Linia kolejowa nr 351

Linia nr 351
Poznań Główny – Szczecin Główny
Mapa przebiegu linii kolejowej 351
Dane podstawowe
Zarządca

PKP PLK

Numer linii

351

Tabela SRJP

360, 361

Długość

213,500 km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

3000 V DC

Prędkość maksymalna

160 km/h

Zdjęcie LK351
Linia w Szczecinie Dąbiu
Portal Transport szynowy

Linia kolejowa nr 351 Poznań GłównySzczecin Główny – magistralna linia kolejowa w północno-zachodniej Polsce, będąca fragmentem międzynarodowej magistrali E 59 ciągnącą się ze Skandynawii na południe Europy. Jest podstawową linią łączącą stolicę województwa zachodniopomorskiego z większością kraju. Położona jest w granicach trzech województw: wielkopolskiego, lubuskiego i zachodniopomorskiego oraz na obszarze oddziałów regionalnych PKP PLK w Poznaniu i w Szczecinie.

Przebieg

Linia rozpoczyna bieg w centrum Poznania na węzłowej stacji Poznań Główny, skąd można dojechać m.in. do Wrocławia, Warszawy i Katowic. Następnie wychodzi ze śródmieścia ciasnym łukiem o kącie 90 stopni, a w Kiekrzu linia łączy się z towarową obwodnicą Poznania. W Krzyżu bezkolizyjnie przecina dawną linię Berlin – Królewiec będącą jednocześnie punktem przesiadkowym w stronę Gorzowa Wielkopolskiego i Piły. W Stargardzie odgałęzia się linia z Trójmiasta. Ostatni, 23-kilometrowy fragment trasy przebiega przez teren Szczecina – w większości przez Prawobrzeże, Międzyodrze oraz Pomorzany i kończy się na powstałym w 1843 roku dworcu Szczecin Główny położonym nad rzeką Odrą na osiedlu Nowe Miasto.

Linia przebiega przez trzy duże puszcze. Są to: Puszcza Notecka pomiędzy Wronkami a Drawskim Młynem, Puszcza Drawska pomiędzy Drawinami a Mierzęcinem Strzeleckim oraz Puszcza Goleniowska pomiędzy Miedwieckiem a Szczecinem Zdunowem. Magistrala przecina też rzeki Wartę, Noteć, Drawę, Regalicę i Odrę Zachodnią.

Historia

Do 1945 roku

W maju 1846 Berlin-Stettiner Eisenbahn-Gesellschaft (BSE), czyli Towarzystwo Kolei Żelaznej Berlińsko-Szczecińskiej oddało do użytku odcinek ze Szczecina do Stargardu, który był przedłużeniem otwartej 3 lata wcześniej linii z Berlina do Szczecina. Odcinek ze Szczecina Gł. do Dąbia prowadził wówczas przez stację Finkenwalde[a].

4 marca[1] 1846, po akceptacji projektu przez króla Friedricha Wilhelma IV Hohenzollerna, koncesję na budowę linii w kierunku Poznania otrzymała spółka akcyjna Stargard-Posener Eisenbahn-Gesellschaft (SPE), czyli Towarzystwo Kolei Żelaznej Stargardzko-Poznańskiej. Budowę rozpoczęto 20 marca 1846 od strony Stargardu[1].

W ciągu 12 miesięcy powstały kolejne odcinki linii SPE:

Pierwszy pociąg wjechał do Poznania 10 sierpnia 1848[1].

W 1856 oddano do użytku ostatni fragment z Jeżyc do Poznania Gł., gdzie połączyła się z nowo wybudowaną linią Kolei Górnośląskiej z Wrocławia (linia Wrocław – Leszno – Poznań). W międzyczasie, w 1851 w Krzyżu powstał węzeł kolejowy z późniejszą linią z Berlina do Królewca (czyli tzw. Ostbahn). Linia ze Stargardu/Szczecina była pierwszą, która dotarła do Poznania.

