Ulica Kościelna w Siemianowicach Śląskich

ulica Kościelna
Michałkowice
Ilustracja
Ulica Kościelna w centrum Michałkowic
(widok w kierunku północnym)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Siemianowice Śląskie

Długość

ok. 550 m

Przebieg
Ikona ulica rondo.svg0 mul. Oświęcimska
Ikona ulica.svgul. Maciejkowicka →
Ikona ulica.svgul. E. Orzeszkowej
Ikona ulica z prawej.svg65 m← ul. Pocztowa
Ikona ulica z prawej.svg220 m← ul. Krakowska
Ikona ulica z lewej.svg550 mul. S. Żeromskiego ↘
Ikona ulica.svg↓ ul. Tarnogórska
Położenie na mapie Siemianowic Śląskich
Mapa konturowa Siemianowic Śląskich, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Kościelna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Kościelna”
50,321114°N 19,003194°E/50,321114 19,003194

Ulica Kościelnaulica w Siemianowicach Śląskich o długości około 550 metrów, będąca główną trasą w dzielnicy Michałkowice. Ulica ta, mająca przebieg południkowy, łączy się po stronie północnej z ulicami: S. Żeromskiego i Tarnogórską, zaś na południu na rondzie z ulicami: E. Orzeszkowej, Oświęcimską i Maciejkowicką. Przy ulicy zlokalizowanych jest wiele zabytkowych budynków wpisanych do gminnej ewidencji zabytków, a jedna z kamienic również do rejestru zabytków. Ulica Kościelna jest ponadto siedzibą licznych przedsiębiorstw z różnych branż.

Charakterystyka i przebieg

Ulica Kościelna na wysokości przystanku autobusowego Michałkowice Kościelna; widok w kierunku południowym

Ulica Kościelna znajduje się w północno-zachodniej części Siemianowic Śląskich i na całej długości przebiega przez dzielnicę Michałkowice[1]. Jest ona drogą powiatową[2]. W systemie TERYT widnieje ona pod numerem 09546[3]. Kod pocztowy dla wszystkich adresów przy ulicy to 41-103[4].

Ulica Kościelna jest jedną z ulic w ciągu dróg Siemianowicach Śląskich, biegnących pomiędzy granicą miasta z Katowicami przy wieży telewizyjnej w Bytkowie a granicą z Piekarami Śląskimi na końcu ulicy Tarnogórskiej, która jednocześnie jest jedną z najczęściej uczęszczanych dróg w Siemianowicach Śląskich. Tworzą ją ulice: W. Wróblewskiego, Niepodległości, Bytkowska, Oświęcimska, Kościelna i Tarnogórska[5].

W kierunku północnym ulica Kościelna łączy się z ulicą S. Żeromskiego i ulicą Tarnogórską, które dalej prowadzą w kierunku Piekar Śląskich, natomiast w kierunku południowym krzyżuje się na rondzie z trzema ulicami: E. Orzeszkowej (droga ta ciągnie się dalej jako ulica Michałkowicka w kierunku Centrum), Oświęcimską (kieruje się w stronę Bytkowa) oraz Maciejkowicką (ulica kierująca się na zachód, w kierunku Maciejkowic w chorzowskiej dzielnicy Chorzów Stary)[6]. Numeracja budynków rozpoczyna się od strony południowej – po zachodniej stronie domy mają numerację nieparzystą, zaś po wschodniej parzystą. Droga ta na całej długości biegnie prostolinijnie na północ, kończąc przy skrzyżowaniu z ulicą S. Żeromskiego i ulicą Tarnogórską. Po drodze krzyżuje się z dwoma ulicami: Pocztową (po prawej stronie) i Krakowską (również po prawej stronie)[7]. Łączna długość ulicy wynosi około 550 m[1].

