki nowym kombinezonom[1]. Zdobył też brąz na MP.

Późniejsze sezony

W sezonie 1977/1978 skakał jeszcze w RFN na Turnieju Czterech Skoczni, w którym zajął 78. lokatę[17]. W 1977 zdobył srebrny i brązowy medal mistrzostw kraju. Rok później był drugi.

Ostatnim sukcesem Pawlusiaka było 4. miejsce na mistrzostwach kraju w 1979 roku. Potem, w wieku 33 lat, zakończył swą sportową karierę. Z uprawiania sportu nie miał żadnych korzyści materialnych[1].

W latach 1979–1989 był trenerem w BBTS Włókniarz Bielsko-Biała[3].

Życie prywatne

Mieszkał w Wilkowicach koło Bielska-Białej; prowadził własną działalność gospodarczą. Absolwent Technikum Ogrodniczego[3]. Był synem Józefa (przed II wojną światową uprawiał on biegi na nartach w klubie Strzelec i startował w biegu patrolowym[4]) i Heleny; miał siostrę Annę Pawlusiak-Dobiję, biegaczkę, olimpijkę z olimpiady 1976 i braci: Piotra Pawlusiaka (trener kombinatorów w Starcie Zakopane, jako szkoleniowiec na igrzyskach w 1994[3]), Stanisława Pawlusiaka, skoczka, olimpijczyka z 1980 oraz Józefa Pawlusiaka, narciarza biegowego, olimpijczyka z igrzysk w 1980.

Skoczek żonaty był z inną narciarką; ich syn Wojciech (ur. 27 lutego 1986[18]) jeździ na nartach w LKS Jastrząb Szczyrk[18].

Tadeusz Pawlusiak zmarł 16 kwietnia 2011 roku[19].

Osiągnięcia

Igrzyska olimpijskie

1972 Japonia Sapporo32. miejsce (K-86), 18. miejsce (K-110)
1976 Austria Innsbruck31. miejsce (K-84), 52. miejsce (K-104)

Starty T. Pawlusiaka na igrzyskach olimpijskich – szczegółowo

MiejsceDzieńRokMiejscowośćSkoczniaPunkt KKonkursSkok 1Skok 2NotaStrataZwycięzca
32.6 lutego1972Japonia SapporoMiyanomoriK-86indywid.73,5 m71,5 m197,9 pkt.46,3 pkt.Yukio Kasaya
18.11 lutego1972Japonia SapporoŌkurayamaK-110indywid.87,0 m90,0 m183,3 pkt.36,6 pkt.Wojciech Fortuna
31.7 lutego1976Austria SeefeldToni-Seelos-OlympiaschanzeK-84indywid.74,5 m74,0 m210,2 pkt.41,8 pkt.Hans-Georg Aschenbach
52.15 lutego1976Austria InnsbruckBergiselK-104indywid.75,0 m67,0 m130,8 pkt.104,0 pkt.Karl Schnabl

Mistrzostwa świata

1970 Czechosłowacja Wysokie Tatry12. miejsce (K-90), 34. miejsce (K-115)
1974 Szwecja Falun10. miejsce (K-90)

Turniej Czterech Skoczni

18. Turniej Czterech Skoczni
OberstdorfGarmisch-PartenkirchenInnsbruckBischofshofenklas.
136383324
19. Turniej Czterech Skoczni
OberstdorfGarmisch-PartenkirchenInnsbruckBischofshofenklas.
3162257
20. Turniej Czterech Skoczni
InnsbruckGarmisch-PartenkirchenOberstdorfBischofshofenklas.
2339184127
21. Turniej Czterech Skoczni
OberstdorfGarmisch-PartenkirchenInnsbruckBischofshofenklas.
--81689
22. Turniej Czterech Skoczni
OberstdorfGarmisch-PartenkirchenInnsbruckBischofshofenklas.
823103011
24. Turniej Czterech Skoczni
OberstdorfGarmisch-PartenkirchenInnsbruckBischofshofenklas.
397191817
26. Turniej Czterech Skoczni
OberstdorfGarmisch-PartenkirchenInnsbruckBischofshofenklas.
7254--78

Mistrzostwa Polski

  • dwukrotny mistrz Polski: 1969 (K-90), 1973 (K-70)[20]
  • sześciokrotny wicemistrz Polski: 1970, 1974 (K-70), 1971, 1973, 1977, 1978 (K-90)[20]
  • czterokrotny brązowy medalista MP: 1972, 1977 (K-70), 1974, 1976 (K-90)[20]

Inne

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k Szatkowski 2006 ↓, s. 2.
  2. Zmarł Tadeusz Pawlusiak. pzn.pl, 2011-04-16. [dostęp 2011-04-16]. (pol.).
  3. a b c d e f g h i PAWLUSIAK TADEUSZ. pkol.pl. [dostęp 2012-01-29].
  4. a b c d e f g Szatkowski 2006 ↓, s. 1.
  5. Turniej Czterech Skoczni 1969/1970. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
  6. Historia występów polskich skoczków w konkursach drużynowych. Skijumping.pl. [dostęp 2011-11-27].
  7. Cup standings. fis-ski.com. [dostęp 2014-12-14]. (ang.).
  8. Wspomnienie o Tadeuszu Pawlusiaku. wp.pl. [dostęp 2012-01-28].
  9. Turniej Czterech Skoczni 1971/1972. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
  10. a b Tadeusz Pawlusiak. Sports-reference.com. [dostęp 2012-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-23)].
  11. Dziś otwarcie mistrzostw świata w Planicy. „Dziennik Polski, nr 71 (8734)”, 1972-03-24. Prasowe Zakłady Graficzne w Wielopolu. (pol.). 
  12. Turniej Czterech Skoczni 1972/1973. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
  13. Adam Kwieciński: Frenstat CZE 1973.09.30 GP Fr. wyniki-skoki.hostingasp.pl. [dostęp 2014-06-22]. (pol.).
  14. Turniej Czterech Skoczni 1973/1974. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
  15. a b PAWLUSIAK Tadeusz. fis-ski.com. [dostęp 2012-01-29].
  16. Turniej Czterech Skoczni 1975/1976. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
  17. Turniej Czterech Skoczni 1977/1978. Skokinarciarskie.pl. [dostęp 2011-06-18].
  18. a b Szatkowski 2006 ↓, s. 3.
  19. Zmarł Tadeusz Pawlusiak. Skijumping.pl. [dostęp 2012-01-29].
  20. a b c Wyniki Mistrzostw Polski - 1920-2002. Skijumping.l. [dostęp 2011-06-18].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Ski jumping pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Ski jumping
Wielkakrokiew-old.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Goku122 (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
Wielka Krokiew przed renowacją