Komenda Rejonu Uzupełnień Brześć

Komenda Rejonu Uzupełnień Brześć
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Brześć
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Brześć[1]

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Brześć

Podległość

DOK IX

Skład

PKU typ I

Komendy rejonów uzupełnień OK IX

Komenda Rejonu Uzupełnień Brześć (KRU Brześć) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy

18 listopada 1924 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 maja 1924 roku o powszechnym obowiązku służby wojskowej[3], a 15 kwietnia 1925 roku rozporządzenie wykonawcze ministra spraw wojskowych do tejże ustawy, wydane 21 marca tego roku wspólnie z ministrami: spraw wewnętrznych, zagranicznych, sprawiedliwości, skarbu, kolei, wyznań religijnych i oświecenia publicznego, rolnictwa i dóbr państwowych oraz przemysłu i handlu[4]. Wydanie obu aktów prawnych wiązało się z przejęciem przez władze cywilne (administracji I instancji) większości zadań związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem poboru[5][6]. Przekazanie większości zadań władzom cywilnym umożliwiło organom służby poborowej zajęcie się wyłącznie racjonalnym rozdziałem rekruta oraz ewidencją i administracją rezerw. Do tych zadań dostosowana została organizacja wewnętrzna powiatowych komend uzupełnień i ich składy osobowe. Poszczególne komendy różniły się między sobą składem osobowym w zależności od wielkości administrowanego terenu[7].

Zadania i nowa organizacja PKU określone zostały w wydanej 27 maja 1925 roku instrukcji organizacyjnej służby poborowej na stopie pokojowej[5]. W skład PKU Brześć wchodziły dwa referaty: I) referat administracji rezerw i II) referat poborowy[5]. Nowa organizacja i obsada służby poborowej na stopie pokojowej według stanów osobowych L. O. I. Szt. Gen. 3477/Org. 25 została ogłoszona 4 lutego 1926 roku. Z tą chwilą zniesione zostały stanowiska oficerów ewidencyjnych[8][9][10].

12 marca 1926 roku została ogłoszona obsada personalna Przysposobienia Wojskowego, zatwierdzona rozkazem Dep. I L. 6000/26 przez pełniącego obowiązki szefa Sztabu Generalnego gen. dyw. Edmunda Kesslera, w imieniu ministra spraw wojskowych. Zgodnie z nową organizacją pokojową Przysposobienia Wojskowego zostały zlikwidowane stanowiska oficerów instrukcyjnych przy PKU, a w ich miejsce utworzone rozkazem Oddz. I Szt. Gen. L. 7600/Org. 25 stanowiska oficerów przysposobienia wojskowego w pułkach piechoty[11].

Od 1926 roku, obok ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność PKU Brześć normowała „Tymczasowa instrukcja służbowa dla PKU”, wprowadzona do użytku rozkazem MSWojsk. Dep. Piech. L. 100/26 Pob.[12]

Jesienią 1930 roku powiat prużański został wyłączony z PKU Brześć i włączony do nowo powstałej PKU Prużana. Od tego czasu PKU Brześć administrowała powiatami brzeskim i kobryńskim, posiadając skład osobowy typ I[12].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[13].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Brześć została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Brześć przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[14], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[15]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Brześć normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[16].

Komendant rejonu uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: brzeski i kobryński[2].

