Wilhelm Frick

Wilhelm Frick

Wilhelm Frick w 1938
Data i miejsce urodzenia	12 marca 1877 Alsenz (Cesarstwo Niemieckie)
Data i miejsce śmierci	16 października 1946 Norymberga
Minister spraw wewnętrznych Niemiec
Okres	od 30 stycznia 1933 do 20 sierpnia 1943
Przynależność polityczna	NSDAP
Poprzednik	Franz Bracht
Następca	Heinrich Himmler
Protektor Czech i Moraw
Okres	od 24 sierpnia 1943 do 8 maja 1945
Poprzednik	Konstantin von Neurath
Następca	Edvard Beneš (prezydent Czechosłowacji)
Odznaczenia

Wilhelm Frick (ur. 12 marca 1877, zm. 16 października 1946 w Norymberdze) – niemiecki polityk i prawnik, jeden z prominentnych działaczy narodowosocjalistycznych, minister spraw wewnętrznych współodpowiedzialny za rasistowskie zasady dyskryminacji w ustawodawstwie III Rzeszy, a następnie protektor Czech i Moraw, zbrodniarz wojenny skazany przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze na karę śmierci i stracony.

Wczesna kariera

Frick urodził się w Alsenz^[1] jako syn nauczyciela. Najpierw uczęszczał do szkoły w Monachium, a następnie studiował prawoznawstwo na Uniwersytecie Jerzego Augusta w Getyndze, Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie oraz Uniwersytecie Ruprechta i Karola w Heidelbergu^[1]. W latach 1904–1924 pełnił obowiązki funkcjonariusza policji w Monachium. Rozpoczął pracę w charakterze prawniczym w komendzie policji w Monachium. W 1923, gdy był już komendantem policji kryminalnej w tym mieście, został aresztowany za udział w puczu przeciw władzom Republiki Weimarskiej^[1]. W kwietniu 1924 sąd niemiecki skazał Fricka na karę 15 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu oraz zwolnił go z pracy w policji. Członkiem NSDAP Frick był od maja 1924 i został (również w tym miesiącu) wybrany jako poseł do Reichstagu. W 1930 mianowano go ministrem spraw wewnętrznych i oświaty w Turyngii^[1].

Minister spraw wewnętrznych Rzeszy

Gdy Adolf Hitler doszedł do władzy w styczniu 1933, Wilhelm Frick został jednym z trzech narodowosocjalistycznych ministrów w jego rządzie (otrzymał tekę ministra spraw wewnętrznych)^[1]. Jako taki odpowiadał za wprowadzenie rasistowskiego ustawodawstwa antyżydowskiego. Frick był zażartym antysemitą i jego celem było całkowite usunięcie Żydów z życia społecznego i gospodarczego Rzeszy. Brał udział w wydaniu i wykonywaniu niesławnych ustaw norymberskich^[2]. Utorowały one drogę do masowej eksterminacji europejskich Żydów. Wydał także akty normatywne zwalczające kościół i związki zawodowe^[3]. Zdelegalizował także wszystkie partie polityczne (oprócz NSDAP), przygotowując gestapo grunt do zupełnego wytępienia opozycji i zamknięcia jej członków w obozach koncentracyjnych.

Frick, jako minister spraw wewnętrznych, podpisywał także ustawy o przyłączeniu do III Rzeszy Austrii, czeskich Sudetów, Kłajpedy, Gdańska, Prus Zachodnich i Poznania oraz niektórych ziem francuskich. Wprowadzał także niemiecką administrację na tych terenach. Wreszcie podpisał ustawę o utworzeniu Protektoratu Czech i Moraw. Początkowo był także formalnym zwierzchnikiem całej policji niemieckiej, ale kompetencję tę utracił już w 1936 na rzecz Heinricha Himmlera. Frickowi podlegały sanatoria, szpitale i poradnie psychiatryczne w których przeprowadzano „eutanazję” umysłowo chorych, inwalidów i starców (tzw. akcja T4). Wiedział on o tych morderstwach (dochodziły do niego liczne skargi), ale nie zrobił nic, by je powstrzymać. Liczbę ofiar akcji T4 oblicza się w dziesiątkach tysięcy. Był także pośrednio związany z instytucją hitlerowskich obozów koncentracyjnych, ustanawiając jurysdykcję gestapo w tych obozach, i upoważnił Himmlera do wydawania „zarządzeń zabezpieczających” zezwalających na umieszczanie w nich obywateli z państw okupowanych.

Protektor Czech i Moraw

W trakcie trwania II wojny światowej tracił stopniowo władzę (w tym stanowisko ministra spraw wewnętrznych w sierpniu 1943) na rzecz Heinricha Himmlera. Początkowo był ministrem bez teki, a 20 sierpnia 1943 otrzymał funkcję Protektora Czech i Moraw^[1]. Jako taki Frick ponosi odpowiedzialność za ucisk stosowany wobec czeskiej ludności cywilnej, w szczególności za terroryzowanie jej i zmuszanie do pracy przymusowej oraz deportację Żydów czeskich do obozów zagłady i obozów koncentracyjnych.

Proces i egzekucja

Zwłoki Wilhelma Fricka po egzekucji

Po zakończeniu wojny został aresztowany przez aliantów i, jako jeden z głównych hitlerowskich zbrodniarzy wojennych, postawiony przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze. W trakcie postępowania sądowego był jedynym oskarżonym, który zrezygnował ze składania wyjaśnień. Trybunał uznał Fricka za winnego zbrodni przeciw pokojowi, zbrodni wojennych i przeciw ludzkości. Został on skazany 1 października 1946 na karę śmierci przez powieszenie. Jego ostatnie słowa przed wykonaniem wyroku 16 października 1946 brzmiały: „Niech żyją wieczne Niemcy”^[4].

Odznaczenia

• Order Krwi (9 listopada 1933)^[5]
• Brązowa Odznaka za Służbę w NSDAP (30 stycznia 1940)^[4]
• Krzyż Zasługi Wojennej I klasy (16 października 1940)^[5]
• Złota Odznaka NSDAP^[5]
• Złota Odznaka Honorowa Hitlerjugend^[5]

Przypisy

Bibliografia

• John Lattimer: Śmiertelna choroba Hitlera. Amber, 1999. ISBN 83-241-1998-1.