W 1869 przekształcono dworzec Szczecin Gł. z czołowego w przelotowy, zmieniając przebieg torów w kierunku Dąbia, a dawne torowisko rozebrano. 10 lat później wybudowano odcinek między Poznaniem Wolą a dworcem głównym przez nową stację Jeżyce (obecnie podg „Poznań POD”) i podobnie jak w Szczecinie, nieużywane już tory rozebrano.

W 1912 roku zmieniono przebieg linii na szlaku DrawinyKrzyż, budując wiadukt nad linią kolejową nr 203 będącą fragmentem Ostbahnu. Stary przebieg linii został obecnie przekształcony w ulicę Długą w Krzyżu[2].

W 1918 (lub 1919) południowy fragment linii znalazł się w granicach nowo powstałego państwa – II Rzeczypospolitej. Stacjami granicznymi stały się: Kreuz (Krzyż) po stronie niemieckiej i Drawski Młyn po stronie polskiej. W 1936 otwarto obwodową linię towarową (Güterumgehungsbahn) pomiędzy stacjami Szczecin Dąbie i Szczecin Główny przez Dziewoklicz, ostatni odcinek dzisiejszej linii 351.

W 1936 według polskiego Urzędowego Rozkładu Jazdy Pociągów (tab. 222) na trasie kursowało 7 par pociągów, w tym 2 pary do Szczecina. Po 1 parze kończyło bieg w: Drawskim Młynie, Wronkach, 2 pary w Szamotułach, a 1 para kursowała tylko do Rokietnicy. W 1939, po wybuchu II wojny światowej, cała linia z powrotem znalazła się w granicach Niemiec. W 1944 według rozkładu jazdy Deutsches Kursbuch (tab. 129a) między Poznaniem a Stargardem kursowało 5 par pociągów (w tym 2 pospieszne: z/do Poznania do/z Hamburga i z/do Wrocławia do/ze Szczecina) oraz kilka osobowych między różnymi odcinkami linii. Podobnie jak obecnie, najwięcej pociągów kursowało na odcinku Stargard – Szczecin (tab. 124a) – 8 par pociągów pospiesznych oraz 14 par osobowych.

  1. Od 1945 stacja kolejowa przemianowana na Szczecin Lotnisko; Finkenwalde, to współczesne Zdroje.

Po 1945 roku

Po wytyczeniu nowych granic zgodnie z ustaleniami konferencji poczdamskiej, Kolej Stargardzko-Poznańska przypadła w całości Polsce i stała się główną linią wyjazdową ze (lub: wjazdową do) Szczecina. Tą trasą do dziś kursuje większość pociągów łączących miasto z centrum (Poznań, Warszawa, Łódź) i z południem Polski (Wrocław, Katowice, Kraków, Przemyśl).

Daty elektryfikacji linii:

  • czerwiec 1975 r. z Poznania Gł. do Rokietnicy,
  • wrzesień 1977 r. z Rokietnicy do Krzyża,
  • lipiec-sierpień 1978 r. z Krzyża do Stargardu,
  • grudzień 1978 r. ze Stargardu do Szczecina Gł.

Linia z Poznania była pierwszą w szczecińskim węźle kolejowym oraz obecnym województwie zachodniopomorskim, nad którą zawisła sieć trakcyjna.

W 1980/81 r. między Poznaniem Gł. a Szczecinem Gł. kursowało 11 par pociągów pospiesznych (plus 3 w kierunku Świnoujścia z pominięciem Szczecina Dąbia) oraz 6 par osobowych. Dodatkowo między Poznaniem Gł. a Krzyżem kursowało 6 par, a z Krzyża do Stargardu 3 pary. Najwięcej pociągów kursowało między Stargardem a Szczecinem Gł. – w sumie 15 par pociągów pospiesznych i 22 pary osobowych.

W 1985 wpisano linię Poznań – Szczecin (nr linii E-59) jako ważną dla transportu międzynarodowego do umowy europejskiej AGC.

25 kwietnia 2017 podpisano umowę na wykonanie wyprzedzających robót remontowych torów i sieci trakcyjnej na odcinku SłoniceSzczecin Dąbie, które wykona Zakład Robót Komunikacyjnych DOM w Poznaniu. Łączna wartość inwestycji to ponad 69 milionów złotych[3].