Obsada personalna

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Brześć, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
  • ppłk piech. Adam Chanecki (od II 1920[17])
  • płk piech. Bronisław Korczyc (do 17 X 1923 → komendant PKU Puławy[18][19])
  • mjr piech. Feliks Brason (p.o. 17 X 1923[18] – IV 1924 → I referent w PKU Poznań Powiat[20])
  • ppłk piech. Antoni Jędrzejewski (IV 1924[21] – VII 1925 → dyspozycja dowódcy OK IX[22])
  • mjr / ppłk piech. Eustachy Serafinowicz (VII 1925[22] – XII 1926 → komendant PKU Szamotuły[23])
  • ppłk piech. Wincenty Dziewulski (XII 1926[24] – II 1927 → stan spoczynku z dniem 30 IV 1927[25])
  • ppłk piech. Gustaw Płaskowicki (III[26] – VII 1927[27] → komendant PKU Gniezno)
  • mjr piech. Michał Sopocki[a] (p.o. VII 1927[29] – 26 X 1928[30] → dyspozycja dowódcy OK IX)
  • płk piech. Karol Golachowski (XI 1928[31] – 31 VII 1930[32] → inspektor poborowy DOK IX)
  • mjr kanc. Gustaw Antoni Maliński (p.o. 1 VII 1930[33] – XII 1932 → DOK IX[34])
  • mjr piech. Feliks Waluszewski (XII 1932[35] – 30 XI 1935 – stan spoczynku[36])
  • ppłk piech. Antoni Mieczysław Matarewicz (XI 1935 – 1939[37])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[38][39]
  • I referent
    • mjr piech. Antoni Jędrzejewski (1923 – IV 1924 → komendant PKU)
    • kpt. piech. Witold Stanisław Niepokojczycki (IV 1924[20] – II 1926 → kierownik I referatu)
  • II referent – urzędnik wojsk. XI rangi / por. kanc. Jan VI Wójcik (1923 – 1924)
  • referent – urzędnik wojsk. XI rangi Stanisław Jan Wójcik
  • oficer instrukcyjny
  • oficer ewidencyjny na powiat brzeski – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Justyn Łotocki (1923 – 1924)
  • oficer ewidencyjny na powiat prużański – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Roman Krupowicz (4 VI 1923[42] – IV 1925[43] → Kancelaria Sztabu DOK II)
  • oficer ewidencyjny na powiat kobryński – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Edward Miodek (1923 – 1924)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[44][45][46]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • kpt. piech. Witold Niepokojczycki (II – IX 1926 → kierownik I referatu PKU Siedlce)
    • mjr piech. Michał Sopocki (X 1926[47] – VII 1927 → p.o. komendanta PKU)
    • kpt. tab. Jerzy Butkiewicz (VII 1927[48] – IV 1929[49] → dyspozycja dowódcy OK IX)
    • kpt. piech. Jan Lipecki (VII 1929[50] – VI 1930[51] → DOK IX)
    • kpt. piech. Edmund Posłuszny (VI 1930[51] – VIII 1935[52] → komendant PKU Łańcut)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. piech. Mikołaj Telatycki (II – V 1926[53] → Ekspozytura Nr 6 Oddziału II SG)
    • por. kanc. Justyn Łotocki (od VI 1926[54])
    • por. piech. Franciszek Kresło (od VII 1927[29])
    • por. kanc. Jan VI Wójcik (IX 1930 – 1 XII 1932[55] → praktyka u płatnika 82 pp)
    • kpt. piech. Paweł Szymielewicz (1 X 1932[56] – 30 VI 1933[57] → stan spoczynku)
    • kpt. piech. Leon Kalinowski (od IV 1933[58], był w VI 1935)
  • referent – por. kanc. Jan VI Wójcik[d] (II 1926 – IX 1930[60] → kierownik II referatu)
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[37][e]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Kazimierz Przeradzki[f] †1940 Charków[62]
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. piech. Ksawery Piotrowski †1940 Charków[63]