Ulicą kursują autobusy na zlecenie ZTM-u. Znajduje się tu jeden przystanek: Michałkowice Kościelna, przy którym według stanu z października 2021 roku zatrzymują się autobusy 13 linii w kierunku północnym i 12 w przeciwnym kierunku. Autobusy łączą tę część miasta z innymi dzielnicami Siemianowic Śląskich oraz z niektórymi miastami i gminami Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, w tym z: Bytomiem, Chorzowem, Katowicami, Piekarami Śląskimi i Tarnowskimi Górami[8].

Historia

Budynek probostwa michałkowickiej parafii na początku XX wieku, położony przy ulicy Kościelnej 1

Obecna ulica Kościelna jest główną drogą Michałkowic, będąca pierwotnie ulicówką rozciągniętą na linii północ-południe[9]. Same zaś Michałkowice zostało osadzone prawdopodobnie na prawie niemieckim. Pierwsza wzmianka o osadzie pochodzi z okresu 1326–1328, a w tym czasie we wsi istniał już kościół[10]. W rejonie obecnego skrzyżowania ulic: Michałkowickiej i Maciejkowickiej, w XIV wieku powstała pierwsza w rejonie dzisiejszych Siemianowic Śląskich szkoła[11].

Pierwotnie zabudowę wsi, powstającą przy głównej drodze, jaką jest dzisiejsza ulica Kościelna, stanowiły zabudowania z zespołem budynków gospodarczych. Na przełomie XIX i XX wieku od południa wieś była ograniczona zespołem pałacowym Rheinbabenów, zaś od północy stawem, przy którym rozgałęziały się drogi w kierunku Bytomia i Bańgowa[12]. W czasie rozwoju przemysłu w rejonie Michałkowic pierwotna, drewniana zabudowa ustępowała na rzecz nowych, wielorodzinnych domów – kamienic[13]. W tym okresie, aż do okresu międzywojennego, istniał obowiązek grodzenia posesji – przy ulicy Kościelnej gmina wykonywała większość ogrodzeń na własny koszt w zamian za odstąpienie przez właścicieli posesji fragmentu działki na poszerzenie ulicy[14].

W związku ze wzrastającą liczbą parafian w Michałkowicach, w 1899 roku podjęto o budowę nowego gmachu kościoła. Budowę neoromańskiego kościoła p.w. św. Michała Archanioła rozpoczęto w 1902 roku, natomiast został on ukończony dwa lata później, w 1904 roku. Kościół został zaprojektowany przez Ludwiga Schneidera[15]. Wraz z budową nowego kościoła przebudowano również budynek probostwa[16]. W 1914 roku na rogu dzisiejszych ulic: Kościelnej i Krakowskiej został oddany do użytku michałkowicki ratusz[17].

Gmach dawnego ratusza gminy Michałkowice, powstały w 1914 roku na rogu dzisiejszych ulic: Kościelnej i Krakowskiej

W 1951 roku Michałkowice wraz z obecną ulicą Kościelną weszły w skład Siemianowic Śląskich[18]. W czasach Polski Ludowej ulica nosiła nazwę: ulica 15-go Grudnia[2]. W latach 70. XX wieku wyburzono część zabudowy po wschodniej stronie ulicy Kościelnej pod budowę nowych budynków wielorodzinnych. Po zachodniej stronie w miejsce starszych domów powstało kilka pojedynczych budynków[19]. W podobny sposób mogła zniknąć kaplica z figurą Jezusa Chrystusa – w 1978 roku wydano decyzję nakazującą jej likwidację, lecz kapliczki ostatecznie nie rozebrano[20].

