Bitwa pod Treszczyną

Bitwa pod Treszczyną

Wojna polsko-bolszewicka
Czas	lipiec 1919
Miejsce	pod Treszczyną
Terytorium	Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich
Wynik	zwycięstwo Polaków
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
Marian Turkowski
Siły
Białostocki pułk strzelców oddziały ACz
brak współrzędnych

Adam Przybylski,
Wojna Polska 1918–1921^[1]

Bitwa pod Treszczyną^[a] – walki polskiego Białostockiego pułku strzelców z oddziałami sowieckimi toczone w pierwszym roku wojny polsko-bolszewickiej.

Geneza

W pierwszych miesiącach 1919 roku na wschodnich krańcach odradzającej się Rzeczypospolitej stacjonowały jeszcze wojska niemieckie Ober-Ostu. Ich ewakuacja powodowała, że opuszczane przez nie tereny od wschodu zajmowała Armia Czerwona. Jednocześnie od zachodu podchodziły oddziały Wojska Polskiego^[2]. W lutym 1919 jednostki polskie weszły w kontakt bojowy z oddziałami Armii Czerwonej. Rozpoczęła się nigdy niewypowiedziana wojna polsko-bolszewicka^[3].

Wskutek zarządzenia pogotowia bojowego przeciwko Niemcom, w maju i czerwcu front przeciwsowiecki pozostawał w defensywie. W drugiej połowie lipca Naczelne Dowództwie WP zakończyło prace nad planem szeroko zakrojonej operacji zaczepnej, której celem było opanowanie Mińska, Borysowa, Bobrujska i oparcie frontu o linię rzek Dźwiny i Berezyny^[4].

Walczące wojska

Jednostka	Dowódca	Podporządkowanie
Wojsko Polskie
Dywizja Litewsko-Białoruska	gen. Adam Mokrzecki	Front Litewsko-Białoruski
⇒ Białostocki pułk strzelców	ppłk Stefan Pasławski	Dywizja Lit.-Biał.
→ II/ Białostockiego ps	por. Marian Turkowski	Białostocki ps
Armia Czerwona
oddziały ACz		16 Armia

Walki pod Treszczyną

Podczas polskiej ofensywy na Białorusi, II batalion Białostockiego pułku strzelców por. Mariana Turkowskiego, wzmocniony baterią artylerii, otrzymał rozkaz uchwycenia przeprawy na Uszy. Batalion maszerował traktem na Turzec i Mir^[5]. Na drodze stał silnie broniony przez Sowietów Turzec i Zagórze. Idąca w szpicy 5 kompania por. Wincentego Powiechrowskiego uderzyła jednym plutonem na miejscowość, kolejny pluton prowadził działania demonstracyjne wzdłuż drogi na Korelicze, a trzeci obchodził Turzec od południa i zmusił nieprzyjaciela do opuszczenia wzgórz. Koncentryczny atak plutonów zakończył się sukcesem, a Sowieci wycofali się w kierunku na Zagórze. Pozostałe pododdziały batalionu obeszły prawe skrzydło nieprzyjaciela, a uderzająca od czoła 5 kompania opanowała wieś, którą pośpiesznie opuścił przeciwnik obawiający się okrążenia^[6].

Pomimo zmęczenia porucznik Turkowski zdecydował się na kontynuowanie natarcia. Tym razem w szpicy maszerowała 6 kompania piechoty. Szpica niepostrzeżenie dotarła pod Treszczynę i zdobyła ją. Na skraju wioski ustawiono całą broń maszynową i rozpoczęto ostrzał mostów na Uszy. Kilkakrotnie powtarzane sowieckie kontrataki zostały odparte. Po około godzinie pod Treszczynę dotarły pozostałe kompanie batalionu z artylerią. Uderzenie sił głównych przełamano obronę przeciwnika. Polacy obsadzili jeden most, a następnie, przy wsparciu baterii, opanowali folwark Usza i drugi most^[5][7].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
• Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
• Marian Różycki, Stefan Dybkowski: Zarys historii wojennej 79-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Lech Wyszczelski: Wojna o polskie kresy 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2011. ISBN 978-83-11-12866-8.