Uwagi

  1. ↑ Mjr piech. Michał Sopocki (ur. 19 maja 1888) został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austr-węgierskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnie porucznika. Był odznaczony Signum Laudis – Brązowym Medalem Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku w korpusie oficerów piechoty[28]. W 1923 roku był oficerem 26 pp we Lwowie. W latach 1924–1926 pełnił służbę w 84 pp w Pińsku na stanowisku dowódcy III batalionu detaszowanego w Łunińcu. W październiku 1926 roku został przydzielony do PKU Brześć na stanowisko p.o. kierownika I referatu administracji rezerw i zastępcy komendanta. W lipcu 1927 roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przesunięciem w PKU Brześć ze stanowiska p.o. kierownika I referatu na stanowisko p.o. komendanta.
  2. ↑ Eugeniusz Czaputowicz (ur. 5 listopada 1895, zm. 29 lutego 1960 w Warszawie) był odznaczony Medalem Niepodległości. W macu 1939 roku nadal pełnił służbę w 82 pp w Brześciu na stanowisku zastępcy oficera mobilizacyjnego. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
  3. ↑ Edmund Jaworski (ur. 28 sierpnia 1894) był odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie). Do Wojska Polskiego został przyjęty z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 566. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Służył wówczas w 39 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich w Jarosławiu, w którym pełnił obowiązki dowódcy II batalionu. W 1924 został przeniesiony do 82 Pułku Piechoty w Brześciu.
  4. ↑ Jan VI Wójcik (ur. 22 stycznia 1890) z dniem 28 lutego 1934 roku został przeniesiony w stan spocznku[59].
  5. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[61].
  6. ↑ Kpt. adm. (piech.) Kazimierz Przeradzki ur. 12 marca 1896 roku w Zawidzu był odznaczony Medalem Niepodległości i Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Przypisy

  1. ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 38.
  2. ↑ a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. ↑ Dz.U. z 1924 r. nr 61, poz. 609.
  4. ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 37, poz. 252.
  5. ↑ a b c Jarno 2001 ↓, s. 169.
  6. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, autor użył sformułowania „wszystkie czynności przygotowawcze do poboru, jak również jego przeprowadzenie przeszły do władz administracyjnych”, co nie odpowiadało podziałowi kompetencji władz wojskowych i cywilnych, określonych we wspomnianych aktach prawa.
  7. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393–394.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 7-20.
  9. ↑ Moczyński 1928 ↓, s. 393, wg autora stanowiska oficerów ewidencyjnych, po krótkotrwałym przydzieleniu ich do władz administracyjnych, zostały zniesione w 1925 roku.
  10. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 169, autor także datuje zniesienie stanowisk oficerów ewidencyjnych na rok 1925, co stoi w sprzeczności z ogłoszoną 4 lutego 1926 roku obsadą służby poborowej na stopie pokojowej.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 1-10.
  12. ↑ a b Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  13. ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  14. ↑ Jarno 2001 ↓, s. 173.
  15. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  16. ↑ Historia WKU Suwałki ↓.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 7 lutego 1920 roku, s. 52.
  18. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 listopada 1923 roku, s. 733.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1460.
  20. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 210.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924 roku, s. 209.
  22. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 69 z 1 lipca 1925 roku, s. 353.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 16 grudnia 1926 roku, s. 442.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 16 grudnia 1926 roku, s. 441.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 lutego 1927 roku, s. 65.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 220.
  28. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 171.
  29. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 221.
  30. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 330.
  31. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 354.
  32. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 206.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 214.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 428.
  35. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 415.
  36. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 86.
  37. ↑ a b Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 844.
  38. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1460, 1560–1561, 1563, 1570.
  39. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1329.
  40. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 13 marca 1924 roku, s. 118.
  41. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 24 lipca 1925 roku, s. 414.
  42. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 12 czerwca 1923 roku, s. 393.
  43. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 23 kwietnia 1925 roku, s. 218.
  44. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 17.
  45. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 511.
  46. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 16, 39, 42.
  47. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 357.
  48. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 223.
  49. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 115.
  50. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929 roku, s. 200.
  51. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 207.
  52. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 97.
  53. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 22 maja 1926 roku, s. 168.
  54. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 23 czerwca 1926 roku, s. 193.
  55. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
  56. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  57. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 145.
  58. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 82.
  59. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 187.
  60. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 30.
  61. ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. VI.
  62. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 435.
  63. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 416.

Bibliografia

Służba uzupełnień Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej
Wydziały Mobilizacji i Uzupełnień
Komendy rejonów uzupełnień
Powiatowe komendy uzupełnień

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
KRU DOK IX.jpg
Komendy rejonów uzupełnień OK IX