W sierpniu 2018 PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały z firmą AŽD Praha umowę na budowę urządzeń sterowania ruchem kolejowym oraz urządzeń kolejowej sieci telekomunikacyjnej między Poznaniem a Wronkami[4], a w grudniu na odcinku SłoniceSzczecin Dąbie[5].

Parametry techniczne

Wykaz maksymalnych prędkości w km/h[6]
Tor nr 1odcinek liniiTor nr 2
pociągi
pasażerskie
szynobusypociągi
towarowe
pociągi
pasażerskie
szynobusypociągi
towarowe
km pocz.km końcowy
70600,0002,1007060
1002,1003,000100
1203,00013,600120
12013,60016,600120
12016,60018,200120
16018,20031,800160
16031,80043,300160
16012050,20053,500160120
14053,50056,000140
14056,00060,442140
15060,44269,100150
12069,10070,390120
14070,39076,970140
12076,97078,577120
78,57780,300120
8080,30081,80012080
10081,80087,100100
14010087,10091,000140100
13091,00095,000130
12095,00097,630120
13097,630105,824130
120105,824107,715120
130107,715114,702130
120114,702116,726120
130116,726120,004130
120120,004121,616120
140121,616126,965130
120126,965128,772120
130128,772133,105130
120133,105134,964120
130134,964137,164130
120137,164139,603120
139,603151,905130
151,905153,663120
153,663159,749130
159,749161,475120
161,475163,440130
163,440167,440120
167,440172,340130
10080172,340176,540120
176,540184,468130
184,468186,100120
130100186,100195,420130
12080195,420197,800120
100197,800204,40010080
120204,400207,600120
100207,600213,500100

Statystyki i podziały linii

Dla pociągów pasażerskich i szynobusów prędkość maksymalna 150 km/h jest dozwolona na niespełna 9-kilometrowym odcinku (z czego na 1 km szlaku występuje ograniczenie do 140 km/h z powodu nieprzystosowania sygnalizacji przejazdowej) od Wronek do Miałów (od 60,442 do 69,100 km). Na pozostałej trasie prędkość dozwolona wynosi od 100 do 140 km/h, poza fragmentami na odcinku Poznań Główny – Poznań POD, Wronki – Miały gdzie maksymalna prędkość waha się pomiędzy 70 a 100 km/h. Pociągi towarowe od Krzyża do Stargardu mogą rozwijać prędkość do 100 km/h, a na pozostałych odcinkach od 60 km/h do 80 km/h.

Hipotetyczny czas przejazdu (nie uwzględniając postojów oraz ograniczeń czasowych) całej linii z maksymalną dozwoloną prędkością wynosi 1:52 h dla toru nieparzystego (pasażerskie i szynobusy – średnio 114,1 km/h) oraz 2:32 h dla towarowych (śr. 84,4 km/h). Na torze parzystym 1:48 h dla pasażerskich i szynobusów (118,5 km/h) oraz 2:24 h dla towarowych (89 km/h).

Porównanie czasu przejazdów dla pociągów osobowych w wybranych latach (wartości uśrednione):

RokPoznań Gł. – Krzyż (84 km)Krzyż – Stargard (90 km)Stargard – Szczecin Gł. (37 km)W sumie
1848XX1:20 hX
18961:45 h1:55 h1:05 h4:45 h
1944/19452:20 h2:20 h0:55 h5:35 h
19482:15 h2:25 h1:40 h[7]6:20 h
1951/19522:00 h2:20 h1:00 h5:20 h
1967/19681:50 h1:55 h0:55 h4:40 h
1983/19841:40 h1:40 h0:50 h4:10 h
1989/19901:35 h1:30 h0:50 h3:55 h
1995/19961:20 h1:30 h0:45 h3:35 h
20021:20 h1:25 h0:40 h3:25 h
20071:15 h1:20 h0:40 h3:15 h
20161:10 h1:12 h0:33 h2:55 h
20171:02 h1:17 h0:49 h3:08 h

Najkrótszy czasu przejazdu pociągu na całej trasie w wybranych latach:

