Czesław Wycech
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 20 lipca 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 26 maja 1977 |
| Zastępca przewodniczącego Rady Państwa | |
| Okres | od 13 listopada 1956 |
| Przynależność polityczna | |
| Marszałek Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej | |
| Okres | od 20 lutego 1957 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister oświaty | |
| Okres | od 28 czerwca 1945 / 5 lipca 1945[2] |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
    | |
Czesław Wycech (ur. 20 lipca 1899 w Wilczogębach, zm. 26 maja 1977 w Warszawie) – polski działacz ruchu ludowego, nauczyciel, historyk, działacz Polskiego Państwa Podziemnego, marszałek Sejmu II, III, IV i V kadencji, minister oświaty od 1945 do 1947, przewodniczący Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej w latach 1957–1974. Poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III, IV i V kadencji. Budowniczy Polski Ludowej.
Życiorys
Urodzony w rodzinie chłopskiej, w 1926 ukończył Instytut Nauczycielski w Warszawie. Od 1918 należał do partii ludowych – Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”, od 1931 do Stronnictwa Ludowego, od 1945 do Polskiego Stronnictwa Ludowego, od 1949 do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Brał udział w pracach kierownictwa tych partii – w latach 1946–1949 członek Rady Naczelnej PSL, w latach 1946–1947 członek Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL, w 1947 członek Centralnego Komitetu Lewicy PSL, w latach 1947–1949 członek prezydium Naczelnego Komitetu Wykonawczego PSL; w latach 1949–1973 członek NKW (w 1956 zrezygnowano z członu „Wykonawczy”) ZSL, w latach 1949–1971 członek prezydium NKW ZSL. Obok pracy w ciałach zbiorowych stronnictw był także powoływany na indywidualne funkcje – w 1947 zastępca przewodniczącego Centralnego Komitetu Lewicy PSL, w latach 1947–1948 wiceprezes NKW PSL, w latach 1948–1949 prezes Rady Naczelnej PSL, w latach 1949–1962 wiceprezes NKW ZSL (z przerwą od marca do października 1956), a w latach 1962–1971 prezes NK ZSL.
Po studiach pracował jako nauczyciel; udzielał się również jako działacz oświatowy. Uczestnik działalności konspiracyjnej w okresie okupacji, był członkiem kierownictwa Tajnej Organizacji Nauczycielskiej oraz przewodniczącym komisji oświatowej Stronnictwa Ludowego „Roch”.
W latach 1941–1945 dyrektor Departamentu Oświaty i Kultury Delegatury Rządu na Kraj, w latach 1944–1945 prezes Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego, w latach 1945–1947 minister oświaty w Tymczasowym Rządzie Jedności Narodowej. W latach 1950–1953 wiceprezes Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczego, w latach 1953–1957 naczelny dyrektor Państwowego Wydawnictwa Rolniczego i Leśnego. W latach 1956–1957 zastępca przewodniczącego Rady Państwa, a w latach 1957–1971 marszałek Sejmu II, III, IV i V kadencji.
W latach 1945–1972 poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III, IV i V kadencji; w 1947 przewodniczący Klubu Poselskiego Lewicy PSL, w latach 1947–1949 Klubu Poselskiego PSL; ponadto przewodniczył Komisji Oświaty i Nauki Sejmu Ustawodawczego (1949–1952). W latach 1958–1971 członek prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu; w latach 1957–1974 prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej[5]. W czerwcu 1968 wszedł w skład Komitetu Honorowego obchodów 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika[6].
Pochowany z honorami 30 maja 1977 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A4-tuje-10)[7]. Przed uroczystością pogrzebową trumna wystawiona była na widok publiczny w Sali Kolumnowej Pałacu Prymasowskiego. W pogrzebie udział wzięli członkowie Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Babiuch i Józef Tejchma oraz sekretarze KZ PZPR Andrzej Werblan i Zdzisław Żandarowski, członkowie kierownictwa NK ZSL z prezesem Stanisławem Gucwą, członkowie kierownictwa Centralnego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego, członkowie Rady Państwa, delegacje wojewódzkich komitetów ZSL. Trumnę poprzedzały poczty sztandarowe KC PZPR, NK ZSL, CK SD oraz komitetów ZSL województw bydgoskiego, chełmskiego, lubelskiego, siedleckiego i warszawskiego.
Jego żoną była Anna Wycech (1899–1989).
Publikacje
- Nauczycielstwo w walce o demokrację (1947)
- Materiały do dziejów ruchu ludowego (1949)
- Z przeszłości ruchów chłopskich, 1768–1861 (1952)
- Ks. Piotr Ściegienny (1953)
- Powstanie chłopskie w roku 1846 (1955)
- 60 lat ruchu ludowego (1957)
- Podstawowe zagadnienia społeczno-polityczne ruchu ludowego (1958)
- Polityczna myśl ludowa w świetle programów stronnictw chłopskich (1959)
- Aktualne zadania polityczne i organizacyjne zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (1962)
- Społeczna gospodarka rolna w polskiej myśli politycznej (1963)
- Z dziejów tajnej oświaty w latach okupacji 1939–1945 (1964)
- Wincenty Witos w świetle własnej twórczości pisarskiej (1966)
- Towarzystwo Oświaty Demokratycznej «Nowe Tory» 1931–1939 (1966)
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1955)[8]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)[9]
- Order Budowniczych Polski Ludowej (1959)
- Krzyż Wielki Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (1965)[10][11].
Przypisy
- ↑ Z przerwami 20 lutego–15 maja 1961, 16 kwietnia–24 czerwca 1965 i 30 maja 1969–27 czerwca 1969.
- ↑ 5 lipca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zyskał uznanie międzynarodowe.
- ↑ Zygmunt Kaczyński pełnił urząd ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Stanisława Mikołajczyka.
- ↑ Stanisław Skrzeszewski pełnił urząd ministra oświaty w nieuznawanym międzynarodowo Rządzie Tymczasowym RP.
- ↑ ks. Dominik Zamiatała, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, w: Encyklopedia Białych Plam, t. XVII, Radom 2006, s. 179
- ↑ „Urania”, nr 3, marzec 1969, s. 84
- ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 52, poz. 561
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 99, poz. 1387
- ↑ Wycech Czeslaw Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana, quirinale.it [dostęp 2017-07-21] (wł.).
- ↑ Order Odrodzenia dla G. Saragata. Odznaczenia włoskie dla przywódców polskich. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965.
Bibliografia
- Nota biograficzna na stronie sejmowej
- „Trybuna Ludu”, 31 maja 1977
.svg)
| W dniu zaprzysiężenia |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
- kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
- od 1918 (po odzyskaniu niepodległości)
| II Rzeczpospolita (1918–1939) |
|
|---|---|
| Polska Ludowa (1945–1989) |
|
| III Rzeczpospolita (od 1989) |
|
Media użyte na tej stronie
Godło Rzeczypospolitej Polskiej
Ribbon of a Cordon Grand Cross of Merit of the Italian Republic
Grób Czesława Wycecha
Edward Osóbka_Morawski, Chairman of PKWN, Prime Minister of Communist Poland 1944-1947
1957, zjazd Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich
Marszałek Sejmu Czesław Wycech głosuje w wyborach do Sejmu, 1 czerwca 1969