Rondo na skrzyżowaniu ulic: E. Orzeszkowej, Oświęcimskiej oraz Maciejkowickiej, powstałe w 2013 roku

W 2009 roku opracowano koncepcję modernizacji ciągu ulic i skrzyżowań pomiędzy Bytkowem a granicą miasta z Piekarami Śląskimi, w ramach których zaplanowano m.in. zmiany konstrukcyjne nawierzchni dróg i przebudowę ważniejszych skrzyżowań, głównie na ronda. W ramach tych planów przewidziano m.in. rondo na skrzyżowaniu ulic: Kościelnej, E. Orzeszkowej, Oświęcimskiej i Maciejkowickiej[5]. Na przełomie lutego i marca 2013 roku miasto Siemianowice Śląskie ogłosiło przetarg na budowę ronda, będącego wówczas szóstym z kolei na terenie miasta. W ramach prac budowlanych zaprojektowano również nową kanalizację deszczową, oznakowanie pionowe oraz oświetlenie[21]. Realizację prac budowlanych rozpoczęto 9 kwietnia 2013 roku[22]. W połowie lipca na środku ronda postawiono czterometrową postać skarbnika. Został on wyrzeźbiony z topolowego drewna przez Janusza Wędzichę z Wilkowic[23]. Rondo dla ruchu samochodowego oddano do użytku 31 lipca 2013 roku[24]. Łączny koszt prac wyniósł 2,7 mln złotych, a zostały one zrealizowane przez katowicką firmę Drogopol-ZW[22].

Ulica Kościelna jest jedną z ulic w Siemianowicach Śląskich, na których organizowano różnego rodzaju wydarzenia o charakterze sportowo-rekreacyjnym. W dniu 4 sierpnia 2015 roku była jedną z ulic na trasie III etapu 72. wyścigu kolarskiego Tour de Pologne[25], natomiast w dniu 31 sierpnia 2019 roku zorganizowano tutaj nocny przejazd rolkami – Nightskating Siemianowice Śląskie 2019[26].

Obiekty historyczne i zabytkowe

Fragment zachodniej pierzei; od lewej kamienice pod nr.:11, 13 i 17/17a
Fragment wschodniej pierzei; pośrodku kamienica pod nr. 16
Kamienica (ul. Kościelna 26)
Kapliczka z figurą Jezusa Chrystusa przy ul. Kościelnej 30
Kamienica (ul. Kościelna 55)

Przy ulicy Kościelnej znajdują się następujące historyczne i zabytkowe obiekty:

  • Kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła (ul. Kościelna) – obecny kościół jest czwartym z kolei[27]; wzniesiono go w latach 1902–1904, według projektu architekta Ludwiga Schneidera[15]; obiekt posiada cechy stylu neoromańskiego[28]; w latach siedemdziesiątych XX wieku usunięto część neogotyckich zdobień i wyposażenia kościelnego[15] (m.in. ołtarza z obrazem patrona kościoła – św. Michała Archanioła, autorstwa Juliana Wałdowskiego; odtworzony został on w 2014 roku); zachowała się neogotycka chrzcielnica, ambona (bez schodów i podniebia) i organy firmy Berschdorf z Nysy[27],
  • Grupa Ukrzyżowania (ul. Kościelna 1)[29] – została ona wzniesiona w 1928 roku w miejscu po pozostałościach dawnego barokowego kościoła; mieści się przy wschodniej elewacji kościoła p.w. św. Michała Archanioła[30],
  • Kamienica (ul. Kościelna 3/ul. Maciejkowicka 2/4/6)[31] – narożny budynek wielorodzinny z 1907 roku wybudowany dla Zakładów Hohenlohego[32],
  • Kamienica (ul. Kościelna 5a)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 8)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 9)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 10, róg z ul. Pocztową)[31] – dawny dom mieszkalny dla urzędników, powstały dla Zakładów Hohelohego w 1923 roku; zaprojektował go Rudolf Fischer[33],
  • Kamienica (ul. Kościelna 13)[31] – budynek w latach 30. XX wieku został rozbudowany i nadbudowany o jedno piętro, a także zmieniono jego styl architektoniczny na modernistyczny[33],
  • Kamienica (ul. Kościelna 14)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 14a)[31],
  • Kamienica mieszkalna (ul. Kościelna 16) – kamienica wzniesiona na działce Louisa Riesenfelda, według projektu Dominika Dreschera; była ona własnością Consum-Verein Michalkowitz; w części parterowej budynku zlokalizowane były dwie kancelarie, dwa sklepy, dwa magazyny, wozownia i pokój, natomiast na piętrze istniało mieszkanie dla buchaltera i kierownika sklepu[34]; budynek wpisano do rejestru zabytków 11 stycznia 2011 roku (nr rej.: A/326/11)[35],
  • Kamienica (ul. Kościelna 17/17a)[31] – budynek z 1901 (lub 1902[36]) roku, zaprojektowany przez bytomskiego architekta Dominika Dreschera dla oberżysty Eugena Königsfelda[37]; na parterze znajdowała się dawniej oberża[36],
  • Kamienica (ul. Kościelna 17b/17c)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 18)[31] – wybudowana w 1902 roku, według projektu Dominika Dreschera; pierwszym właścicielem obiektu był Louis Riesenfeld; po 1922 roku funkcjonowała tu restauracja Karola i Heleny Benke, sklep i apteka[38],
  • Kamienica (ul. Kościelna 21)[31] – dom z 1901 roku, wybudowany przez Paula Krolla; za projekt odpowiada budowniczy Franz Kampa; powstał on w miejscu wiejskiego domu; w 1903 roku na parterze kamienicy otwarto sklep[39],
  • Kamienica (ul. Kościelna 22/ul. Krakowska 2)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 23)[31] – budynek z 1910 roku, zaprojektowany przez Hlubka – budowniczego Zakładów Hohenlohego[39],
  • Kamienica (ul. Kościelna 25)[31] – dom z 1900 roku powstały wg projektu Dominika Dreschera; w 1902 roku w głębi działki powstała rzeźnia[40],
  • Kamienica (ul. Kościelna 26)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 29)[31] – w 1910 roku powstał tu parterowy z mansardą nad znajdującym się na osi wejściem[41]; w późniejszym czasie powstał nowy dom piętrowy[42],
  • Kapliczka przydrożna (ul. Kościelna 30)[43]kapliczka z figurą Jezusa Chrystusa, została ufundowana w 1938 roku przez Stanisława Lissowskiego na terenie swojej posesji; w 1978 roku wydano decyzję nakazującą likwidacji kapliczki, lecz ostatecznie ona ocalała[20],
  • Kamienica (ul. Kościelna 31)[31] – przy niej w 1931 roku Anton Landsmann postawił piec piekarski i szopę; rok później cegielnię i piekarnię; w 1909 roku Heinrich Landsmann w części budynku wydzielił sklep[42],
  • Kamienica (ul. Kościelna 33)[31] – kamienica z około 1902 roku powstała według projektu Franza Kampy; elewacja kamienicy licowana jest biała glazurą i udekorowana licznymi elementami ozdobnymi[44],
  • Kamienica (ul. Kościelna 35)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 41)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 49)[31] – budynek powstały w 1911 roku przez Antona Sobczyka w miejsce wcześniej wyburzonego; za projekt odpowiada Hlubek[45],
  • Kamienica (ul. Kościelna 51)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 53)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 55)[31] – dom zaprojektowany przez Dominika Dreschera dla rzeźnika Józefa Szwierkota; w 1913 roku dobudowano do niego piekarnię[46],
  • Kamienica (ul. Kościelna 59)[31] – dom z 1896 roku powstały projektu Dominika Dreschera dla Józefa Lizonia[46],
  • Kamienica (ul. Kościelna 61)[31],
  • Kamienica (ul. Kościelna 67)[31] – był to dom Józefa Fojcika, ostatniego wójta Michałkowic, w którym mieściła się tez kancelaria i pokój do załatwiania spraw mieszkańców wsi; w 1910 roku do budynku dobudowano piekarnie zaprojektowaną przez Dominika Dreschera[46] (budynek dawnej piekarni istnieje do dziś); przed domem wójta w 1901 roku stanęła drewniana chałupa, którą wyburzono a latach 70. XX wieku[47],
  • Kamienica (ul. Kościelna 67b)[31].

