Sokolí skála (1064 m)

Sokolí skála
Ilustracja
Grupa skalna Sokolí skála (2)
Państwo Czechy
Kraj kraj ołomuniecki
PołożenieBělá pod Pradědem
PasmoWysoki Jesionik
(cz. Hrubý Jeseník)
(Sudety)
Wysokość1064 m n.p.m.
Wybitność3 m
Położenie na mapie Sudetów
Mapa konturowa Sudetów, po prawej nieco na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Sokolí skála”
Ziemia50°06′46,3″N 17°12′27,8″E/50,112861 17,207722

Sokolí skála (2)[a]grupa skalna o wysokości 1064 m n.p.m.[1] (podawana jest też wysokość 1045 m n.p.m.[2]) w paśmie górskim Wysokiego Jesionika (cz. Hrubý Jeseník), w północno-wschodnich Czechach, w Sudetach Wschodnich, na Śląsku, w obrębie gminy Bělá pod Pradědem, na stoku Nad Vodopádem, w rezerwacie przyrody Vysoký vodopád, blisko płynącego potoku o nazwie Studený potok (1)[b][3], oddalona o około 3,7 km na północny zachód od szczytu góry Pradziad (cz. Praděd)[4].

Charakterystyka

Lokalizacja

Widok z niebieskiego szlaku turystycznego Szlak niebieski na grupę skalną Sokolí skála (2)

Sokolí skála (2) położona jest niemalże w centrum całego pasma Wysokiego Jesionika, leżąca w części Wysokiego Jesionika, w północno-wschodnim obszarze (mikroregionu) o nazwie Masyw Pradziada (cz. Pradědská hornatina), na zachodnim stoku Nad Vodopádem, oddalona o około 730 m na północny zachód od jego szczytu, powyżej płynącego potoku o nazwie Studený potok (1)[b][3][4]. Jest grupą skalną słabo rozpoznawalną, ponieważ na wielu mapach nie naniesiono jej nazwy[5], a nawet nie zaznaczono jej lokalizacji, widoczną m.in. z jej bliskiej okolicy, m.in. z biegnącego koło niej niebieskiego szlaku turystycznego Szlak niebieski [4]. Jest szczytem niewidocznym z drogi okalającej połać szczytową góry Pradziad, bo przysłonięty kopułą szczytową góry Malý Děd[6], a z innego charakterystycznego punktu widokowego – z drogi okalającej szczyt góry Dlouhé stráně[7], również niewidoczny, bo przysłonięty górą Velký Jezerník.

Skaliska grupy skalnej

Punkt widokowy na grupie skalnej Sokolí skála (2)

Grupa skalna Sokolí skála (2) rozpościera się na kierunku zachód – wschód na wysokościach około (1020–1060) m n.p.m., mająca w rzucie poziomym nieregularny kształt o przybliżonych wymiarach długość × szerokość = (67 × 25) m i wysokość do 40 m[8], zajmująca powierzchnię około 1050 m²[9]. Przy grupie skalnej przebiega wokół ścieżka główna, na której wytyczono niebieski szlak turystyczny Szlak niebieski [4]. Składa się z kilku skalisk, stopniowo opadających wraz z obniżaniem wysokości. Grupa skalna otoczona jest wokół borem świerkowym, pokryta częściowo trawą wysokogórską oraz widocznymi na szczytowym skalisku odkrytymi częściowo wystającymi korzeniami drzewostanu[9][10]. Stoki przy skaliskach – z uwagi na nachylenie – są urwiskami, należy więc zachować ostrożność poruszając się po nich. Na nieco niższym skalisku, będącym ograniczonym punktem widokowym założono ochronne łańcuchy[2]. Widoczne są m.in. zalesione stoki gór Malý Klín czy Velký Jezerník. Na grupie skalnej i w jej pobliżu nie ma punktu geodezyjnego[11]. Państwowy urząd geodezyjny o nazwie (cz. Český úřad zeměměřický a katastrální (CÚZK)) w Pradze podaje jako najwyższy punkt grupy skalnej – szczyt – o wysokości 1063,5 m n.p.m. i współrzędnych geograficznych (50°06′46,3″N 17°12′27,8″E/50,112861 17,207722)[1].

