Półhak

Ten artykuł od 2012-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Półhaki (1 i 2 od góry) jako skrócone wersje hakownicy (3 od góry)

Półhak jako wczesna forma pistoletu, ok. 1605 r.

Półhak – pierwotnie pomniejszona wersja hakownicy (niekiedy jej obrzyn), wyposażona w zamek lontowy lub kołowy. Później: określenie wczesnej formy pistoletu przeznaczonego dla jazdy^[1].

Półhak (jako wczesny pistolet) był obok petrynału jednym z pierwszych typów broni palnej stworzonej na potrzeby jazdy. Jego główną zaletą był niewielki ciężar i poręczność. Służył do prowadzenia ognia z małej odległości. Posiadał zamek lontowy lub kołowy, przy czym ten ostatni cieszył się zdecydowanie większą popularnością. Z uwagi na fakt, że półhaki użytkowała niemal wyłącznie kawaleria a zamek lontowy choć prostszy, tańszy i bardziej niezawodny, był trudny w obsłudze w trakcie jazdy, a nawet – z uwagi na użycie otwartego ognia – mógł być niebezpieczny dla jeźdźca i powodować niekontrolowane odpalenie ładunku prochowego.

Zdecydowana większość półhaków była wytwarzana przez rusznikarzy niderlandzkich i niemieckich. Broń ta była szczególnie rozpowszechniona pod koniec XVI i w pierwszej połowie XVII wieku w północnej i środkowej Europie. Półhaki zostały wyparte przez lżejsze pistolety kołowe i skałkowe oraz mające większy zasięg bandolety. Występowały w dwóch podstawowych odmianach – z rękojeścią pistoletową (zwykle w typie włoskim, o małym odchyleniu od osi lufy) lub kolbą bliższą w formie późniejszym arkebuzom (jej długość dochodziła wówczas nawet do trzech stóp).

Przypisy