Na rogu ulicy Krakowskiej i Kościelnej, pod adresem ulica Krakowska 1, znajduje się siedziba dawnego Urzędu Gminy Michałkowice, oddany do użytku w 1914 roku[17]. Pełniła ona swoją funkcję do czasu przyłączenia Michałkowic do Siemianowic Śląskich w 1951 roku, a w dawnym ratuszu urządzono mieszkania[48].

Gospodarka i instytucje

Do systemu REGON do połowy października 2021 roku zostało wpisanych łącznie 440 podmiotów zarejestrowanych przy ulicy Kościelnej. Pośród dalej funkcjonujących, swoją siedzibę mają tutaj takie placówki jak m.in.: zakłady mięsne, pracownie optyczne, zakłady pogrzebowe, serwisy samochodowe, firma inżynierska, apteka, zakłady fryzjerskie, sklepy wielobranżowe, warsztat szewski, solarium, bar, gabinety lekarskie, firmy remontowo-budowlane, warsztat stolarski, sklep Auchan Supermarket, zakład fotograficzny, cukiernia, piekarnie i gospodarstwa rolne[49].

Swoją siedzibę mają tu też następujące instytucje:

Przypisy

  1. a b Grodzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej: Geoportal Miasta Siemianowice Śląskie. siemianowice.geoportal2.pl. [dostęp 2021-10-21]. (pol.).
  2. a b Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. mapy.orsip.pl. [dostęp 2021-10-21]. (pol.).
  3. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2021-10-21]. (pol.).
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2013, s. 1142 [zarchiwizowane 2013-07-15].
  5. a b Michał Tabaka: Michałkowickie rondo to element całości. www.siemianowice.pl, 2013-08-01. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  6. OpenStreetMap: Mapa Podstawowa. www.openstreetmap.org. [dostęp 2021-10-21]. (pol.).
  7. Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  8. Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
  9. Halor 2000 ↓, s. 126.
  10. Musioł 2004 ↓, s. 36.
  11. Halor 2000 ↓, s. 127.
  12. Derus 2007a ↓, s. 47.
  13. Derus 2007a ↓, s. 51.
  14. Derus 2007a ↓, s. 57.
  15. a b c Urząd Miasta Siemianowice Śląskie: Kościoły. www.siemianowice.pl. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  16. Derus 2007a ↓, s. 14.
  17. a b Derus 2015 ↓, s. 25.
  18. Derus 2015 ↓, s. 20.
  19. Derus 2007a ↓, s. 52.
  20. a b Derus 2007a ↓, s. 24.
  21. Paweł Szałankiewicz: Siemianowice: Powstanie szóste rondo. W Michałkowicach. siemianowiceslaskie.naszemiasto.pl, 2013-03-01. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  22. a b Paweł Szałankiewicz: Michałkowicach. Maciejkowicka zamknięta. Są objazdy. siemianowiceslaskie.naszemiasto.pl, 2013-04-09. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  23. Miron Strzałkowski: Rondo w Michałkowicach: Opinie mieszkańców na temat skarbnika. siemianowiceslaskie.naszemiasto.pl, 2013-07-29. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  24. Paweł Szałankiewicz: Rondo w Michałkowicach jest już przejezdne. Brakuje jednak chodników. siemianowiceslaskie.naszemiasto.pl, 2013-08-01. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  25. Krzysztof Nos: 4 SIERPNIA 2015 - TOUR DE POLOGNE W SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH - UTRUDNIENIA W RUCHU !!!. www.siemianowice.pl, 2015-07-27. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  26. Paweł Komosa; Krzysztof Nos: Sobotni wieczór należy do rolkarzy !. www.siemianowice.pl, 2019-08-28. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  27. a b Derus 2015 ↓, s. 23.
  28. Pędzińska 2019 ↓, s. 34.
  29. Pędzińska 2019 ↓, s. 24.
  30. Derus 2015 ↓, s. 35.
  31. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac Pędzińska 2019 ↓, s. 28.
  32. Derus 2007a ↓, s. 53.
  33. a b Derus 2007a ↓, s. 60.