Dojście do grupy skalnej następuje ze skrzyżowania turystycznego Nad Vysokým vodopádem, od którego należy przejść niebieskim szlakiem turystycznym Szlak niebieski i mocno trawersującą ścieżką na stoku, na której założono drewniane barierki, odcinek o długości około 170 m w stronę przystanku turystycznego o nazwie Vysoký vodopád, z podaną na tablicy informacyjnej wysokością 1007 m, dochodząc w ten sposób do skaliska szczytowego[4][2].

Geologia

Pod względem geologicznym grupa skalna Sokolí skála (2) należy do jednostki określanej jako warstwy vrbneńskie[12] i zbudowana jest ze skał metamorficznych, głównie: łupków krystalicznych, gnejsów i fyllonitów (biotytów, chlorytów i muskowitów)[13][14].

Ochrona przyrody

Grupa skalna Sokolí skála (2) znajduje się w obrębie rezerwatu przyrody Vysoký vodopád[15] (→ Rezerwat przyrody Vysoký vodopád), będącego częścią wydzielonego obszaru objętego ochroną o nazwie Obszar Chronionego Krajobrazu Jesioniki (cz. Chráněná krajinná oblast (CHKO) Jeseníky), a utworzonego w celu ochrony utworów skalnych, ziemnych i roślinnych oraz rzadkich gatunków zwierząt[4]. W pobliżu grupy skalnej nie utworzono żadnych obiektów nazwanych pomnikami przyrody oraz nie wytyczono żadnych ścieżek dydaktycznych[4].

Turystyka

Skrzyżowanie turystyczne Nad Vysokým vodopádem

Sokolí skála (2) jest chętnie odwiedzana przez turystów, z możliwością podziwiania malowniczych perspektyw ze zlokalizowanego na niej punktu widokowego oraz uroków rezerwatu przyrody Vysoký vodopád[4]. Do osady Bělá z bazą pensjonatów[16] jest od szczytu około 2 km w kierunku północno-wschodnim[4]. Nieco bliżej, bo w odległości około 1,3 km na południowy wschód od szczytu, na wysokości 1304 m n.p.m. położone jest najstarsze schronisko turystyczne w paśmie Wysokiego Jesionika – Švýcárna[4]. Do bazy turystycznej z położonym u podnóża stoku północno-wschodniego góry Velký Klín schroniskiem turystycznym – Chata Eduard[17] w miejscowości Bělá pod Pradědem jest od szczytu około 2,6 km w kierunku północnym, natomiast do bazy turystycznej z hotelem Červenohorské Sedlo i pensjonatami, położonymi na przełęczy Červenohorské sedlo jest od szczytu około 4 km w kierunku północno-zachodnim[4]. Natomiast do bazy hoteli rozsianych wokół góry Pradziad jest od szczytu około 4 km w kierunku południowo-wschodnim, gdzie położone są następujące hotele górskie i schroniska turystyczne[4]:

Kluczowym punktem turystycznym jest oddalone o około 140 m na północny zachód od szczytu skrzyżowanie turystyczne (cz. Nad Vysokým vodopádem)[18] z podaną na tablicy informacyjnej wysokością 1125 m, przy którym postawiono niewielką ławę oraz przez które przechodzi szlak turystyczny, szlak rowerowy i trasa narciarstwa biegowego[4][19].

Szlaki turystyczne, rowerowe i trasy narciarskie

Klub Czeskich Turystów (cz. Klub Českých Turistů) wytyczył w obrębie grupy skalnej jeden szlak turystyczny na trasie[4]:

Szlak niebieski Bělá pod Pradědem – góra Nad Borovým – góra Zaječí hora – góra Ztracený vrch – góra Lysý vrch – szczyt Klanke – góra Velký Klín – rezerwat przyrody Vysoký vodopád – wodospad Vysoký vodopád – góra Malý DědNad Vodopádem – schronisko Švýcárna – dolina potoku Środkowa OpawaVidlyBílý PotokHutě

W pobliżu grupy skalnej wyznaczono jeden szlak rowerowy na trasie[4]:

Stripe-marked biketrail blue.svg Videlské sedlo – Nad Vodopádem – rezerwat przyrody Vysoký vodopád – góra Malý Děd – góra Velký Jezerník – góra Velký Klín – Jeřáb – góra Velký Klínovec – Červenohorské sedlo[20]

W okresach ośnieżenia wzdłuż niebieskiego szlaku rowerowego Stripe-marked biketrail blue.svg można skorzystać z wyznaczonej trasy narciarstwa biegowego[19].

