Cmentarz wojenny nr 9 – Łysa Góra

Cmentarz wojenny nr 9 Łysa Góra
nr rej. A-297 z 13.07.1993
Pomnik główny
Państwo	Polska
Adres	Łysa Góra
Typ cmentarza	wojenny
Stan cmentarza	nieczynny
Powierzchnia cmentarza	625 m²
Liczba pochówków	34
Liczba grobów	1 + 33
Data otwarcia	1915
Architekt	Dušan Jurkovič
Położenie na mapie gminy Nowy Żmigród Łysa Góra, cm. wojenny nr 9
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Łysa Góra, cm. wojenny nr 9
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Łysa Góra, cm. wojenny nr 9
Położenie na mapie powiatu jasielskiego Łysa Góra, cm. wojenny nr 9
49°34′25,0″N 21°33′48,0″E/49,573611 21,563333

Cmentarz wojenny nr 9 - Łysa Góra – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej znajdujący się w miejscowości Łysa Góra w gminie Nowy Żmigród w powiecie jasielskim, zaprojektowany przez Dušana Jurkoviča. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Należy do I Okręgu Cmentarnego Nowy Żmigród.

Opis

Cmentarz na rzucie prostokąta otoczonego drewnianym płotem ma powierzchnię 625 m². Całość zaprojektowana została na planie wydłużonym o zaokrąglonych narożnikach z małym wybrzuszeniem od strony północnej (za pomnikiem). Teren cmentarza łagodnie opada w kierunku południowym, w kierunku drogi Nowy Żmigród – Dukla. Dziś wejście na teren cmentarza znajduje się od strony wschodniej w pobliżu pomnika. Pierwotne, główne wejście na cmentarz znajdowało się od strony południowej, "w dole" cmentarza. Podczas odbudowy cmentarza z niewiadomych przyczyn zrezygnowano z odbudowy pierwotnego, głównego wejścia na cmentarz, mimo iż zachowały się fundamenty bramki. Dzisiejsze wejście na cmentarz było wejściem pomocniczym (pierwotnie również było ujęte w kamienne słupki, z których zrezygnowano podczas odbudowy). Dziś cały teren otoczony jest płotem z bali drewnianych, który nie pokrywa pierwotnej powierzchni cmentarza (podczas odbudowy wprowadzono korekty).

Całość zaprojektowana jest według osi symetrii, która przebiega na linii: nieistniejące dziś wejście na cmentarz – pomnik. Po lewej i prawej stronie głównej alei znajdują się nagrobki w dwóch długich rzędach. Pola grobowe zwieńczają drewniane, rzeźbione krzyże z rozszerzającymi się ramionami przykryte blaszanymi daszkami przymocowanymi do ramion krzyża ozdobnymi bolcami. Podczas remontu nie wykonano emaliowanych, okrągłych tabliczek nagrobnych, które znajdowały się na skrzyżowaniu ramion.

Na końcu alejki (wchodząc dzisiejszym wejściem – na lewo od wejścia) znajduje się okazały pomnik z kamienia ciosanego, który niewielkimi stopniami zwęża się ku górze, a zwieńczony jest żelaznym krzyżem posadowionym na żelaznej kuli. Na ścianie frontowej tablica z inskrypcją w języku niemieckim, która w wolnym tłumaczeniu brzmi następująco:

Bladych żniwiarzy, krwawe żniwo,
Bądź nasieniem przyszłych zbiorów,
Nasłuchuj godziny stanowczego nakazu.
Stwórzcie życie z naszej śmierci.

Na cmentarzu w 33 mogiłach pojedynczych i jednej zbiorowej pochowano żołnierzy armii niemieckiej-10, austriackiej-14 i rosyjskiej-10., poległych w zasadzkach podczas wycofywania się Rosjan z kotła pod Grabiem i Krempną w maju 1915.

Cmentarz został gruntownie odremontowany kilka lat temu.

• 

  Widok ogólny
• 

  Bramka wejściowa
• 

  Krzyże

Bibliografia

• Oktawian Duda ,Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914-1918, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, ​ISBN 83-85548-33-5​
• Roman Frodyma, Galicyjskie Cmentarze wojenne t. I Beskid Niski i Pogórze (Okręgi I-IV), Oficyna Wydawnicza „Rewasz” ,Pruszków 1998,
• Jerzy Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Wykazy poległych, zmarłych i pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej.. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie tom I, 1999, s. 225. ISBN 83-85988-26-2.

Linki zewnętrzne

• Cmentarze wojenne. [dostęp 2010-11-11].
• Cmentarze wojenne okręgi. [dostęp 2010-11-11].