RokCzas przejazduPociąg
19912:45
  • Bem Szczecin – Budapeszt
  • Szczecin – Burgas
20022:19
  • Ex Portowiec Warszawa – Szczecin
  • Ex Barbakan Kraków – Szczecin
  • Ex Mewa Warszawa – Szczecin
20032:23
  • IC Chrobry Szczecin – Warszawa
  • Ex Mewa Szczecin – Warszawa
  • Ex Bolesław Prus Szczecin – Warszawa
RokCzas przejazduPociąg
20052:23IC Chrobry Szczecin – Warszawa
20062:15IC Odra Warszawa – Szczecin
20082:19Ex Mewa Warszawa – Szczecin
20092:10IC Chrobry Szczecin – Warszawa
20102:11EIC Chrobry Szczecin – Warszawa
20112:25EIC Chrobry Szczecin – Warszawa
20142:21EIC Bolesław Prus Warszawa – Szczecin
20162:17IC Sukiennice Kraków – Szczecin

Podział linii według obszarów działania Zakładów Linii Kolejowych spółki PKP Polskie Linie Kolejowe:

  • od początku linii 0,0 do 80,3 km: Oddział Regionalny w Poznaniu, Zakład Linii Kolejowych Poznań
  • od 80,3 do 87,1 km: Oddział Regionalny w Szczecinie, Zakład Linii Kolejowych Zielona Góra
  • od 87,1 km do końca linii 213,5 km: Oddział Regionalny w Szczecinie, Zakład Linii Kolejowych Szczecin

Numery tabel w rozkładzie jazdy:

  • Tabela 360
  • Tabela 361 – rozkład szczegółowy od Stargardu do Szczecina Gł.

Podział linii według województw:

Ruch pociągów pasażerskich

Dane w tym dziale aktualne na rozkład jazdy 2016/2017

Połączenia dalekobieżne

Linia 351 to podstawowe połączenie kolejowe Szczecina z większością Polski, dlatego na sporej części linii dominuje ruch dalekobieżny. Całą trasę pokonują 3 pary pociągów kategorii Express InterCity, 8 par pociągów kategorii InterCity, oraz 7 par pociągów kategorii TLK[8] – wszystkie obsługiwane przez spółkę PKP Intercity. Dodatkowo na odcinku Stargard – Szczecin Główny pojawia się 5 par pociągów jadących od strony Gdańska oraz Piły, oraz 3 pary pociągów na odcinku Poznań Główny – Poznań POD jadących w stronę Kołobrzegu. Jednakże ze względu na remont tej linii na odcinku Poznań - Wronki liczba pociągów każdej kategorii została ograniczona a większość pociągów została skierowana na inne linie np. na nadodrzankę lub skrócona.

Połączenia regionalne

Jedynym przewoźnikiem regionalnym na linii 351 są Przewozy Regionalne – zarówno w aglomeracji poznańskiej, jak i w szczecińskiej. Cała trasa jest pokonywana przez 4 pary pociągów Regio obsługiwanych jednostkami serii ED78 należącymi do województwa zachodniopomorskiego. Na krótszych odcinkach ofertę uzupełniają połączenia aglomeracyjne. Poza tym z linii 351 na pewnych odcinkach korzystają pociągi Regio m.in. relacji Poznań Główny – Kostrzyn, Poznań Główny – Kołobrzeg, Słupsk – Szczecin Główny, Szczecinek – Szczecin Główny czy Piła Główna – Szczecin Główny. Na odcinku p.odg Regalica – Szczecin Główny większość pociągów regionalnych zjeżdża na równoległy odcinek linii 855 i 273 przez stację Szczecin Port Centralny.

Liczba par pociągów Regio na poszczególnych odcinkach
OdcinekLiczba par
Poznań Główny – p. odg. Poznań POD29
p. odg. Poznań POD – Krzyż19
Krzyż – Choszczno6
Choszczno – Stargard8
Stargard – Szczecin Dąbie27
Szczecin Dąbie – p. odg. Regalica45
p. odg. Regalica – Szczecin Główny12

Wypadki

5 maja 1997 roku wydarzyła się jedna z najtragiczniejszych, katastrofa kolejowa na stacji w Reptowie koło Szczecina, w której zginęło 12 osób.

