Jan Jokiel

Jan Jokiel

Karol Dawidek

Ligota, Jur

Jan Jokiel (ze zbiorów NAC)
major
Data i miejsce urodzenia	28 lipca 1906 Łódź
Data i miejsce śmierci	10 czerwca 1996 Sopot
Przebieg służby
Lata służby	1939–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego, Armée de l’air, RAF
Jednostki	4 pułk lotniczy, Armia „Poznań”, dywizjon 302, Wydziału Lotnictwa Oddział III Operacyjny Komendy Głównej AK, Oddział II Informacyjno-Wywiadowczy
Stanowiska	oficer rachunkowo-materiałowy, drugi oficer techniczny eskadry, dowódca plutonu, tłumacz, oficer łączności lotniczej, kierownik referatu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, powstanie warszawskie
Późniejsza praca	kierownik bazy eksportowej przemysłu rybnego, starszy inspektor połowów
Odznaczenia

Jan Inocenty Jokiel vel Karol Dawidek, pseud.: „Ligota”, „Jur” (ur. 28 lipca 1906 w Łodzi, zm. 10 czerwca 1996 w Sopocie^[1]) – oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, major lotnictwa, cichociemny, kuzyn pilota Jana Daszewskiego^[2].

Życiorys

Jan Jokiel ukończył Wyższą Szkołę Ekonomiczną w Warszawie oraz Szkołę Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 62. lokatą w korpusie oficerów rezerwy aeronautyki^[3].

We wrześniu 1939 roku był przydzielony początkowo do 4 pułku lotniczego, a następnie do Armii „Poznań”. Od około 9 września był ewakuowany w kierunku Rumunii, 19 września przekroczył granicę polsko-rumuńską. W październiku 1939 znalazł się we Francji, gdzie został skierowany do Polskich Sił Powietrznych w Lyonie. Od lipca 1940 roku służył jako oficer taktyczny (ang. intelligence officer) w dywizjonie 302, a jako tłumacz angielskich tekstów technicznych był w tym okresie częstym gościem w dywizjonie 303, gdzie jako fotograf hobbysta wykonał wiele pamiątkowych fotografii (w tym najsłynniejsze zdjęcia^[4] polskich pilotów walczących w Bitwie o Anglię). Następnie był szkolony w polskiej szkole wywiadu (pod kamuflażem Oficerskiego Kursu Doskonalenia Oficerów Administracji).

Po przeszkoleniu konspiracyjnym w wywiadzie został zaprzysiężony 13 stycznia 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 30 na 31 marca 1942 w ramach operacji „Belt”, którą dowodził kpt. naw. Antoni Voelnagel. Zrzut miał odbyć się 8 km na północny wschód od Końskich. Pomyłkowo skoczkowie lądowali 6 km na zachód od czuwającej placówki „Kopyto”, w pobliżu dobrze oświetlonego obozu jenieckiego w Baryczy. Jokiel wylądował na sośnie oddalonej zaledwie kilkadziesiąt metrów od drutów okalających obóz. Nad ranem skoczkowie skontaktowali się z placówką odbiorczą^[5]. Po skoku Jokiel otrzymał przydział do Wydziału Lotnictwa Oddziału III Operacyjnego Komendy Głównej AK jako kierownik referatu. Od kwietnia 1943 roku do lipca 1944 roku pracował w Oddziale II Informacyjno-Wywiadowczym jako referent lotniczy w biurze studiów (jednocześnie pracował na lotnisku „Okęcie” pod nazwiskiem Karol Dawidek). Przed powstaniem warszawskim został przydzielony do Bazy Lotniczej „Okęcie”.

Po wybuchu powstania warszawskiego brał udział w nieudanej próbie opanowania lotniska „Okęcie”. Do 8 sierpnia walczył na Ochocie. Został wywieziony z Warszawy przez Niemców razem z ludnością cywilną do obozu przejściowego w Pruszkowie.

Po ucieczce z obozu początkowo osiedlił się w Poznaniu, jednak już w połowie 1945 roku przyjechał do Sopotu. Nie mógł znaleźć pracy zgodnej ze swoim wykształceniem. Początkowo był inspektorem ds. UNRRA w Ministerstwie Rolnictwa, od 1950 roku pracował w Centrali Rybnej. Uzyskał tytuł magistra ichtiologii w Wyższej Szkole Rolniczej w Olsztynie. Był pomysłodawcą i budowniczym Rybackiego Ośrodka Doświadczalnego w Oliwie. Opublikował kilka prac z zakresu rybołówstwa. Swoje wojenne doświadczenia opisał w książkach: Udział Polaków w Bitwie o Anglię (1968/1972) i Wróciłem najkrótszą drogą (1990).

Został pochowany na cmentarzu katolickim w Sopocie (kwatera C4-23-18)^[6].

Grób Jana Jokiela na cmentarzu katolickim w Sopocie

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 13344^[7]
• Medal Lotniczy czterokrotnie^[8]

Życie rodzinne

Jan Jokiel był synem Kazimierza i Jadwigi z domu Gryżewskiej. Miał brata Franciszka. Ożenił się w 1945 z Zofią Maringe (1919–2017), której stryjem był Leonard Witold Maringe. Jan i Zofia mieli 2 dzieci: Tomasza (ur. w 1946 roku) i Hannę (ur. w 1954) zamężną Falkowską^[9].

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 1. Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 55–57. ISBN 83-902499-0-1.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 330. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny, 1982, s. 62.
• Jan Jokiel: Udział Polaków w bitwie o Anglię: album fotografii uczestników z komentarzem. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1968/1972.

Linki zewnętrzne

• biogram na stronie elitadywersji.org
• Jan Inocenty Jokiel. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2020-05-08].