Henryka Krzywonos

Henryka Krzywonos-Strycharska

Data i miejsce urodzenia	27 marca 1953 Olsztyn
Stanowisko	posłanka na Sejm VIII i IX kadencji (od 2015)
Partia	UW, PO
Odznaczenia

Henryka Krzywonos (z prawej) na konwencji Platformy Obywatelskiej (2011)

Henryka Krzywonos odbierająca z rąk przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej Wojciecha Hermelińskiego zaświadczenie o wyborze na posłankę VIII kadencji Sejmu (2015)

Henryka Krystyna Krzywonos-Strycharska z domu Januszkiewicz (ur. 27 marca 1953 w Olsztynie) – polska działaczka opozycji w okresie PRL, sygnatariuszka porozumień sierpniowych, posłanka na Sejm RP VIII i IX kadencji.

Życiorys

Okres PRL

Od 1973 do 1978 pracowała jako motornicza w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym Oddział Komunikacji Miejskiej Tramwajowej w Gdańsku. Później była zatrudniona w Stoczni Gdańskiej, na stanowisku operatora urządzeń dźwigowych, jednak już w 1979 powróciła do poprzedniego miejsca pracy^[1].

15 sierpnia 1980 w pobliżu Opery Bałtyckiej zatrzymała prowadzony przez siebie tramwaj^[2][3]. Zdarzenie to bywa określane jako początek strajku gdańskiej komunikacji publicznej w okresie wydarzeń sierpniowych^[3]. Według niektórych świadków zdarzeń już w godzinach rannych na swoje trasy nie wyjechała część kierowców autobusów, zatem Henryka Krzywonos przyłączyła się do trwającego już strajku^[4]. Została następnie przedstawicielem WPK w Międzyzakładowym Komitecie Strajkowym^[4], weszła w skład jego prezydium^[1].

16 sierpnia, po podpisaniu w Stoczni Gdańskiej porozumienia z dyrekcją i ogłoszeniu przez Lecha Wałęsę końca strajku, wraz z Aliną Pienkowską, Anną Walentynowicz i Ewą Ossowską zatrzymywała na bramach robotników opuszczających stocznię, co zapobiegło zakończeniu strajku^[3][5][6].

31 sierpnia znalazła się wśród sygnatariuszy porozumień sierpniowych, wkrótce została odwołana z prezydium MKZ Gdańsk przez komitet założycielski NSZZ „Solidarność” w jej zakładzie pracy^[1].

W stanie wojennym zajmowała się pomocą internowanym, była też kolporterką wydawnictw podziemnych. Była represjonowana, objęta nakazem opuszczenia Gdańska i pozbawiona możliwości zatrudnienia. Korzystała wówczas ze wsparcia różnych osób, w tym księdza Henryka Jankowskiego^[1]. Podczas jednej z rewizji została dotkliwie pobita, na skutek czego straciła ciążę^[7][8].

III RP

Od 1994 do czasu przejścia na emeryturę (w 2009) prowadziła rodzinny dom dziecka w Gdańsku^[5], wychowując wraz z mężem łącznie dwanaścioro dzieci^[7]. Od 1995 należała do Unii Wolności^[9]. W wyborach w 2002 kandydowała do rady miasta w Gdańsku z Obywatelskiego Komitetu Bogdana Borusewicza^[10].

W 2004 ukończyła Liceum Ogólnokształcące Centrum Kształcenia Ustawicznego w Kościerzynie^[11].

Zaangażowała się w działalność ruchu społecznego Kongres Kobiet, była członkinią rady programowej powołanego na jego bazie stowarzyszenia^[12]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 startowała z listy Platformy Obywatelskiej w okręgu nr 1 (województwo pomorskie) i nie uzyskała mandatu posła, zdobywając 21 911 głosów^[13].

W 2015 wystartowała w wyborach parlamentarnych z listy PO w okręgu gdyńskim. Została wybrana na posłankę VIII kadencji, otrzymując 24 333 głosy^[14]. Została członkinią sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą, pracowała też w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (2015–2018)^[15]. W wyborach w 2019 z powodzeniem ubiegała się o poselską reelekcję z ramienia Koalicji Obywatelskiej, otrzymując 14 508 głosów^[16]. Zasiadła w Komisji Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych, a ponadto początkowo ponownie w Komisji Łączności z Polakami za Granicą, z której jednak po miesiącu przeszła do Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych^[11]. W 2021 wstąpiła do PO^[17].

Życie prywatne

Mężem Henryki Krzywonos jest Krzysztof Strycharski^[9]. Mieszkają w Glinczu^[18].

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2006, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, została przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski^[19].

Została ponadto wyróżniona:

• tytułem honorowego obywatela Gdańska (2000)^[1],
• Nagrodą im. Andrzeja Bączkowskiego (2005)^[1],
• tytułem „Polka Dwudziestolecia”, przyznanym przez Kongres Kobiet Polskich (2009)^[20],
• Nagrodą im. ks. Józefa Tischnera (2010),
• tytułem Człowiek Roku tygodnika „Wprost” (2010)^[21],
• Orderem Ecce Homo (2011)^[22],
• Orderem Uśmiechu (2012),
• Odznaką Honorową za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka (2015)^[23].

Odniesienia w kulturze

Henryce Krzywonos został poświęcony film dokumentalny Świat bez tajemnic – Oni zrywali Żelazną Kurtynę – Polska. Henryka Krzywonos i narodziny Solidarności w reżyserii Małgorzaty Buckiej (produkcja Francja 2008) oraz książka Agnieszki Wiśniewskiej Duża Solidarność, mała solidarność. Biografia Henryki Krzywonos (Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2010). Jej postać występuje również w filmie Wałęsa. Człowiek z nadziei z 2013, Henrykę Krzywonos zagrała w tej produkcji Dorota Wellman^[24].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona sejmowa posła IX kadencji. [dostęp 2021-12-10].