Najwięcej wykolejeń na trasie miało miejsce na stacji Miały – tylko od 1989 roku zdarzało się to trzykrotnie. 18 stycznia 1991 roku nastąpiło wykolejenie pociągu pospiesznego z Kielc do Szczecina Niebuszewa, 24 lutego 2001 roku wykoleił się pociąg towarowy jadący ze stacji Poznań Franowo do stacji Szczecin Port Centralny, a 4 stycznia 2004 roku około godziny 1:00 na szlaku przed stacją od strony Wronek doszło do wykolejenia 12 wagonów pociągu towarowego relacji Wrocław BrochówŚwinoujście, czego konsekwencją chwilę później było uderzenia w nie pociągu pospiesznego relacji Szczecin Główny – Terespol. W tych trzech katastrofach nikt nie zginął, ale 22 osoby (w tym 21 w ostatniej z nich) zostały ranne.

W sierpniu 1992 roku iskry z osi pociągu jadącego tą linią spowodowały pożar Puszczy Noteckiej – jeden z największych pożarów lasów w nowożytnej historii Polski.

Galeria zdjęć

Przypisy

  1. a b c Szwajlik S., Dzieje Kolei Stargardzkiej, Stargard 2002.
  2. atlaskolejowy.pl, wielkopolskie.atlaskolejowy.pl [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  3. Platforma Zakupowa PKP Polskie Linie Kolejowe S.A, zamowienia.plk-sa.pl [dostęp 2017-11-18] (ang.).
  4. Jest pierwsza umowa na odcinku Poznań – Szczecin. Czas ucieka [dostęp 2018-11-28] (pol.).
  5. Szybciej między Poznaniem a Szczecinem, jest kolejna umowa, inforail.pl [dostęp 2018-12-25] (pol.).
  6. Regulamin PKP PLK 2021/2022. [dostęp 2022-09-24].
  7. Przez Wzgórze Hetmańskie i Pomorzany; po odbudowie łącznicy 1:20 h.
  8. Stan na styczeń 2017 roku.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

