Wołczków
| część Mariampola | |
 Dniestr w okolicach Wołczkowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miasto | |
| Rejon | |
| W granicach Mariampola | 1983 |
| Populacja (1943) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna | +380 3431 |
| Kod pocztowy | 77181 |
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
 49°02′41″N 24°51′33″E/49,044861 24,859278 | |
Portal  Ukraina | |
Wołczków (ukr. Вовчків, Volchkov) – dawniej samodzielna wieś, obecnie w granicach wsi Mariampol na Ukrainie,. Leży na lewym brzegu rzeki Dniestr, w jego północnej części Mariampola.
Historia
W okresie Korony Królestwa Polskiego miejscowość leżąca w prowincji małopolskiej, województwie ruskim, powiecie halickim, właściciel - Piotr ze Szczawna, 1452[2]. W 1470 z Wołczkowa do Halicza wiodła droga groblą stawu bybelskiego[3]. Zachodnią część obszaru przepływa potok Zabłocie, dopływ Dniestru, zwany Zgniłym potokiem[4]. Zbudowania leżą w dolinie potoku. W XVI wieku, Wołczków przeżywał okres rozrostu. W tamtym okresie zbudowano drewniany kościółek w Wołczkowie - pierwsza budowla sakralna późniejszej parafii mariampolskiej. Świątynia ta została zniszczona w czasie najazdów turecko-tatarskich w latach 1618-1621. Począwszy od 1630, osada należała do książęcej (szlacheckiej) rodziny Teodora Andrzeja Belzeckiego. W 1670 roku król Polski Jan III Sobieski nadał osadzie miejskie prawa magdeburskie. Drewniany zamek zwany Boży widok (Bozhy Vydok)[5] w 1676 roku oblegały zamek wojska osmańskie z ich krymskotatarskimi sojusznikami, a następnie doszczętnie spaliły miasto wraz z zamkiem.
W czasie II Rzeczypospolitej[4][6] Wołczków był częścią gminy Mariampol Miasto[7] w powiecie stanisławowskim, w województwie stanisławowskim. Szkoła ludowa pospolita prowadzona była przez: Jan Szaniawski, Józefa Grobelna, Marya Nawaryjska[8]. Sołtysem Wołczkowa był Kasper Szczygielski[9].
1945-1962: ZSRR, Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka, obwód stanisławowski. Na skutek Konferencji jałtańskiej (4-11.02.1945) doszło do wysiedlenia ludności polskiej z Wołczkowa i Mariampola na tereny przyłączone do Polski po 1945 roku.
1962-1991: ZSRR, Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka, obwód iwanofrankiwski, w 1983 Wołczków został włączony do graniczącego z nim miasta Mariampol[10].
1991-2020: Ukraina, obwód iwanofrankiwski, obwód iwanofrankiwski.
od 2020: Ukraina, obwód iwanofrankiwski#, rejon iwanofrankiwski, hromada Dubowce[11].
Zamek
W 1691 roku król Polski wydał zrujnowane miasto Wołczków krakowianinowi, kasztelanowi, hetmanowi Stanisławowi Janowi Jabłonowskiemu (1634-1702) z przywilejem budowy fortu w tym miejscu. Fort powstał na wzgórzu w zakolu rzeki, miał cztery wysokie wieże. Były dwa wejścia do zamku poprzez mosty zwodzone. Ściany fortu były wysokie na 10 stóp i grube na 15. Południowo-wschodnie i południowe fragmenty fortu były chronione przez dużą, głęboką fosę[12]. U stóp wzgórza utworzono kwadratowy rynek. Pierwszymi mieszkańcami byli mieszkańcy z dawnego zamku Boży Widok.
Zbrodnia w Wołczkowie[13]
Miała tutaj miejsce zbrodnia nacjonalistów ukraińskich na polskiej ludności cywilnej w okresie II wojny światowej. Wołczków był wsią, w której większość stanowili Polacy. Z 380 gospodarstw jedynie 12 należało do Ukraińców. W nocy z 29 na 30 marca 1944 przez oddział Ukraińskiej Powstańczej Armii dokonane zostało ludobójstwo na polskich mieszkańcach wsi Wołczków. Podawane są liczby ofiar śmiertelnych tego czynu od 56 do 140.
Bibliografia
- Maryampol (1) miasto z Maryampolem wsią, a razczej przedmieściem i z Wołczkowem, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 147.
Zobacz też
- Mariampol Wieś
Przypisy
- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
- ↑ Przemysław (1877-1950) Dąbkowski, Podział administracyjny województwa ruskiego i bełzkiego w XV wieku: z mapą, Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku, 1939, 41, l.p. 227 (pol.).
- ↑ Przemysław (1877-1950) Dąbkowski, Stosunki gospodarcze Ziemi Halickiej w XV wieku, Lwów 1927, s. 35.
- ↑ a b Wołczków, wś, powiat stanisławowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 864.
- ↑ Władysław Łozińskim Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku, 1903, str. 98
- ↑ Wołczków, wś, powiat stanisławowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 700.
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 564
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerji z Wielkim Księstwem Krakowskim, Lwów: Prezydyum C.K. Namiestnictwa, 1913, s. 864.
- ↑ http://www.mariampol-wolczkow.pl/mariampol/images/mariampol/galerie/dokumenty/dok66.jpg
- ↑ Міста і села Галицького району: історія, пам'ятки, особистості — Івано-Франківськ, Нова Зоря, 2001 — с. 32
- ↑ Про утворення та ліквідацію районів, Офіційний вебпортал парламенту України, 17 lipca 2020 [dostęp 2022-02-21] (ukr.).
- ↑ Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 7: Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 113-115, ISBN 83-04-04229-0, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ IPN umorzył śledztwo w sprawie ludobójstwa dokonanego na Polakach. Dzieje.pl, 15.05.2012. [dostęp 2017-06-17]. (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Ивано-Франковской области с 17 июля 2020 года
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Ukraine
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Краєвид на Дністер і Єзупіль.