  34. Pędzińska 2019 ↓, s. 35.
  35. Pędzińska 2019 ↓, s. 22.
  36. a b Derus 2007a ↓, s. 61.
  37. Derus 2007b ↓, s. 96.
  38. Derus 2015 ↓, s. 27.
  39. a b Derus 2007a ↓, s. 63.
  40. Derus 2007a ↓, s. 64.
  41. Derus 2007a ↓, s. 65.
  42. a b Derus 2007a ↓, s. 66.
  43. Pędzińska 2019 ↓, s. 23.
  44. Derus 2007a ↓, s. 69.
  45. Derus 2007a ↓, s. 71.
  46. a b c Derus 2007a ↓, s. 75.
  47. Derus 2007a ↓, s. 79.
  48. Marian Jadwiszczok: Urząd Gminy w Michałkowicach. www.twoje.siemianowice.pl. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).
  49. Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. Stan danych na dzień: 05-10-2021. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl, 2021-10-09. [dostęp 2021-10-09]. (pol.).
  50. Parafia św. Michała Archanioła w Siemianowicach Śląskich-Michałkowicach: Kontakt. michalkowice.ihs.pl. [dostęp 2021-10-21]. (pol.).
  51. Futsal Polska: Klub Info Futsal Club 2016 Siemianowice Śląskie. www.futsal-polska.pl. [dostęp 2021-10-21]. (pol.).
  52. Przedszkole nr 6. przedszkole6siemce.edupage.org. [dostęp 2021-10-20]. (pol.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Siemianowice Śląskie location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Siemianowice Śląskie, Poland
Ta mapa of Siemianowice Śląskie została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Ikona ulica rondo.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ronda
Ikona ulica.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy
Ikona ulica z prawej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z prawej
Ikona ulica z lewej.svg
Autor: Marcin Floryan, Licencja: CC BY 2.5
Ikona ulicy z lewej
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Siemianowice Śl. - Michałkowice (24).jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Siemianowice Śląskie - Michałkowice. Ulica Kościelna
Siemianowice Śl. - Michałkowice (11).jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Siemianowice Śląskie - Michałkowice. Ulica Kościelna
Siemianowice Śl. - Michałkowice (17).jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Siemianowice Śląskie - Michałkowice. Ulica Kościelna
Siemianowice Śl. - Michałkowice (26).jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Siemianowice Śląskie - Michałkowice. Ulica Kościelna. Figurka przydrożna
Michalkowitz, O.-S. 1916 (71084426) - 2 (cropped).jpg
Tytuł: Michalkowitz, O.-S.
Adres wydawniczy: Kattowitz O./Schl. : Paul Schulz, [1916] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracje ; 9x14 cm
Na awersie oznaczenie: e 39. Tytuł z nadruku na awersie. Data na podstawie korespondencji, stempel pocztowy na rewersie pocztówki. Na pocztówce fotografie obiektów w Michałkowicach: Kath. Pfarrkirche, Kath. Pfarrhaus, Maximilianeum.
Siemianowice Śl. - Michałkowice (25).jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Siemianowice Śląskie - Michałkowice. Ulica Kościelna
Siemianowice Śl. - Michałkowice (3).jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Siemianowice Śląskie - Michałkowice. Ulica Elizy Orzeszkowej / Kościelna / Maciejkowicka (rondo)
Kościół św. Michała Archanioła w Michałkowicach.jpg
Autor: Andrzej Hajdas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Michała Archanioła w Michałkowicach
Siemianowice Śl. - Michałkowice (16).jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Siemianowice Śląskie - Michałkowice. Ulica Kościelna, dawny ratusz, ul. Krakowska 1
Siemianowice Śl. - Michałkowice (34).jpg
Autor: Marek Mróz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Siemianowice Śląskie - Michałkowice. Ulica Kościelna