BSicon ulBHF.svg
underground train station (legend icon)
BSicon uexlBHF.svg
ex underground train station (legend icon)
BSicon ulHST.svg
underground train stop (legend icon)
BSicon uexlHST.svg
ex underground train stop (legend icon)
BSicon ulDST.svg
underground service station (legend icon)
BSicon uexlDST.svg
ex underground service station (legend icon)
BSicon lBST.svg
non-passenger stop (legend icon)
BSicon exlBST.svg
ex non-passenger stop (legend icon)
BSicon ulBST.svg
underground service stop (legend icon)
BSicon uexlBST.svg
ex underground service stop (legend icon)
BSicon expHST.svg
local-only minor station
BSicon upHST.svg
Icons for railway description
BSicon uexpHST.svg
out-of-use local-only minor metro station
BSicon uexENDEe.svg
Railroad BSicon
BSicon uSTR.svg
Underground straight track
BSicon uexSTR.svg
ex underground straight track
BSicon extSTR.svg
straight line, modified version (+ex, +t, +ext)
BSicon utSTR.svg
underground tunnel straight track
BSicon uextSTR.svg
ex underground tunnel straight track
BSicon hSTR.svg
high level track
BSicon exhSTR.svg
ex high level track
BSicon uhSTR.svg
underground high level track
BSicon uexhSTR.svg
ex underground high level track
BSicon hSTRae.svg
Bridge (big)
BSicon uhSTRae.svg
Image for BSicon diagrams
BSicon uexhSTRae.svg
BS template transport icon
BSicon hKRZWae.svg
bridge over water straight (big)
BSicon exhKRZWae.svg
bridge over water straight (big)
BSicon KRZWu.svg
(c) I, Lantus, CC-BY-SA-3.0
Line crossing under water across
BSicon uexKRZWu.svg
for BS models. water tunnel, urban(blue), not in use.
BSicon KMW.svg
mileage change
BSicon exKMW.svg
ex mileage change
BSicon uKMW.svg
A mile-marker for metros/canals
BSicon uexKMW.svg
mileage change
BSicon GRENZE.svg
Autor: Bernina, axpde, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
track with border
BSicon ÜST.svg
Track change (new design)
BSicon exÜST.svg
track change (new design)
BSicon uÜST.svg
Track switch, metro/light rail
BSicon uexÜST.svg
track change, metro/light rail (new design)
BSicon BUE.svg
level crossing straight
BSicon exSKRZ-YBUE.svg
Disused railway line level crossing on minor road.
BSicon uBUE.svg
underground level crossing straight
BSicon uexBUE.svg
Ex underground level crossing straight
BSicon ELCa.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line start sign for railways
BSicon ELCe.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 3.0
electrified line end sign for railways
BSicon STRr.svg
track to right forward driving direction (with exact circles)
BSicon BST.svg
non-passenger stop track straight in use
BSicon BHF.svg
station straight track
BSicon HST.svg
flag stop track straight in use
BSicon STR+l.svg
track to right against driving direction (with exact circles)
BSicon mKRZo.svg
mixed crossing overhead
BSicon eDABZgl.svg
Junction on embankment: straight line and line to track-left (divergent line not in use)
BSicon exDCONTfq.svg
Continuation of line not in use on embankment forward, across
BSicon eKRZo.svg
ex crossing overhead
BSicon KRZo.svg
Crossing overhead
Stiopa-stacja Szamotuły-foto.1.jpg
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stacja kolejowa w Szamotułach w czasie przebudowy linii kolejowej nr 351. Widok z przejeżdżającego pociągu
BSicon DABZgr.svg
Junction on embankment with divergent line to right
POL rail 351 map.svg
Autor: Lekko gazowany, Licencja: CC BY-SA 4.0
Route of railroad nr 351 in Poland
BSicon STRc3.svg
tracks change, corner 3rd quadrant
Linia kolejowa 351 odcinek Choszczno-Stary Kukom.JPG
(c) Junx at pl.wikipedia, CC BY-SA 3.0
Linia kolejowa 351 odcinek Choszczno-Stary Kukom
BSicon KBHFe.svg
head station, track ending
Linia kolejowa 351 na odcinku Choszczno - Szczecin.jpg
(c) Tola-102 at pl.wikipedia, CC BY-SA 3.0
Linia kolejowa 351 na odcinku Choszczno - Szczecin.
BSicon KBHFa-R.svg
Autor: Wiebevl, Licencja: CC BY-SA 3.0
Spoorsjabloon
BSicon STR2.svg
flying junction, overhead to the left
BSicon STRl.svg
Track to left forward driving direction (with exact circles)
BSicon MFADEgq.svg
Mask for line fading backward, rotated across
BSicon exSTRl.svg
ex-track to left forward driving direction (with exact circles)
Krzyż peron 4.jpg
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stacja kolejowa w Krzyżu. Pociąg PKP Intercity na peronie 4. Krzyż jest najmniejszym miastem w Polsce w którym zatrzymują się pociągi ekspresowe
BSicon BHF-L.svg
Station right
BSicon KBHFxe-R.svg
BS: xKopfbahnhof (Ende)
BSicon ABZg+4.svg
flying junction, straight and from the upper right (4th quadrant)
BSicon DCONTgq.svg
Backward continuation (across) of line on embankment
BSicon STRc1.svg
track change, corner 1st quadrant
BSicon STR+GRZq.svg
Autor: de:User:Bernina, de:User:axpde, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
track with ex border
Stiopa-stacja Wronki-foto.2.jpg
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stacja kolejowa we Wronkach w trakcie przebudowy linii kolejowej nr 351.
BSicon ABZg2.svg
flying junction, straight and to the lower left (2nd quadrant)
BSicon MFADEfq.svg
Mask for line fading forward, rotated across
BSicon STR+4.svg
flying junction, overhead from the right
BSicon uSTRq.svg
underground straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
BSicon xBUE.svg
aktiver Bahnübergang an Strecke außer Betrieb (... weiß der Himmel!)