SkiTrailBlueČR.png Videlské sedlo – Nad Vodopádem – rezerwat przyrody Vysoký vodopád – góra Malý Děd – góra Velký Jezerník – góra Velký Klín – Jeřáb – góra Velký Klínovec – Červenohorské sedlo

Zobacz też

Uwagi

  1. Oznaczenie indeksowane w odróżnieniu od znajdującego się w tym samym paśmie innego skaliska o tej samej nazwie: Sokolí skála (1) położonego blisko szczytu góry Sokol.
  2. a b Oznaczenie indeksowane w odróżnieniu od znajdującego się w tym samym paśmie potoku Studený potok (2), płynącego ze stoku góry Dlouhé stráně.

Przypisy

  1. a b Analýzy výškopisu – ZÚ. ags.cuzk.cz ↓, Vlastnosti reliéfu → Nakreslit plochu → Spustit výpočet.
  2. a b c 14. Sokolí skála (u Vysokého vodopádu) - pěší (cz.). vk-bike.eu. [dostęp 2021-12-09].
  3. a b Studený potok (cz.). turistika.cz. [dostęp 2021-12-09].
  4. a b c d e f g h i j k l m n o Sokolí skála (mapa turystyczna) 1:12 000. pl.mapy.cz. [dostęp 2021-12-08].
  5. Jeseníky – Praděd, Králický Sněžník. Turistická mapa ↓.
  6. View. heywhatsthat.com ↓, Praděd – Sokolí skála (2).
  7. View. heywhatsthat.com ↓, Dlouhé stráně – Sokolí skála (2).
  8. Sektory, skály, cesty. Sokolí skála u Vysokého vodopádu (cz.). W: Skalní oblasti ČR [on-line]. skalnioblasti.cz. [dostęp 2021-12-09].
  9. a b Geoprohlížeč – ZÚ (Geoportal Czech). ags.cuzk.cz ↓, Produkty → ZABAGED dle ZM10 (Měřítko mapy 1:1880).
  10. Sokolí skála (mapa lotnicza) 1:12 000. pl.mapy.cz. [dostęp 2021-12-08].
  11. Geoprohlížeč – ZÚ (Geoportal Czech). ags.cuzk.cz ↓.
  12. Cymerman 1998 ↓, s. 531 (mapa).
  13. Geologická mapa. mapy.geology.cz ↓, geologická jednotka 1021.
  14. Sokolí skála u Vysokého vodopádu (cz.). pruvodce.javaanes.cz, 2015-01-01. [dostęp 2021-12-09].
  15. Přírodní rezervace Vysoký vodopád (cz.). rymarovsko.cz. [dostęp 2021-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-07)].
  16. Ubytování Bělá pod Pradědem (cz.). e-chalupy.cz. [dostęp 2021-12-09].
  17. Chata Eduard. chataeduard.cz. [dostęp 2021-12-09].
  18. Rozcestník nad Vysokým vodopádem (cz.). turistika.cz. [dostęp 2021-12-09].
  19. a b Sokolí skála (mapa tras narciarskich) 1:12 000. pl.mapy.cz. [dostęp 2021-12-08].
  20. Trasy rowerowe – Z Czervenogórskiego Sedla do Videlskiego Sedla. czeskiegory.pl. [dostęp 2021-12-09].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Sudety mapa.png
Mapa Sudetów
Flag of Olomouc Region.svg
Flag of Olomouc Region
U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Stripe-marked trail blue.svg
Stripe-marked trail on the trail in the Czech Republic - blue.
Stripe-marked biketrail blue.svg
Stripe-marked bike trail on the trail in the Czech Republic - blue.
SkiTrailBlueČR.png
Symbol niebieskiego szlaku narciarskiego w Republice Czeskiej
Nad Vysokým Vodopádem.jpg
Autor: RadLes, Licencja: CC BY-SA 4.0
Miejsce o nazwie Nad Vysokým Vodopádem - 1125 m n.p.m.
Sokolí skála (2) - 1064 m.jpg
Autor: RadLes, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na grupę skalną Sokolí skála (2) - 1064 m n.p.m.
SokolíSkála(2)(HrubýJeseník).jpg
Autor: RadLes, Licencja: CC BY-SA 4.0
Skalisko Sokolí skála (2) - 1064 m n.p.m.
SokolíSkála(2)Vyhlídka.jpg
Autor: RadLes, Licencja: CC BY-SA 4.0
Punkt widokowy na grupie skalnej Sokolí skála (2) - 1064 m n.p.m.